Van Goedertierenheid en Trouw

Ter bespreking in ons blad ontving de redactie een uitgave van de Staatkundig Gereformeerde Partij. Het is een fors boek van ruim 350 pagina’s, de verklarende noten meegerekend. Verschenen is het ter gelegenheid van het 75-jarig jubileum van deze partij.

Dit jubileum is al enkele maanden geleden gevierd. Op Zaterdag 24 april j.l. was er een samenkomst in de Oude Kerk te Ede, die het karakter had van een “herdenkingsdienst”. Het was op de datum, dat de oprichting van de SGP precies 75 jaar geleden was. Zelf heb ik die samenkomst meegemaakt en als goed, om niet te zeggen “hartverwarmend”, ervaren, zoals velen met mij. Ruim een maand later op Zaterdag 29 mei j.l. was er een familiedag in de Veluwehal te Bameveld, evenals in Ede ook goed bezocht. Daar waren dus ook jongeren, die op deze dag ook hun eigen spreker hadden: de voorzitter van de jongerenorganisatie, Hans Tanis uit Sliedrecht. Helaas kon ik zelf niet aanwezig zijn, maar ik hoorde dat het ook een goede dag geweest is.

Aan het begin van de herdenking in Ede sprak de SGP voorzitter, ds. drs. W. Chr. Hovius, over Klaagliederen 3:22,23: “Het zijn de goedertieren des Heeren, dat wij niet vernield zijn, dat Zijn barmhartigheden geen einde hebben. Zij zijn alle morgen nieuw. Uw trouw is groot”. Dat Woord Gods gaf de toonzetting van dit jubileum weer. De SGP past geen zelfverheffing. Eigen ongerechtigheden waren groot in deze 75 jaar. Het levend besef van Gods welverdiende oordeel onder de toom van God doet het belijden: alléén de goedertierenheden des Heeren, alléén Gods trouw. Daarom alleen bleef de partij in stand. De woorden goedertierenheid en trouw werden uitgewerkt. Goedertie-renheid als het betoon van Gods on-verplichte goedheid, verbondstrouw. Trouw, dat God Zijn Woord en Zijn Verbond niet laat wankelen.

Tijdens deze herdenkingsdienst werd het jubileumboek aangeboden. Het gebeurde door de voorzitter van de commissie, die voor de totstandkoming van dit boek was benoemd, aan de partijvoorzitter.

Het heeft de titel meegekregen, die ontleend is aan het Woord Gods, dat centraal stond: “Van Goedertierenheid en Trouw”.

Ons blad is geen blad voor het politieke leven, het woord “politiek” roept onder ons vaak een zekere huiver op, om geen ander woord te gebruiken...We denken dan aan het bedrijven van politiek, zoals het niet zelden op niet zo’n mooie manier gebeurt. Kuyper moet het eens gezegd hebben: “aan de politiek is een zelfkant, die afgeeft.” We kunnen én moeten het ook anders zien! Het mag ons niet onverschillig laten, hoe ons land geregeerd wordt. Daar spreken Gods Woord en onze belijdenis van. In het staatkundige leven gaat het om de beginselen van Gods Woord. In dat licht moeten we toch zeker een partij waarderen, die al zoveel jaren die beginselen belijdt en in het getuigenis naar buiten tegenover overheid en volk gestalte zoekt te geven. Moet het niet des te meer spreken in onze tijd, waarin ons volksleven zover is afgedwaald van God en Zijn geboden? Daarom mogen we met klem aandacht voor dit jubileumboek vragen.

Bestaan en voortbestaan.

Er is veel werk aan deze uitgave besteed. De SGP kan er mee voor de dag komen. Er zijn alleen al ruim 3000 illustraties, die niet alleen eigen mensen en eigen situaties afbeelden maar ook die van anderen. Dat nodigt op zichzelf al uit om er kennis van te nemen, het is echter om de inhoud te doen. In twaalf hoofdstukken wordt een weergave gegeven van het reilen en zeilen van de SGP in verleden en heden, van de gedachten en de praktijk van deze partij.

Het is ondoenlijk daarvan een uitvoerige bespreking te geven. Ik wil slechts wijzen op enkele aspecten, die belangrijk zijn.

Eén aspect is het bestaan van de SPG as afzonderlijke partij. Vanaf het begin is daar een vraagteken achter gezet. Het verwijt klonk, dat er naast de bestaande christelijke partijen die er toen waren, een zelfstandige groepering bij gekomen was. het zou onnodig zijn, niet gerechtvaardigd, tot afbraak dienen enz. In het licht van de situatie van toen moeten we het niet vreemd vinden dat zo’n verwijt bij velen weerklank vond. Er was bijv. in de Anti-revolutionaire Partij veel goeds. Meerderen gingen daar ook niet mee met wat door leidinggevende figuren gesteld werd, zoals ten aanzien van het bondgenootschap met Rome. Er was achting voor sommige mannen uit deze gelederen, die een bepaalde plaats innamen. Er waren zo schijnbaar genoeg pijlen op de boog om te zeggen: geen afzonderlijke partij. Naar mijn overtuiging was dat verwijt niet terecht. Ds. G.H. Kersten zag op het volksdeel, dat een andere geestelijke instelling had dan het merendeel van de anti-revolutionairen. In feite was de oprichting van de SGP geen afsplitsing, maar het gaan van een “eigen weg”. Voor hem was het duidelijk dat juist dat volksdeel, waar hij het oog op had meer en meer ontzonk aan de roeping om in het openbare leven Gods Woord uit te dragen. Voor hem was het geboden, dat er positie gekozen moest worden tegen een verwaterde politiek en dat er mannen zouden zijn, die Gods Woord laten gelden in het staatkundig leven. Het is goed daarvan in dit boek te lezen. In het eerste hoofdstuk “Bestaan en voortbestaan van de SPG” van drs. J. Mulder wordt op een heldere wijze de geschiedenis van 75 jaar beschreven. Uiteraard kon daarbij niet alles aan de orde komen. Moeiten en gebreken worden er niet in verzwegen. Duidelijk is vooral de tekening van het ontstaan van deze partij, waarvan de achtergronden tot vandaag blijven spreken.

Veranderd optreden.

Een ander aspect betreft een zekere verandering in het optreden van de SGP binnen de beide Kamers, de Provinciale Staten en de Gemeenteraden. Op zichzelf is verandering al geen vreemd woord voor een partij, die 75 jaar bestaat. Wie de SGP van de begintijd vergelijkt met de SGP van nu, ontdekt allerlei veranderingen, die op zichzelf nog geen reactie zullen uitlokken. Nu gaat het echter om een veranderde wijze van spreken en bezig zijn van de SGP-afgevaar-digden, die dit wel doet.

Onmiskenbaar is er vooral de laatste tientallen jaren een zekere verandering in dit opzicht geweest. Een vergelijking tussen de wijze van optreden in de eerste tijd tot aan de jaren na de oorlog en die van nü kan dit gemakkelijk aantonen. Daarbij merk ik graag op, dat deze conclusie globaal genomen moet worden: het was en is uiteraard niet altijd en bij ieder zo. In de eerste tijd en lang daarna kwam het getuigende karakter van de SGP heel sterk uit. Telkens werd de overheidstaak naar art. 36 benadrukt. Het gebeurde in de 2de Kamer niet zelden dat ds Kersten in scherpe bewoordingen de afwijking van de ARP ten deze bestreed. Tijdens de algemene beschouwingen kwam het soms tot een openbaar debat tussen de SGP afgevaardigde en die van de ARP. Er was in die tijd vaak een mindere deelname van de SGP aan de practische politiek. Sinds vooral de jaren ‘70 en ‘80 krijgen we een ander beeld. De politieke situatie is aangrijpend veranderd, vooral ook na de oprichting van het CDA met “de vage middenkoers”. Daarbij is er een ge-weldige omslag gekomen in de waardering van de Bijbelse normen en ge-boden, het optreden van de SGP afgevaardigden blijft getuigend, maar het gebeurt meer gericht, meer afgewogen naar de situatie. Er is een grotere deelname aan de practische politiek. Meer wordt ook benadrukt, dat de SGP-ers “naast, in het midden van en tussen degenen, die door de critiek van het Woord Gods worden bestreken” staan. De woorden tussen haakjes zijn van ds H.G. Abma, die van 1971 tot 1981 de SGP fractie-leider was in de 2de Kamer.

Dit veranderd optreden wordt verschillend beoordeeld, ook binnen de SGP zelf. Er wordt door sommigen zelfs van “beginselverzaking” gesproken. Nu moet waken bij het beginsel hoe het wordt uitgedragen op zichzelf toegejuicht worden, maar toch doen zo’n reactie geen recht aan het optreden van de SGPafgevaardigden.

Dit element neemt in dit boek een grote plaats in. heel uitdrukkelijk komt het aan de orde in de bijdrage van de hr. L.M.P. Scholten “Om een staat met de Bijbel”. We citeren hier een gedeelte: “Zo al niet ooit, dan is nu wel geboden, de oproep aan de Overheid naar art. 36 om vorm te geven aan een staat met de Bijbel-door als Gods dienares voor de naleving van Gods Wet zorg te dragen- in te bedden in een bewogen appèl op die medeburgers om hen in die weg tot nadenken, andere overtuiging en vrijwillige betrachting van die wet te brengen”. We kunnen hier ook wijzen op de bijdrage van drs. P. van Vugt “Onze mensen moeten in Raad en Staten”, terwijl ook het laatste hoofdstuk, van ir B.J. van der Vlies, “Deo Volente” er aandacht aan geeft. De laatste weet van “de voortdurende worsteling ons beginsel zo te verwoorden en toe te passen, dat het tegelijk onvervalst én inzichtelijk én wervend voor de ander is”.

Toekomst

Het laatste aspect, waarvoor ik aandacht mag vragen in dit boek is: de toekomst. Bij een jubileum wordt niet alleen teruggezien maar wordt ook een blik op de toekomst gericht. In het laatste hoofdstuk, dat ik al genoemd heb, wordt door de SGP fractieleider aan dit aspect aandacht gegeven. Hij is zich bewust geen antwoord te kunnen geven op de vraag, hoe de toekomst van de SGP zal zijn: “De toekomst is geheel in Gods hand”. Het gaat voor allen persoonlijk erom dat we de Heere Jezus Christus hebben leren kennen” in de weg van het eenzijdige wonder van vrije genade, van wedergeboorte en bekering”.

Dát geeft alleen in eigen leven uitzicht op de toekomst, zoals er ook alleen toekomst is voor ons volksleven in de weg van wederkeer tot de Heere.

Voor de toekomst spreekt de roeping van de SGP om “in getrouwheid, in bewogenheid en met beslistheid op te komen voor de rechten en inzettingen des Heeren, land en volk ten goede”. Die roeping wordt alleen in de beleving van het vreemdelingschap betracht.

De zorg voor de toekomst van land en volk, ook voor de SGP komt in dit laatste hoofdstuk duidelijk uit. De ontwikkelingen rondom gaan onze gezindte niet voorbij. Ouderen en jongeren niet. Het is moeilijker geworden de aankomende generaties te overtuigen.

Onder jongeren leven vragen over de verhouding met de andere christelijke partijen, het gebruik van de media, de plaats van de vrouw in de politiek. Dhr van der Vlies bepleit met kracht, dat de SGP op Bijbelse gronden op deze vragen ingaat.

Het gaat erom, dat ook in deze zaken duidelijk is, wat het op Gods Woord gegronde beginsel is. We hopen dat dit boek door velen gelezen zal worden. Het is het waard!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen