Opwekking

l.

In 1989 verscheen bij uitgeverij “De Banier” te Utrecht een boekje onder de titel “Opwekking”. De schrijver hiervan is drs. W. van Vlastuin, die toen nog kandidaat tot de heilige dienst was en thans Ned. Herv. predikant te Wouterswoude is. Hij heeft dit boek geschreven vanuit een diepe bezorgdheid over de situatie in de kerk van Nederland, maar tevens in de overtuiging dat ook nu de stromen van de Heilige Geest uitgestort kunnen worden tot een nieuwe bloei van de kerk en tot verheerlijking van Gods grote Naam, zo blijkt uit de “verantwoording” op pag. 9.

Het boek, dat 217 pagina’s telt, bestaat uit een zestal hoofdstukken: (1) het geschenk van opwekking, (2) de noodzaak van opwekking, (3) de mogelijkheid van opwekking, (4) de zekerheid van opwekking, (5) de heerlijkheid van opwekking, (6) het gebed om opwekking. Uiteraard is het niet mogelijk om in kort bestek de inhoud van dit boek ook maar enigszins volledig weer te geven. Wel wil ik trachten de grote lijn van dit boek te laten zien. Dat het ene facet wat méér belicht zal worden dan het andere, is hierbij onvermijdelijk. Toch hoop ik een zo eerlijk en duidelijk mogelijk beeld te geven van wat de schrijver met dit boek bedoeld heeft. Bij de weergave van zijn gedachten wil ik de schrijver zo min mogelijk in de rede vallen, al wordt dit onderwerp wel besloten met enkele opmerkingen ter beoordeling.

Hoofdstuk 1 handelt over het geschenk van opwekking.

Afgesneden wordt de gedachte aan “opwekking” in een min of meer remonstrantse sfeer, waarbij louter op het gevoel wordt ingespeeld. De schrijver verstaat onder “opwekking”: een ongewone openbaring van de kracht van Gods genade in het verlevendigen van het geloof en de godsvrucht bij Gods kinderen en in het overtuigen en bekeren van zorgeloze zondaren. Opwekking is geen mensenwerk, maar een krachtig, souverein, eenzijdig en onwederstandelijk werk van Gods Geest. Uit de geschiedenis blijkt dat juist in de donkerste tijden de krachtigste oplevingen plaatsvonden. Dit getuigt van het verrassende van Gods genadewerk. Loze vormen verdwijnen, om plaats te maken voor wezenlijke en bevindelijke godsdienst in het hart. Gods kinderen komen tot vernieuwd berouw. Onverschillige belijders worden overtuigd van de absolute noodzaak van bekering, ze smeken om genade en verkrijgen die.

Het voornaamste middel in Gods hand in tijden van opwekking is: de zuivere prediking van het Woord van God. Deze geschiedt in grote ernst. Men preekt o.a. de scherpte van de Wet en de volle ruimte van het Evangelie. Ook het werk van de Heilige Geest - ontdekkend aan onze verloren staat en uitdrijvend tot Christus - krijgt ruime aandacht in de prediking. Bij opwekkingspredikers valt op: de eenvoud. Er is een stuk direktheid in hun prediking: zij houden niet een interessante beschouwing, maar richten zich tot het hart. Een voortdurende oproep tot bekering klinkt.

Men tracht verborgen zonden bloot te leggen en heimelijke uitvluchten te ontmaskeren. Deze preken zijn allerminst vrijblijvend: er valt tijdens de preek een beslissing, voor of tegen God. De preken zijn persoonlijk gericht en stellen zowel Gods rechtvaardigheid als Zijn heiligheid en genade aan de orde. Het zijn preken die met de kracht van de Heilige Geest geladen zijn. Het Woord blijkt door te dringen tot in de harten en het vernieuwt mensenlevens.

Wat waren de opwekkingspredikers voor mensen? Bij hen valt op: hun ernst en hun verlangen naar geestelijke vrucht. Zij waren mannen des geloofs (al kenden zij hun aanvechtingen), maar ook mannen vol geduld wanneer de vrucht op hun arbeid niet spoedig te zien was. Vooral waren zij mannen van gebed, omdat zij wisten dat alleen God zegen kan geven. De vruchten van de Heilige Geest waren in hun eigen leven duidelijk op te merken. Hun kracht lag in de bediening door de Heilige Geest, zowel voor hun persoonlijk als voor hun ambtelijk leven. Voorts leefden deze predikers uit de Schrift: dat was hun eten en drinken. Zij spraken in de kracht van God.

Wat is over de opwekkingsbeleving te zeggen? Tijdens opwekkingen is er een diepe kennis van God. De kracht van de Heilige Geest verbreekt onbreekbare harten. Mensen krijgen een diep besef van zonde en ongerechtigheid. Zij gaan hartelijk buigen onder God en Zijn oordeel billijken. Zij gaan roepen om genade alleen. Vreugde en verwondering breken zich baan wanneer men zo als een verloren zondaar zicht krijgt op de Zaligmaker. De beleving van de opzoekende liefde van God geeft veel stof tot gesprek.

Opwekkingen hebben altijd vruchten. Enkele vruchten zijn: bekering tot de levende God, reformatie in de zeden, het verrichten van liefdadigheidswerk, het toenemen van zendingsaktiviteiten.

Hoe moeten we opwekkingen beoordelen? Zijn zij alle een werk Gods? Deze vraag is niet zonder meer met “ja” te beantwoorden. De mógelijkheid van opwekkingen staat echter boven alle discussie verheven. Er zijn soms opwekkingen waarbij emoties een grote rol spelen. Dit mag niet bij voorbaat afgekeurd worden, zo stelt Van Vlastuin.

De Schrift geeft immers tal van voorbeelden van emotionele uitbarstingen, die te maken hebben met vrees, verlangen, liefde, vreugde, verdriet e.a. Geestelijke ervaring kan inderdaad samengaan met lichamelijke verschijnselen, want lichaam en ziel zijn nauw op elkaar betrokken. Zou iemand onder een diep besef van de gruwelijkheid van de zonde niet in wenen uitbarsten? Zou iemand onder de indruk van Gods genade het niet luidkeels uitschreeuwen van verwondering? We mogen de werking van de Geest echter niet gaan afmeten aan de ontroeringen. Bovendien valt te bedenken dat niet iedere lichamelijke ontroering gewerkt is door het Goddelijke Woord. Emoties zijn niet de maatstaf waarmee wij moeten meten. Op grond van emotionele verschijnselen kunnen we opwekkingen niet goedkeuren of afkeuren.

Er zijn ook opwekkingen waarbij wonderen voorkomen. Zou dit niet meer kunnen? Er gebeuren toch nog opvallende zaken in het leven van Gods kinderen? De schrijver noemt voorbeelden van “wonderen van Gods voorzienigheid”, o.a. de genezing van ten dode opgeschreven zieken. Wonderen als zodanig worden door de Schrift niet uitgesloten, voor geen enkele tijd. Maar twee dingen mogen hierbij niet uit het oog verloren worden: le) dat er ook door de satan wonderen kunnen gebeuren (en metterdaad gebeuren!), 2e) dat zelfs in die gevallen waarin Gods hand duidelijk een wonder verricht heeft, ze nog niets zeggen over de geestelijke staat van iemand.

Een mens die door een wonder tot genezing komt, is nog niet zonder meer bekeerd.

Wonderen zijn te rangschikken onder de algemene werkingen van de Heilige Geest: werkingen die niet zaligmakend zijn. Om een opwekking te beoordelen, moet er op worden gelet of er kenmerken zijn van het werk van Gods Geest: vernedering voor God, levensvernieuwing, het prijzen van Christus enz.

Zulke dingen zijn zéker geen duivelswerk!

Dit is het eerste gedeelte van een referaat, dat ds. Van Sorge op 4 februari j.1. hield voor een kring van ambtsdragers. Er werd met aandacht geluisterd. Er volgde een diepgaande bespreking, die er toe leidde, dat ds. P. den Butter op zich nam in aansluiting hiermee een referaat te houden en wel op D.V. maandag 15 april a.s. Er zullen t.z.t. uitnodigingen worden verzonden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen