Noodradiocommunicatie “Waves against waves”

Anno 2017 is de apparatuur vele malen beter en betrouwbaarder geworden dan bijna 65 jaar geleden. Maar is daarmee ook altijd verbinding gegarandeerd? 1995 - evacuatie Betuwe: het PTT-netwerk is overbelast en het publiek wordt geadviseerd om alleen in noodgevallen te bellen. 2017 – Amsterdam: een langdurige stroomuitval resulteert in 3 doden omdat het noodnummer 112 met mobiele telefoons niet bereikbaar was. Hoe is het bij de waterschappen als de normale communicatie uitvalt? En kan een waterschap nog communiceren indien (in het ergste geval) een compleet gebied inundeert (overstroomt) en de complete communicatie-infrastructuur uitvalt? De communicatie van waterschappen steunt vandaag de dag veelal volledig op de infrastructuur van telecombedrijven. Een back-up in de vorm van een eigen mobilofoonnetwerk of via satelliettelefoons hebben waterschappen niet of hebben dat afgeschaft.
In 1953 zijn gediplomeerde radiozendamateurs dagenlang op de korte golf in touw geweest om officiële berichten tussen ‘Den Haag’ en het bevoegde gezag in de ondergelopen gebieden uit te wisselen.
Maar ook om vliegtuigen aanwijzingen te geven, hulp te coördineren, enzovoort. Ter herinnering aan dat vaak onbekende werk is een monument opgericht dat in het stadhuis van Zierikzee was geplaatst. Sinds enige tijd is het in bezit van het watersnoodmuseum in Ouwerkerk. Radiozendamateurs zijn er wereldwijd. In Nederland zijn er ongeveer 10.000. Zij leggen examen af onder auspiciën van Agentschap Telecom. Naast radiocommunicatie als hobby, verlenen ze nog steeds ieder jaar ergens ter wereld hulp bij rampen door hun zenders in te zetten. Niet alleen bij tsunami’s, overstromingen, bosbranden, aardbevingen of bij onbereikbaar geworden gebieden, maar ook bij grootschalige uitval van reguliere infrastructuur door bijvoorbeeld hackers. Voor deze hulpverlening zijn in veel landen organisaties opgericht. In Nederland is dat DARES, de Dutch Amateur Radio Emergency Services (in Zeeland: DRCO). Deze organisatie is erkend door het ministerie van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties en heeft met diverse veiligheidsregio’s convenanten afgesloten om in geval van een vraag, direct communicatie door middel van spraak te leveren of datacommunicatie. Door die erkenning en de convenanten oefenen de zendamateurs met de veiligheidsregio’s mee en hebben ze ook een belangrijke rol gespeeld bij de grootschalige oefening Floodex in 2009. Het klinkt onvoorstelbaar maar als de vaste infrastructuur stopt, kan een gsm-toestel geen enkele verbinding maken. Als de zendmast in de buurt het niet meer doet, ligt alles plat.

Vragen voor de praktijk
Hebben waterschappen ook behoefte aan noodcommunicatiemiddelen? Welke rol vervult het waterschap bij het onderlopen van een polder? Volgens de Waterwet heeft een waterschap de zorgplicht voor waterkeringen. De zorgplicht houdt in dat de beheerder de wettelijke taak heeft om de primaire kering aan de veiligheidseisen te laten voldoen en te zorgen voor het noodzakelijke preventieve beheer en onderhoud. Bij een dijkdoorbraak zal de veiligheidsregio de eerste aangewezen instantie zijn om (ook mobiele) communicatie op gang te brengen, waarbij C2000 (communicatienetwerk voor hulp- en veiligheidsdiensten) en gsm gegarandeerd uitvallen. Navraag leert dat het waterschap eerst de eigen ‘essets’ zal gaan beschermen tegen de gevolgen. Maar het lijkt ondenkbaar dat het waterschap niets zal ondernemen om ook bij een doorgebroken dijk of een uren durende stroomuitval, stil zal blijven zitten. Maar hoe communiceer je dan? Juist dan kan de kracht van radio die zonder vaste infrastructuur functioneert, ingezet worden. Vraag er als waterschapbestuurder eens naar hoe dit geregeld is.

Jacob de Borst
Waterschap Zuiderzeeland (Flevoland)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen