Twee benen in de maatschappij (1)
De SGP heeft in 100 gemeenten 258 raadsleden. Vaak vormen zij actieve fracties die daadkrachtig functioneren en weten wat zij willen bereiken. Het gevolg is echter dat de rol van de kiesvereniging onderbelicht blijft. Het bestuur van de kiesvereniging is namelijk primair verantwoordelijk voor deelname aan de raad. Daar is winst te halen. Daarom in deze aflevering aandacht voor de relatie tussen kiesverenigingsbestuur en fractie.
In de vorige aflevering van de rubriek ‘Plaatselijk actief’ stond de eerste pijler van een vitale kiesvereniging centraal: het vinden, binden, boeien en betrekken van leden en achterban bij Bijbels genormeerde politiek. Nu gaat het over de tweede pijler: het zichtbaar invloed uitoefenen op de maatschappij en participeren in de plaatselijke (netwerk)samenleving.
Bij die tweede pijler gaat het om twee dingen, namelijk het deelnemen aan de gemeenteraad en het op allerlei andere mogelijke manieren aanwezig zijn in de plaatselijke samenleving. Zo staat de SGP stevig met twee benen in de maatschappij. In deze aflevering staat het eerste ‘been’ centraal, namelijk de relatie tussen het bestuur van de plaatselijke kiesvereniging en de SGP-fractie in de betreffende gemeente.
Oorsprong
Wat is een raadslid? Iemand die tijdens de meest recente gemeenteraadsverkiezingen op de kandidatenlijst van een politieke partij stond en door de inwoners van de gemeente gekozen is om hen te vertegenwoordigen in die gemeente. Inwoners bepalen dus of iemand wel of niet in de raad komt. Maar daar begint het niet. In elk geval niet voor de SGP.
Het begint als een SGPkiesvereniging besluit om mee te doen aan de gemeenteraadsverkiezingen. Het bestuur van de kiesvereniging stelt een verkiezingsprogramma op, waarin staat wat de SGP de komende vier jaar in de gemeente wil bereiken. Het bestuur zoekt vervolgens geschikte vertegenwoordigers om dit programma uit te voeren. Hoewel het iets gecompliceerder ligt (denk aan een selectieadviescommissie e.d.) is dit het theoretische principe.
Dat het in de praktijk veelal anders gaat, komt omdat kiesverenigingen het zicht op hun eigen taak zijn verloren. Vaak schrijven de zittende fractieleden het verkiezingsprogramma, waarmee zij er automatisch van uitgaan dat zij ook weer de bovenste posities op de SGP-lijst bezetten bij de verkiezingen. Dit automatisme kan echter niet-verwachte gevolgen hebben.
Gevaren
Wat zijn dan de gevaren? Ten eerste dat de continuïteit van de SGP-boodschap in gevaar komt. Ga maar na: als alle fractieleden besluiten minimaal vier periodes te blijven zitten en ze stappen allemaal tegelijk op, dan zijn er helemaal geen mensen beschikbaar met enige ervaring, waardoor de continuïteit niet gewaarborgd kan worden.
Ten tweede is het gevaar dat de SGPfractie niet meer past bij de kiesvereniging. Als de raadsfractie veroudert en de SGP-achterban jong is, dan kan dat stemmenverlies betekenen. Als de SGP-raadsleden tot hetzelfde kerkverband behoren terwijl er nog drie andere kerkgenootschappen in de gemeente zijn, worden er diverse groepen stemmers vergeten. Hetzelfde geldt voor woonkernen of -wijken.
Ten derde is het gevaar dat een raadslid niet (meer) capabel is voor het gevraagde werk. Heeft het raadslid nog wel genoeg tijd? Daagt het werk hem nog wel uit, zodat hij al zijn deskundigheid inzet? Is het raadslid wel vakbekwaam gebleken de afgelopen jaren?
Touwtjes
Om deze gevaren te voorkomen, moeten kiesverenigingsbesturen weer hun primaire verantwoordelijkheid nemen. Zij bepalen, op last van en in samenspraak met de leden, hoe de kandidatenlijst eruitziet. Natuurlijk wordt de fractie daarin gehoord, maar zij bepaalt niet de uiteindelijke samenstelling. Hoe neemt een kiesverenigingsbestuur zijn verantwoordelijkheid? Op drie manieren.
Evaluatie
Allereerst zal het bestuur met de fractie het functioneren moeten gaan evalueren. Eén keer in de twee jaar een evaluatiegesprek en in de overige jaren een gezamenlijke vergadering van fractie en bestuur is daarbij een goed uitgangspunt. Centrale vragen zijn het functioneren van het raadslid, de samenwerking in de fractie, de realisatie van het verkiezingsprogramma en de beschikbaarheid van het raadslid bij de komende verkiezingen.
Let op: het betreft een evaluatiegesprek. Geen beoordelingsgesprek, laat staan een afrekenmoment. Geef als bestuur van de kiesvereniging uw fractie alle vertrouwen, zodat er openhartig van gedachten kan worden gewisseld. Dan is het wel noodzakelijk dat u als bestuur weet hoe de fractie het doet. Is er elke raadsvergadering een bestuurslid aanwezig? Bezoekt het bestuur met enige regelmaat de commissievergadering? Is de fractievoorzitter aanwezig op de bestuursvergaderingen? En is er een bestuurslid afgevaardigd naar de fractievergaderingen? Alleen een bestuur dat zich betrokken toont en vertrouwen geeft, is in staat om een goede evaluatie uit te voeren.
Verkiezingen
Met de input uit de evaluatiegesprekken kan het bestuur van de kiesvereniging evenwichtig en gefundeerd nadenken over de samenstelling van de nieuwe kandidatenlijst. Het bepaalt – wederom: op last van en in samenspraak met de leden – wie de SGP vertegenwoordigen in de nieuwe raad. Uiteraard wordt ook de wens van de fractieleden daarin meegenomen.
Wat zijn de criteria? De belangrijkste zijn beginselgetrouwheid en deskundigheid. Maar ook kerkelijke achtergrond, leeftijd, vakbekwaamheid, zittingsduur en woonkern of -wijk moeten meegenomen worden. Met andere woorden: welke fractiesamenstelling is het meest geschikt om zowel Bijbels genormeerde politiek te verwezenlijken als de meeste kiezers aan te trekken?
Naast de samenstelling van de kandidatenlijst gaat het ook om het schrijven van het verkiezingsprogramma. Wordt dit automatisch weer overgelaten aan de fractie? Of neemt het bestuur van de kiesvereniging ook hier de leiding en wijst het bewust verschillende personen aan, onder wie uiteraard fractieleden? En hoe zorgt het bestuur dat de gehele achterban goede ideeën kwijt kan?
Scouting
De term ‘talentscouting’ wordt vaak gekoppeld aan het bedrijfsleven of de sportwereld. Weten wie zich in de toekomst voor de SGP kunnen en willen inzetten, is echter ook voor kiesverenigingen belangrijk! Denk daarom goed na welke namen over tien jaar op de kandidatenlijst kunnen staan. En wie is er dan bereid een bestuursfunctie op zich te nemen? Daarvoor is nodig dat het bestuur van de kiesvereniging goed om zich heen kijkt en investeert in jongeren. Om in termen van het bedrijfsleven te blijven: dat verdient zich terug.
Een bestuur dat op deze wijze de touwtjes (weer) in handen neemt, mag daar ook resultaat van verwachten. Bewust zoeken naar de hoogste kwaliteit en de beste vertegenwoordiging van de achterban zal worden opgemerkt tijdens verkiezingen en terug te zien zijn in de vier jaar die volgen.
Ondersteunen
Met het voeren van evaluatiegesprekken, het bewust bezig zijn met de verkiezingen en talentscouting is er een gezonde basis gelegd voor een goede relatie tussen fractie en bestuur. Maar er is meer. Het bestuur dat de raadsfractie tot bloei wil brengen, ondersteunt de raadsfractie ook. Een aantal suggesties.
Nieuwsbrief
Help de fractie zichtbaar te zijn voor de eigen achterban. Stel een redactie samen die een keer per maand (of twee maanden) een nieuwsbrief uitgeeft van één A4. Hierin wordt het werk en het resultaat van de fractie beschreven. Maak de achterban duidelijk dat zijn stem op de SGP zin heeft gehad. Het bestuur kan er zelfs over nadenken met enige regelmaat een nieuwsbrief te laten verschijnen die huis aan huis verspreid wordt.
Werkbezoek
Een SGP-fractie is vaak zo druk met al het raadswerk, dat ze vergeet er voor de gehele samenleving te zijn. Geef als bestuur daarom aan een aantal SGP-leden de opdracht een interessant werkbezoek voor de fractie te regelen. Laat de fractie ideeën aanleveren en laat de betreffende leden het programma bepalen. De raadsfractie kan zo nieuwe ideeën opdoen door in de samenleving aanwezig te zijn.
Website
Is de website van uw kiesvereniging ook het ondergeschoven kindje? Toch is ze wel het visitekaartje van de raadsfractie. Die heeft er helaas weinig tijd voor om haar bij te houden. Laat daarom een aantal mensen de taak op zich nemen de website up-to-date te houden. Zij kunnen verschillende mensen vragen een bijdrage te leveren, zodat er elke week iets nieuws op de website te vinden is.
Fractievolgers
Veel raadsfracties maken gebruik van de door de gemeente gefaciliteerde fractieondersteuners. De werkdruk blijft ook daarmee voor de raadsleden en commissieleden toch vaak ongekend hoog. Ga daarom als kiesvereniging op zoek naar enkele vrijwilligers die de raadsfractie willen ondersteunen. Breng het fractiesecretariaat bij een van hen onder. Maak iemand verantwoordelijk voor het mediamanagement. Of benoem iemand tot webmaster. En wat dacht u van een notulist? Er zijn vele manieren om de fractie te ontlasten.
Aan de slag
Het is duidelijk: ook bij de tweede pijler – het zichtbaar invloed uitoefenen op de maatschappij en het participeren in de plaatselijke (netwerk)samenleving – kan een kiesverenigingsbestuur niet stil blijven zitten. Maak daarom werk van evaluatiegesprekken. Bereid u vast voor op de verkiezingen in 2014. Ga alvast aan de slag met ‘scouting’. En ondersteun de fractie door leden in te schakelen voor nieuwsbrieven, werkbezoeken, website en fractieondersteuning. Ondertussen zit ook het SGP-bureau niet stil. Het is de bedoeling om in het voorjaar van 2012 Deo volente het losbladig Handboek onder andere aan te vullen met een adviesrichtlijn voor evaluatiegesprekken van het bestuur met raadsleden. Zodat de kwaliteit van de SGP-boodschap de aandacht krijgt die ze verdient. In de verdere toekomst hoopt de SGP, zo de Heere het geeft, na te denken over de ontwikkeling van politiek talent binnen de partij voor het raadswerk.
Tot slot
Deze tweede pijler vraagt misschien een andere denkwijze van uw bestuur en uw kiesvereniging. De vraag kan u bekruipen: moet dit zo, gaat dit wel de goede kant op? Eén ding is echter duidelijk: stilstand is achteruitgang. Als iets niet gewenst is voor de dragende organisatiestructuren van de Bijbelse boodschap in de politiek, dan is het achteruitgang. De boodschap blijft dezelfde. Maar de wijze waarop ze uitgedragen wordt, moet passen bij deze tijd en deze samenleving. Daarvoor zijn we als SGP’ers honderd procent verantwoordelijk. Voor die boodschap kan nooit te veel werk verzet worden. Tot welzijn van heel het volk!
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 11 november 2011
De Banier | 24 Pagina's