Internet als breekijzer

Dat gold trouwens ook voor de andere protestants-christelijke partijen. Bij de kabinetsformatie van 1956 blokkeerde de AR de legalisatie van de voetbaltoto. Rooms-katholieken en liberalen hadden weinig of geen bezwaar tegen kansspelen. Daarentegen leefden in linkse kring wat meer bedenkingen. Voor radicale socialisten was van belang dat het hier ging om arbeidsloos inkomen. Dat was verwerpelijk. Bovendien zou de illusie dat men door deelname aan de loterij rijk zou worden, de arbeiders afhouden van de klassenstrijd.

Speculatiegeest

Voor de oorlog kenden we in Nederland alleen de staatsloterij. Daarmee wilde de overheid tegemoetkomen aan de nu eenmaal bestaande gokzucht. De winst kwam in de staatskas terecht. Dat voordeel kon uiteraard de principiële bezwaren van de tegenstanders niet wegnemen. “Men stijve de schatkist niet door aanmoediging van een verderfelijke speculatiegeest”, zo schreef Groen van Prinsterer in 1840. In het begin van de vorige eeuw werd door het kabinet-Kuyper een wetsvoorstel ingediend tot geleidelijke afschaffing van de staatsloterij. De krasse formulering in het vroegere SGP-program was waarschijnlijk een reactie op dit voorstel. Door de verkiezingsnederlaag van de rechtse coalitie in 1905 kwam dit wetsvoorstel niet aan een parlementaire behandeling toe. Inmiddels zijn we een eeuw verder. Naast de staatsloterij kennen we thans allerlei andere vormen van kansspelen, tot casino’s toe. Voor een meerderheid in het parlement was het doorslaggevend dat veel mensen nu eenmaal behoefte hebben aan dergelijke kansspelen. Daar moest ruimte voor geboden worden, maar tegelijkertijd moest die behoefte wel worden gekanaliseerd. Zo nodig moesten mensen tegen hun eigen gokzucht worden beschermd. Toch werd er steeds meer toegestaan.

Internet

Thans wil staatssecretaris Teeven (VVD) duidelijk nog weer een paar stappen zetten op dit hellend vlak. Het Nederlandse gokbeleid dient volgens hem minder beperkend te worden. Zo moeten moderne ontwikkelingen als gokken op internet worden gelegaliseerd. Ook voor andere vormen van gokken moet royaal ruimte geboden worden. De gedachte van de restrictie, die in het verleden in ieder geval met de mond werd beleden, is bij Teeven vrijwel verdwenen. Die past niet in zijn liberale wereldbeeld, waarin de vrijheid van de mens centraal staat en hebzucht niet echt als een verwerpelijke eigenschap wordt gezien. Er is echter ook de druk van buiten. Vanuit de Europese Unie ligt het Nederlandse kansspelbeleid onder vuur, omdat het de concurrentie tussen verschillende aanbieders te veel beperkt. En wat allemaal aan gokken via internet plaatsvindt, daar heeft de overheid weinig greep op. De virtuele wereld is nu eenmaal moeilijk te beheersen, ongeacht of het nu om kinderporno gaat of om andere dubieuze zaken. Legaliseren is hier echter wel de weg van de minste weerstand.

Gij zult niet begeren

Voor wie zich laat gezeggen door de Bijbel, komen loterijen en andere vormen van gokken in strijd met het tiende gebod: gij zult niet begeren. Bij mensen die helaas van die geboden niet willen weten, leeft in een aantal gevallen toch nog wel de gedachte dat het verkeerd is om de hebzucht aan te wakkeren. Daarbij komt dat kansspelen gemakkelijk leiden tot verslaving. De ene mens is daar meer gevoelig voor dan de ander. Het zijn vaak de sociaal zwakkeren voor wie de gokverslaving een groot probleem wordt. Zij voldoen duidelijk niet aan het liberale mensbeeld dat uitgaat van de vrije mens, die voortdurend uit welbegrepen eigenbelang zijn keuzes maakt. Wie strikt zakelijk handelt, zou nooit aan kansspelen mee moeten doen. Want de kans dat je er geld mee verliest, is duidelijk groter dan de kans dat je wint. Maar de spanning van het spel geeft veel mensen een kick. Dat mag voor hen wat kosten. Wie verliest, blijft vaak meedoen omdat hij denkt de geleden schade alsnog te kunnen compenseren. Mensen die het niet breed hebben, doen mee aan de loterij in de hoop dat een forse prijs hun armzalige leven in één klap radicaal zal veranderen. Voor het overgrote deel van hen is dat niet meer dan een kostbare illusie. Verder geldt dat de gokwereld gemakkelijk ook allerlei criminele figuren aantrekt. Er gaat immers heel veel geld in om. Zo kunnen onderwereldfiguren daar hun geld witwassen. Bij voetbalcompetities worden spelers omgekocht om opzettelijk wedstrijden te verliezen. Dergelijke ongedachte uitkomsten, waarop de talloze deelnemers aan de voetbaltoto niet gerekend hadden, leveren miljoenenwinsten op voor de gokmaffia. Volgens insiders wordt in Europa jaarlijks van ongeveer driehonderd wedstrijden de uitslag gemanipuleerd.

Meerderheid

In het parlement kan Teeven waarschijnlijk wel op voldoende steun voor zijn voorstellen rekenen. Coalitiepartner CDA is kritisch, maar zal er geen breekpunt van maken. Ter linkerzijde is het vooral de SP die stem geeft aan de traditionele bezwaren tegen de gokzucht. Onoverkomelijke bezwaren vindt men alleen bij SGP en ChristenUnie. Tegenstanders zullen er goed aan doen te wijzen op de gevaren van gokverslaving die heel reëel zijn. De zucht naar geld en avontuur brengt mensen gemakkelijk in de problemen. Gokschulden stapelen zich op, terwijl men toch door blijft gaan. Daar moet de overheid terdege rekening mee houden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen