ATTENTIE Het vierde gebod in diskussie

Het vierde gebod kennen wij als het sabbatsgebod. „Gedenkt de sabbatdag, dat gij die heiligt”.

Over dit gebod is al veel gediskussieerd en het staat in onze tijd ook weer in het teken van diskussie. De vraag is hier in hoeverre het sabbatsgebod in het licht van het Nieuwe Testament moet worden betracht.

De sabbat van het Oude Testament, zo zegt men dan, droeg een zeer wettisch karakter en werd gevierd op de zevende dag.

De zondag van het Nieuwe Testament zou dat wettische karakter hebben vervangen door de ruimte en de vrijheid van het Evangelie en vieren wij op de eerste dag.

Over dit onderscheid is in vroeger jaren al veel gesproken. Bekend is hier de strijd tussen Coccejanen en Voetianen, de „rekkelijken” en de „preciesen”. Bij deze strijd ging het in hoofdzaak over de vraag: wat is nu het ceremonieel en het moreel karakter van het vierde gebod.

De bekende Dordtse Synode stelde het volgende vast: le. dat in het vierde gebod tussên het ceremoniële en het morele moet worden onderscheiden. 2e. dat ceremonieel was de rust van de zevende dag, en de strenge Joodse onderhouding. 3e. dat moreel is de toeeigening van een zekere vaste dag aan de godsdienst en daartoe zoveel rusten als voor de godsdienstige en heilige overdenking nodig bleek. 4e. dat de Joodse sabbat was afgeschaft en nu de dag des Heeren moet worden geheiligd. 5e. dat deze dag sedert de tijd der apostelen was onderhouden, en ten 6e. dat gerust moest worden van alle slaafse werken en van alle uitspattingen, die de godsdienst verhinderen, maar dat de werken van liefde en noodzakelijkheid voortgang moesten hebben. Zo heeft de Dordtse Synode de zondag dus gezien overeenkomstig de Schrift als de dag des Heeren! De dag dus, die afgezonderd, geheiligd dient te worden voor God en Zijn dienst!

In deze zin spreekt de Catechismus dan ook over „het naarstiglijk opgaan naar Gods huis, om Gods Woord te horen, de sakramenten te gebruiken, God de Heere openlijk aan te roepen en de armen christelijke handreiking te doen, om alle dagen des levens van de boze werken te rusten, om de Heere door Zijn Geest in ons te laten werken, opdat alzo de eeuwige sabbat in dit levén aanvange”.

Hier spreekt onze belijdenis toch wel een duidelijke taal, waarbij vele twistvragen weg kunnen vallen. Vele twistvragen, zo niet alle van onze tijd, komen helaas voort uit een verkeerde wortel! Het verschil tussen sabbat en zondag wil men uitbuiten tot meer vrijheid voor het vlees. Vandaar de verslapping van de kerkgang. Vandaar de vraag naar verkorting van de kerkdiensten. De vraag naar afschaffing van de tweede dienst op de zondag. Het organiseren van kerkdiensten voor „hen die onderweg zijn”! Voor mensen dus, die, evenals de roomsen, wel even naar de kerk willen, maar verder de zondag op het strand of in het bos begeren door te brengen. Vandaar de gedachte zelfs door een predikant naar voren gebracht tot meerdere sportbeoefening op zondag. Het ideaal was éérst naar de sport, éérst naar het voetbalveld, en dan naar de kerk, dan zelfs naar de avondmaalstafel!

Verder is bekend de slappe houding, die wordt aangenomen tegenover de z.g.n. kontinu-arbeid, het reizen op zondag, het gebruik maken van de openbare vervoermiddelen op zondag.

Wij zouden zo voort kunnen gaan, maar ik vraag in gemoede: zou zulks nu werkelijk opkomen uit de waarachtige vreze Gods? Uit de waarachtige liefde tot God en Zijn dienst? Uit de waarachtige liefde tot God en Zijn dag?

Een bedenkelijk symptoom is hier ook dat men de Wet des Heeren niet meer in de eredienst begeert te lezen. Men leest dan alleen de hoofdsom van de wet, zoals deze in Matth. 22 : 37–40 is weergegeven. De liefde tot God en de naaste. De liefde tot de naaste, de z.g.n. „medemenselijkheid” wordt dan vooral geaksentueerd, terwijl de liefde tot God op de tweede plaats wordt gesteld. De tweede tafel stelt men voor de eerste! als de waarachtige liefde tot God niet wordt gekend.

Het vierde gebod bevat voor de z.g.n. moderne mens nog meer moeilijkheden. Spreekt het vierde gebod niet over de schepping van hemel en aarde in zes dagen? Geen tweede schepping dus. Eerst de schepping van de ruwe stof, hemel en aarde, en daarna, na miljoenen jaren de schepping van de bekende zes dagen. Neen! „want in zes dagen heeft de Heere de hemel en de aarde gemaakt, de zee en alles wat daarin is, en Hij rustte ten zevenden dage. Daarom zegende de HEERE de sabbatdag en heiligde dezelve”.

Nu spreken wij maar niet over die „os en de ezel” in het tiende gebod, want dat is voor velen ook niet om aan te horen in onze tijd. Men spreekt dan liever over de auto en de bromfiets en verder elke andere moderne rariteit.

Wat het gemis bij dit alles is, wij kunnen het niet anders zien, dat is het gemis van de waarachtige vreze des Heeren!

Al zou heel de kerkelijke wereld het vierde gebod willen lezen en verklaren naar de ideeën van de moderne christelijke mens, dan zouden Gods kinderen Psalm 84 toch niet uit hun psalmboek kunnen schrappen:

Hoe lieflijk, hoe vol heilgenot,
O Heer’ der legerscharen God,
Zijn mij Uw huis en tempelzangen;
Hoe branden mijn genegenheên,
Om ’s Heeren voorhof in te treên,
Mijn ziel bezwijkt van sterk verlangen,
Mijn hart roept uit tot God, Die leeft,
En aan mijn ziel het leven geeft.

Wat kan de zondag dan worden niet alleen tot een dag van heiliging, maar ook tot een dag van rust. Als de rust gezocht en gevonden mag worden bij Hem, Die op de zesde dag het werk der verzoening volbracht had en op de zevende dag rustte in het graf. Wordt dat werk toegepast en verklaard in het hart door de bediening van Gods Geest, dan valt al ons eigen werk weg, dan worden wij werkeloos en in onszelf reddeloos, maar wordt beleefd wat de dichter eens zong:

Keer mijne ziel tot uwe ruste weder,
Gij zijt verlost, God heeft u welgedaan.

Dan wordt zalig worden een zalig worden om niet, door het geloof, door de verlossing, die in Christus Jezus is.

Dan begint hier op aarde reeds de eeuwige sabbat en dat om God drieënig eeuwig te loven en eeuwig te prijzen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen