Boekbespreking

Naar aanleiding van het onderzoek kan tenslotte nog kort stilgestaan worden bij de sekularisatie.

Sekularisatie is in dit onderzoek gedefinieerd als een sociaal-kulturele ontwikkeling van afnemende relevantie van religie in een samenleving en wel in twee opzichten: 1) voor steeds minder (groepen) mensen is religie relevant in leven en samenleven en 2) voor steeds minder (groepen) mensen voor wie religie (nog) wel relevant is, beperkt die relevantie zich tot bepaalde bereiken van leven en samenleven.

Wordt voor religie kerk en kerkgebonden geloof ingevuld, dan is er sprake van sekularisatie in onze samenleving! Dit is reeds in paragraaf 1,3,2 gekonstateerd en is bevestigd door de uitkomsten van het onderzoek, vooral door het konstateren van de binnen-kerkelijke sekularisatie.

Naar aanleiding van de konklusie dat de jongere kerkverlaters a-religieus zijn, ongeacht de definitie van religie (subtantiëel of funktioneel), kan een stap verder gegaan worden. Het heeft er, gezien het onderzoek, alle schijn van dat de a-religiositeit van de jongere kerkverlaters niet op zichzelf staat, maar in het verlengde ligt van een betrekkelijke irrelevantie van religie thuis tijdens de primaire socialisering en opvoeding. De a-religiositeit van de jongeren wijst dan op een betrekkelijke a-religiositeit van de ouderen. In alle voorzichtigheid kan de veronderstelling geopperd worden dat er in onze samenleving ook van sekularisatie sprake is indien religie veel breder opgevat wordt dan “kerk en kerkgebonden geloof”: ook indien religie subtantiëel en zelfs indien funktioneel gedefiniëerd wordt, is onze samenleving een sekulariserende samenleving.

Dit zou inhouden dat niet alleen de kerk en het kerkgebonden geloof langzaam-maar-zeker uit onze moderne samenleving verdwijnen, maar dat ook het geloof in het algemeen en zelfs het hebben van een zingevende werkelijkheidsopvatting langzaam-maar-zeker verdwijnende fenomenen zijn.

Uit bijlage I Herderlijk of hinderlijk citeren we het volgende:

Het onderzoek als geheel geeft aan dat het voor de kerk nauwelijks zin heeft om achter niet-betrokken jongeren aan te zitten. De onverschilligheid tegenover de kerk en de a-religiositeit, die wij naar aanleiding van het onderzoek bij hen veronderstellen, bieden geen aanknopingspunt voor kerkelijk werk. Bijbels gezegd: Herderlijke zorg om hen is paarlen voor de zwijnen. Ze lusten het niet, ze willen het niet.

Ook het moderne werk ten “behoeve” van zelfstandig wonende niet-betrokken jongeren is zinloos, omdat het veelal gebaseerd is op vooronderstellingen aangaande jongeren, die in dit onderzoek als mythen en illusies voorgesteld zijn. De verhalen van de jongere kerkverlaters over het kerkelijke oezoek-werk wijzen er op dat de herderlijke zorg veelal als hinderlijk ervaren wordt.Op blz. 201 lezen we: Sekularisatie nader bekeken.

De mens is een gevallen mens en hij is een vijand van God geworden. De Heere roept tot bekering, maar de mens zegt: wijk van mij, want aan de kennis Uwer wegen heb ik geen lust. Dat was vroeger zo en dat komt in Groningen openbaar, maar niet alleen in Groningen, doch overal waar de Heere komt met Zijn Woord. Ook wanneer jongeren en ouderen bij de kerk blijven. Er is veel vorm zonder wezen. De wedergeboorte en de vernieuwing van het hart blijven en blijken noodzakelijk.

Intussen zijn de resultaten van zo’n onderzoek een aanklacht tegen ouders die met deze dingen geen ernst maken en hun kinderen niet zoeken op te voeden in de vreze Gods. Er zijn echter nog ouders wie het behoud van hun kinderen een zaak van het hart is en die toch moeten ervaren dat hun kinderen de waarheid de rug toekeren.

Bovendien, en dit is veel belangrijker, is de herderlijke zorg gericht op onverschillige jongeren veelal een vorm van ongewenste intimiteit. Jongeren die niet op eigen initiatief zich aanmelden bij de kerk in een nieuwe woonplaats of wijk, moeten beschouwd worden als jongeren die geen kontakt met de kerk wénsen. Wanneer de kerk dan op alle mogelijke manieren probeert toch kontakt te leggen en is sommige gevallen zelfs die poging voortzet ondanks uitdrukkelijke mededelingen van de kant van de jongere dat die daar geen behoefte meer aan heeft, is dat behalve onzinnig ook onzindelijk.

Vanuit de kerk bekeken zal dan tegengeworpen worden dat er altijd iemand tussen kan zitten die om andere redenen dan onverschil zich niet zelf aangemeld heeft, en dat die ene zulke praktijk rechtvaardigt. Vanuit de jongeren bekeken is zo’n tegenwerping volstrekt onzakelijk. het is ook onbegrijpelijk dat de burgerlijke gemeente indirekt aan zulke praktijken bijdraagt door gegevens over kerkelijke gezindte, zonder medeweten van de betreffende personen, aan kerken te verkopen.

De kerk kan ook tegenwerpen dat wie geen kontakt wenst zich maar direkt uit moet laten schrijven als lid om ongewenst kontakt te voorkomen. Als dit een steekhoudend argument is, zouden wij de kerk willen aanbevelen om dat te bevorderen.

Tot zover Van der Ploeg.

We hebben hier te maken met een gedegen stuk werk met veel belangrijke gegevens. Dat blijkt al genoeg uit wat we hierboven aangehaald hebben. Die gegevens zeggen ontstellend veel. En de wijze waarop Van de Ploeg deze verwerkt heeft eveneens.

Bij het lezen van dit boek kwam de vraag naar voren of de gegevens wel voldoende zijn verwerkt.

Van der Ploeg studeert zoals we in een folder lazen theologie aan de universiteit van Groningen. Dat komt in zijn boek niet tot zijn recht. Bijbels licht over de feiten ontbreekt geheel en al. Als de feiten bezien worden in net licht van de Schrift spreken ze nog op een andere wijze.

In dit verband willen we uit de Schrift een paar voorbeelden aanhalen, die ons de gezindheid van het hart van de mens laten zien. Het eerste voorbeeld nemen we uit de geschiedenis van het volk Israël. De Heere had het volk uit Egypte bevrijd, door de woestijn geleid en in Kanaan gebracht. Zolang de oudsten leefden die de wonderen des Heeren gezien hadden wandelde het volk in de wegen des Heeren, maar toen die oudsten gestorven waren week het volk af en ging het de afgoden der heidenen dienen. Dat herhaalde zich telkens weer als de Heere na verdrukking door vijanden weer uitkomst gaf. Het tweede voorbeeld ontlenen we aan de levensopenbaring van de zonen van Samuel. Deze richter heeft in de vreze des Heeren gewandeld. Door hem heeft de Heere veel goeds gedaan. Zijn zonen hebben dat gezien en in de zegeningen ervan gedeeld, maar ze waren van een andere gezindheid dan hun vader en bogen het recht. Dat vinden we vaker in de Schrift en dat is ook nu overal te constateren. Het is zeer ontmoedigend, maar we hebben te letten op wat de Heere in Zijn Woord zegt.

De kerk houdt haar roeping. Het werk des Heeren blijft doorgaan. Daarbij gebruikt de Heere ook de opvoeding in de vreze des Heeren. De Heere voert Zijn raad uit. De verantwoordelijkheid blijft bij ouders en kinderen. De mens gaat door eigen schuld verloren en als hij behouden wordt is het alleen genade.

Dit boek bevestigt de werkelijkheid zoals Gods Woord ons die tekent. Van der Ploeg laat dit niet zien. De toetsing aan Gods Woord ontbreekt geheel en al. En als geen rekening gehouden wordt met de uitspraken van dat Woord boeten de conclusies in waarde in. Dit neemt niet weg, dat de schrijver in zijn boek veel gezegd heeft wat voor opvoeders en ambtsdragers van betekenis is. Zij kunnen er hun winst mee doen.

Het boek telt 224 blz. en kost ƒ 25,-.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen