Britse pracht en praal

Dan hebben de Engelsen hún Prinsjesdag. Queen’s Day, noemen onze westerburen die plechtigheid waarbij koningin Elisabeth volgens eeuwenoud gebruik in vol ornaat naar het Engelse Binnenhof, Westminster, rijdt. Dat gaat gepaard met veel pracht en praal, waarbij nagenoeg alle handelingen nauwkeurig zijn voorgeschreven en punctueel moeten worden uitgevoerd.

Parallellen

Staatsrechtelijk is Queen’s Day op een lijn te stellen met onze Prinsjesdag. De parallellen springen duidelijk in het oog. Met de Queen’s speech opent de vorstin het nieuwe parlementaire seizoen - net als in Nederland. In de speech wordt het door de regering uitgestippelde beleid voor het komende jaar ontvouwd – ook net als in Nederland. De speech wordt geschreven door de eerste minister en komt geheel voor diens rekening – eveneens net als hier.

Maar er zijn ook verschillen. Dat begint al met de stoet die van Buckingham Palace naar de parlementsgebouwen trekt. Vóór de koningin uit rijdt een afzonderlijke koets, met daarin de uiterlijke tekenen van de koninklijke waardigheid: de kroon, het Rijkszwaard en de rode, met hermelijn gevoerde fluwelen muts (‘cap of maintenance’). Net als de Queen herself hebben deze regalia recht op een eerbiedig saluut van de langs de route opgestelde soldaten van de drie krijgsmachtonderdelen.

Union Jack

Zodra koningin Elisabeth de parlementsgebouwen (het paleis van Westminster, tot 1512 de residentie van de Engelse koningen) betreedt, wordt de Britse vlag, de ‘Union Jack’, gestreken. Op de Victoria- toren wappert dan, totdat de koningin weer haars weegs is gegaan, de koninklijke standaard. Eenmaal binnen, trekt de Queen zich eerst terug in de ‘kleedkamer’. Daar krijgt ze haar ‘Parliamentary Robe’, de hermelijnen koningsmantel, omgehangen. Ook wordt de tot dat moment gedragen diadeem verwisseld voor de superzware Imperial State Crown. Kort daarna gaat een hele optocht hoogwaardigheidsbekleders, met de koningin als stralend middelpunt, naar de zaal waar het allemaal gebeurt: het statige Hogerhuis. Daar zit de crème de la crème van de Britse adel en geestelijkheid. Allemaal in hun ‘zondagse pak’: de graven, markiezen, jonkheren en baronnen in het scharlakenrood; de geestelijken in hun religieuze ambtskledij; de rechters uitgedost met hun typische pruiken. De Queen zelf zit op de prachtige troon.

Zwarte stok

De meest opvallende rol tijdens de troonredeplechtigheid is evenwel weggelegd voor de ‘Usher of the Black Rod’ (portier met de zwarte stok), de in het zwart gestoken Kamerbewaarder van het House of Lords. Hij moet de Lagerhuisleden op gaan trommelen. Letterlijk.

De diepere betekenis die hierachter schuilgaat, is dat de leden van het Lagerhuis er op staan door Her Majesty beleefd gevraagd te worden om toch a.u.b. te komen luisteren! Om haar in te peperen wie er uiteindelijk de baas is! Daartoe schrijdt de Kamerbewaarder door een lange, kaarsrechte gang die het Hogerhuis met het Lagerhuis verbindt. Maar op het moment dat hij daar aankomt, worden de dikke, zware toegangsdeuren vlak voor zijn neus dichtgeslagen. Dit op het eerste gezicht onhoffelijke gebaar moet de door het Lagerhuis op de Kroon bevochten politieke onafhankelijkheid symboliseren. Pas als de Kamerbewaarder met zijn zwarte stok drie keer op de deur heeft gebonkt, mag hij naar binnen. Tussen de rijen Lagerhuisleden door loopt de Usher of the Black Rod vervolgens door tot vlak voor de stoel van de ‘Speaker’, de Lagerhuisvoorzitter. Luid en duidelijk brengt hij zijn boodschap over: Hare Majesteit zou ermee vereerd zijn om ook de leden van het Lagerhuis te mogen ontmoeten. Of de dames en heren van “this Honourable House” daarom zo goed willen zijn om mee te komen. Natuurlijk willen deze leden wel zo goed zijn. Voetje-voor-voetje schuifelen de ‘Commons’ dan langzaam (ook dat is een traditie!) richting Hogerhuis. In optocht, met de premier en de oppositieleider voorop. Niet allemaal overigens, omdat het Hogerhuis niet berekend is op de toevloed van nog eens ruim 600 geachte afgevaardigden. De troonrede kan daarom door niet meer dan 250 Lagerhuisleden aangehoord worden, en dan nog wel staande achter een balustrade¼

Na het voorlezen van de troonrede trekt de Koningin zich andermaal terug in wat bij ons het 'koninginnekamertje' heet. De kroon wordt weer afgezet, de mantel afgelegd. Terwijl ze dat doet stiefelen de aanwezige 'Commons' richting hun Lagerhuis. De plechtigheid van Prinsjesdag is in Groot-Brittannië pas echt af, als zowel Hoger- als Lagerhuis de Queen beleefd hun dank hebben betuigd voor het uitspreken van haar rede. Dat gebeurt in een zogeheten adres van antwoord. Nederland kende eenzelfde traditie, maar de Tweede Kamer brak daar al mee in 1906. In 1946 volgde de Eerste Kamer dit voorbeeld.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen