Horizon 2020: ambitieuze plannen

Dit nieuwe programma combineert het kaderprogramma voor onderzoek en technologische ontwikkeling, het Europees Instituut voor Innovatie en Technologie (EIT) en de onderdelen uit het Concurrentiekracht en Innovatieprogramma (CIP) die gerelateerd zijn aan innovatie. Het programma zal een belangrijk instrument zijn om het vlaggenschipinitiatief Innovatie- Unie en de doelstellingen van de Europa 2020-strategie te realiseren.

Drie prioriteiten

De drie hoofddoelen van het programma zijn het bereiken van wetenschap op topniveau, het industrieel leiderschap en het hoofd bieden aan maatschappelijke uitdagingen. Het onderdeel ‘wetenschap op topniveau’ (27,8 miljard euro) moet de kwaliteit van de Europese kennisbasis verhogen en de behoefte aan onderzoek naar de concurrentiekracht op de lange termijn verzekeren. Daarvoor worden vier middelen ingezet:

• De Europese Onderzoeksraad (ERC) voor ondersteuning van vrij en ongebonden onderzoek door de beste onderzoekers

• E en gezamenlijk Europees onderzoek naar veelbelovende toekomstige en opkomende technologieën (FET) • Marie Curie-acties ter bevordering van opleiding, carrièreontwikkeling en mobiliteit van onderzoekers

• Onderzoeksfaciliteiten die toegankelijk zijn voor alle onderzoekers in en buiten Europa

‘Industrieel leiderschap’ (20,3 miljard euro) richt zich op de versnelling van technologie en innovatie. Die twee vormen het fundament van de concurrentiekracht van het bedrijfsleven. Er worden investeringen gedaan om leiderschap te bereiken in sleuteltechnologieën, zoals ICT, nanotechnologie, biotechnologie, productieprocessen en ruimtevaart. Ten tweede wordt er risicokapitaal verstrekt aan innovatieve bedrijven om hun groeipotentieel te versterken. Ten derde worden innovatieve midden- en kleinbedrijven ondersteund, zodat zij kunnen doorgroeien.

De derde prioriteit is het aanpakken van zes grote ‘maatschappelijke uitdagingen’ (35,9 miljard euro):

• Gezondheid, demografische veranderingen en welzijn

• Voedselzekerheid, duurzame landbouw en bio-economie

• Veilige, schone en efficiënte energie

• Slim, groen en geïntegreerd transport

• Klimaatactie, een efficiënt gebruik van hulpbronnen en grondstoffen

• E en inclusieve, innovatieve en veilige maatschappij

Bij het aanpakken van deze uitdagingen wordt een multidisciplinaire aanpak gebruikt waarbij diverse technologieën en disciplines samenkomen, ook de sociale wetenschappen en geesteswetenschappen. Activiteiten van onderzoek tot vermarkting kunnen in aanmerking komen voor financiering.

Overige programma’s

Binnen Horizon 2020 is financiering beschikbaar voor het EIT, dat een belangrijke rol moet vervullen bij het integreren van de kennisdriehoek onderwijs, onderzoek en innovatie. Dit gebeurt door een aantal kennis- en innovatiegemeenschappen. Daarnaast wordt het Gemeenschappelijk Onderzoekscentrum (JRC) van de Europese Commissie gefinancierd. Dit doet onderzoek ter ondersteuning van het beleid van de Unie. Ook wordt onderzoek en innovatie op het gebied van kernenergie en kernfusie, zoals in het Euratomverdrag beschreven, gefinancierd.

Veranderingen

De grote nadelen van de vorige kaderprogramma’s voor de financiering van onderzoek waren de administratieve rompslomp en de ingewikkelde voorwaarden. In Horizon 2020 worden maatregelen genomen ter vereenvoudiging.

Zo komt er één set van deelnameregels voor alle onderdelen, met zoveel mogelijk gelijkluidende regels rond financiering, evaluatie en intellectueel eigendom. Ook komen er eenvoudigere financieringsregels. De afhandeling van afgesloten projecten zal sneller en meer op vertrouwen gebaseerd zijn, met minder controledruk. Ook komt er één gebruiksvriendelijk IT-platform (e-H2020) als loket voor deelnemers. De Europese Commissie wil een groter deel van haar werk extern plaatsen en uitvoerende agentschappen versterken en specialiseren. De Commissie wil de deelname van het midden- en kleinbedrijf (MKB) aan Horizon 2020 versterken. Ongeveer vijftien procent van het totale budget voor ‘maatschappelijke uitdagingen’ en ‘leiderschap in sleutel- en industriële technologieën’ is bestemd voor het MKB. Ook moeten de vereenvoudiging van de administratieve lasten, het loket en de toegang tot risicokapitaal bijdragen aan een grotere participatie van het MKB. Daarnaast komen er twee specifieke MKB-instrumenten. Onderzoek en innovatie zijn belangrijk voor de economie. Horizon 2020 kan dan ook een belangrijke rol spelen in het bestrijden van de crisis. Gezien de grote bedragen die met het programma gemoeid zijn, vinden wij dat de onderhandelingen hierover niet vooruit moeten lopen op de onderhandelingen voor het Meerjarig Financieel Kader voor 2014-2020. Een punt van zorg is dat binnen het voorstel ruimte is voor financiering van onderzoek met menselijke embryonale stamcellen. Wij vinden dat embryonaal stamcelonderzoek niet door de Europese Unie mag worden gefinancierd, omdat daarbij menselijke embryo’s worden vernietigd. In verschillende EU-lidstaten is embryonaal stamcelonderzoek verboden. Het kan niet zo zijn dat die lidstaten dat onderzoek indirect wel meefinancieren via hun algemene EU-bijdrage. Recent heeft de heer Belder zich tijdens een bijeenkomst in het Parlement dan ook uitgesproken tegen de financiering van embryonaal stamcelonderzoek en voor onderzoek naar alternatieven, zoals volwassen stamcellen en herstel van beschadigde genen.

Elise van Doorn Beleidsmedewerker Nederlandse delegatie EFD-groep

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen