Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

De Heidelbergse catechismus

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De Heidelbergse catechismus

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Opnieuw werd zondag 1 juni een begin gemaakt met de behandeling van de Heidelbergse catechismus. Gelukkig wordt de catechismusprediking in onze gemeente nog begeerd. In diverse gemeenten is die prediking een afgeschreven zaak. De reden is m.i. de retourgang van de gemeenten. Men leeft niet meer bij de zaken, die in ons leerboek zo duidelijk behandeld worden. Menige prediking werkt daaraan mee.

Wanneer geen recht gedaan wordt aan de kernbegrippen „zonde en genade”, spreekt ons leerboek niet meer. Ziet men niet meer welk een boodschap de Heidelbergse Catechismus heeft en geeft. Nu wordt weleens gezegd „de taal is te ouderwets”. Zeker hebben we te doen met een boek uit de 16e eeuw en wij leven in de 20e eeuw. Maar ik kan verschillende vakgebieden noemen, die werkend en bestudeerd moeten worden mede aan de hand van oude boekwerken. Wie literatuurlijsten of examenopgaven nagaat komt daar wel achter.

De ouderwetse taal van ons leerboek behoeft geen belemmering te zijn om de boodschap te verstaan. Daarbij wordt tijdens de behandeling steeds toegelicht wat er staat.

Het boek op zich is een rijke gave van God aan de kerk. Wat de opstellers hebben gevonden in de goudmijn van Gods Woord, wordt er in uitgestald en dat is niet weinig noch gering.

Hoe langer ik zelf met het boek om ga, des te meer het gaat leven voor mij. Het wordt al rijker. Waarom ? Omdat Gods Woord zo rijk is. Ik hoop van harte, dat de verklaring tot uw hart mag spreken en zal vertolken wat in uw hart leeft en wat uw hart zoekt.

Van de geschiedenis van de Heidelberger is ons veel bekend. Achter de catechismus ligt de strijd van de kerk, om de waarheid zuiver te bewaren. In opdracht van de keurvorst Frederik III hebben Caspar Olevianus en Zacharias Ursinus gewerkt aan de totstandkoming van ons leerboek. Dit waren twee zeer bekwame professoren. Theologen in de volle zin van het Woord. Bedeeld met genade en Gods vreze. Hun inzicht in Gods Woord was groot en rijk. Wat zij geschreven hebben, is onovertrefbaar. Na ruim 4 eeuwen is niemand in staat een leerboek samen te stellen wat onze catechismus kan overtreffen.

De eerste uitgave van de Catechismus verscheen in 1563 te Heidelberg. Buiten het vorstendom de Paltz kreeg men ook interesse voor het leerboek.

Momenteel is het al in ongeveer 40 talen verkrijgbaar. O.m. in het Nederlands, Frans, Engels, Duits, Hongaars, Pools, Spaans, Portugees, Italiaans, Perzisch, Hebreeuws, Grieks, Maleis. De eerste Nederlandse vertaling verscheen van de hand van de bekende predikant Petrus Datheen.

De Heidelbergse Catechismus heeft in ons land hoog aanzien gekregen. Hij ging spreken tot het hart van Neêrlands kerk. Reeds op het Convent te Wezel, waar in 1568 de leiders van de Nederlandse kerk onder het kruis, in het geheim bijeen kwamen, werd vastgesteld dat men zich zou houden aan de leer van de H.C. De synode van Emden in 1572 ging op dit spoor verder. Op de Dordtse synode van 1574 werd de H.C. zelfs voor de dienaren van de kerk verplicht gesteld. Hij zou in alle kerken en op de scholen moeten worden gebruikt. De Haagse synode van 1586 stelde de eis, dat de predikanten in de namiddagdiensten op de zondagen de H.C. moesten uitleggen voor het kerkvolk. Op de grote synode van 1618-’19 kwam vanzelf als agendapunt voor: „het komen tot een uitspraak over de H.C.” Op de 47e zitting van deze synode, gehouden op 1 mei 1619 stond op de agenda „dat de catechismus van de Paltz, die voor lange in de Nederlandse kerken was geleerd, op dezelfde wijze als de confessie (de Nederlandse Geloofsbelijdenis), onderzocht zou worden en dat een ieder zich hierop zou verklaren of er in deze catechismus ook iets geleerd werd, hetwelk met Gods Woord was strijdende”. Ieder mocht dus als hij dat wenste zijn bezwaren tegen de H.C. en tegen de N.G.B. naar voren brengen. Heel de H.C. werd voorgelezen. Niemand echter onder al de aanwezigen ter synode bleek bezwaren te hebben. Zo werd dan de H.C. met algemene stemmen „als met Gods Woord overeenkomstig” goedgekeurd en opnieuw aanvaard. De synode ging zelfs nog een paar stappen verder. Zij bekrachtigde wat al eerder op andere synoden was bepaald n.l. dat de H.C. in alle kerken en op alle scholen als leerboek zou worden ingevoerd. Hij werd zelfs aanvaard als één van de drie formulieren van Enigheid voor de kerken in Nederland.

Zo wordt hij door ons vandaag nog gezien en aanvaard en ondertekend. In de dienst hem te behandelen is geen last, maar een lust. Zij n prediking te horen zij onze behoefte. De waarde en de betekenis wordt het meest ervaren in het gebruik. Vandaar dat Dr. Kohlbrugge op zijn sterfbed deze woorden sprak: „de Heidelberger, de eenvoudige Heidelberger, houdt daaraan vast, kinderen !”

Dit wensen we te doen. Met Gods hulp, in Gods kracht. En de bede van Ursinus, één van de opstellers ga ook vandaag in vervulling: „De Zone Gods, onze Heere Jezus Christus, moge Zijn Kerk, in enigheid des waren geloofs en in ware christelijke liefde, door Zijn Heilige Geest bewaren, regeren, vermeerderen en van alle dwaling en misslag van dag tot dag meer en meer bevrijden en verlossen, totdat Hij haar eindelijk met eeuwige hemelse eer en heerlijkheid volkomenlijk versiere”.

Het bovenstaande schreef Ds. Tanis in zijn kerkblad van 13 juni j.l. Dit zal ook de belangstelling hebben van de lezers van ons blad, die het kerkblad van Sliedrecht-centrum niet lezen. Vandaar dat we het artikel hier in zijn geheel overnemen.

Dit artikel werd u aangeboden door: Bewaar het Pand

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 26 juni 1980

Bewaar het pand | 6 Pagina's

De Heidelbergse catechismus

Bekijk de hele uitgave van donderdag 26 juni 1980

Bewaar het pand | 6 Pagina's