De Confessie van Westminster (3)

We zagen reeds dat de beroemde Confessie van Westminster gereed kwam in december van het jaar 1646. De ongeveer 150 leden tellende Westminster Assembly, of synode, boden dit geschrift aan, aan het Engelse parlement. Dit parlement had de Westminster Assembly bijeen geroepen om orde op zaken te stellen in de kerk in Engeland. Er moest een duidelijke belijdenis komen, die op een heldere wijze de leer van Gods Woord moest uiteen zetten. De Westminster Assembly heeft dat getracht te doen.

Daartoe verdeelde de gehele vergadering zich in drie commissies, die elk een aantal van de leerstukken van Gods Woord moesten bestuderen en kort samenvatten. Bij het opstellen van de nieuwe belijdenis werd de uiterste zorg besteed aan de woordkeuze en formulering. Hierbij zijn de adviezen van de Schotse afgevaardigden van betekenis geweest.

De ontvangst van dit belijdenisgeschrift was zeer goed. De General Assembly van de Schotse Kerk van 1647 aanvaardde als de eerste officieële kerkvergadering de Westminster Confessie en verhief haar tot de officieële belijdenis van de Schotse Kerk. Het Schotse parlement bevestigde dit besluit in 1649 en deed dit opnieuw in het jaar 1690.

Het Engelse parlement aanvaardde officiëel de Westminster Confessie pas in juni 1648, nadat eerst nadere uitleg was gegeven omtrent de hoofdstukken handelend over de christelijke vrijheid, kerkelijke tucht en de bevoegdheid van synodale vergaderingen.

De Westminster Confessie is aangenomen door vrijwel alle presbyteriaanse kerken in de Engels sprekende landen en is daarmee de meest verbreide confessie van het protestantisme geworden.

De exacte titel van de Westminster Confessie is: “The Confession of Faith agreed upon by the Assembly of Divines at Westminster with the assistance of commissioners from the Church of Scotland as a part of the covenanted uniformity in religion betwixt the churches of Christ in the kingdoms of Scotland, England, and Ireland”.

De confessie bestaat uit 33 hoofdstukken, die in het kort de gereformeerde geloofsleer weergeven. Elk hoofdstuk is voorzien van Schriftverwijzingen, die het bijbels karakter van de confessie benadrukken. De Westminster confessie is het jongste gereformeerde belijdenisgeschrift en is ook het meest uitvoerig. Zonder andere belijdenisgeschriften tekort te willen doen, mogen we zeggen dat de Westminster een rijk belijdenisgeschrift is.

Dat laatste hangt wellicht samen met het feit dat het de jongste confessie is van de reformatorische kerken. Daardoor kon de verdere ontwikkeling van de Gereformeerde theologie zoals die zich voorgedaan heeft in de loop van de 16e en van de 17e eeuw erin verdisconteerd worden. Na de grote herontdekking van de leerstukken van vrije genade, gedaan ten tijde van de reformatie, heeft de ontwikkeling binnen de reformatorische theologie niet stil gestaan. Strijdvragen kwamen op en nadere antwoorden moesten geformuleerd worden. Daarbij moest de waarheid van de Heilige Schrift steeds meer ontvouwd worden. De neerslag van deze voortgaande ontwikkeling is te vinden in de Westminster Confessie.

Te denken valt aan de hoofdstukken, die handelen over het geloof en de zekerheid des geloofs, het verbond, de verzoening, de aanneming tot kinderen Gods, de kerk, de zondagsheiliging, de verhouding tussen de burgelijke en kerkelijke regering, en het huwelijk.

Het is een bijzonder mooi en rijk belijdenisgeschrift. De bestudering daarvan zal zeker vrucht afwerpen voor het persoonlijke geestelijke leven. Het is een genade gift van de Heere geweest aan de Engels sprekende kerk toen deze kerk zich bevond in een zeer turbulente en onzekere periode. Verschillende gevaren dreigden.

Er bestond het gevaar van een terugval in het Rooms katholicisme. Het Engelse vorstenhuis dreigde de kerk te overheersen. Er was verwarring over de inrichting van de kerkdiensten en ten aanzien van de kerkelijke organisatie. Dwaalleringen ten aanzien van de uitverkiezing en de verzoening brachten verwarring teweeg. In deze turbulente periode in de geschiedenis van de Engelse kerk heeft God het Engelse parlement zo geleid dat zij de Westminster Synode bijeen riep met als vrucht het ontstaan van de Westminster Confessie. Deze belijdenis is tot grote zegen geworden voor de kerken in de Engels sprekende landen.

We zagen reeds dat de Westminster Confessie bestaat uit 33 hoofdstukken. De volgende onderwerpen komen aan de orde:

De Heilige Schrift; de leer aangaande God en de Heilige Drieëenheid; de besluiten van God; schepping en voorzienigheid; de zondeval van de mens; de leer der verbonden; de Middelaar Christus; de vrije wil; roeping; rechtvaardiging; aanneming tot kinderen Gods; heiliging; zaligmakend geloof; bekering; goede werken; volharding der heiligen; zekerheid des geloofs; de wet des Heeren; de Christelijke vrijheid; de sabbat; eedzwering; burgerlijke overheid; huwelijk en echtscheiding; de leer der kerk; gemeenschap der heiligen; de leer der sacramenten; doop; avondmaal; kerkelijke tucht; synodale kerkinrichting; opstanding en leven na dit leven; het laatste oordeel.

De Westminster Assembly wilde de nieuwe belijdenis doen aansluiten bij de confessies die eerder door de Gereformeerde kerken van het Europese vasteland opgesteld waren. Daarbij heeft zij echter niet de tekst voor haar confessie van deze reeds bestaande belijdenissen ontleend. De Westminster Confessie is wel sterk beïnvloed geweest door de zgn. Irish articles, een gereformeerd belijdenisgeschrift van de Ierse kerk. Verder invloed is er te bespeuren van Engelse theologische geschriften, m.n. van J. Usher, A Body of Divinity’. De geschriften van Calvijn hebben ook materiaal geleverd voor de opstelling van de Westminster Confessie. Volgens Dr. L. Doekes is er overeenstemming te bespeuren tussen de Westminster Confessie en voomoem de geschriften, zonder echter dat er sprake is van een slaafse afhankelijkheid.

Vergeleken met de drie formulieren van enigheid zijn er uiteraard grote overeenkomsten op te merken, vanwege de gemeenschappelijke gereformeerde visie. Toch zijn er ook accents verschillen.

Zo legt bij voorbeeld de Nederlandse Geloofsbelijdenis naar verhouding een veel grotere nadruk op de persoon en werk van Christus, dan de Westminster Confessie dat doet. De Nederlandse Geloofsbelijdenis legt een grotere nadruk op het priesterlijke werk van Christus. Paragraaf 26 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis handelt geheel over de voorbidding van Christus, terwijl de Westminster Confessie dit aspect van het werk van Christus slechts terloops noemt in hoofdstuk 8, paragraaf 8.

De Heidelberger Catechismus is m.i. meer pastoraal van toon, dan de Westminster Confessie. Herhaaldelijk wordt in de Heidelberger gewezen op het persoonlijke nut van bepaalde leerstukken. Met name bij de behandeling van het Heilig Avondmaal geeft de Heidelberger Catechismus pastorale leiding ten aanzien van de vraag: voor wie het Avondmaal des Heeren is ingesteld? De Westminster Confessie besteedt in het geheel geen aandacht aan deze vraag.

De Dordtse Leerregels gaan in vergelijking met de Westminster Confessie, dieper in op de vraag hoe iemand weten kan of hij uitverkoren is. Zij wijzen op de vruchten der uitverkiezing, die de uitverkorenen met verschillende trap en mate, in zichzelf met een geestelijke blijdschap en heilige vermaking waarnemen. Deze vruchten zijn dan, volgens de Dordtse Leerregels: Het waar geloof in Christus, kinderlijke vreze Gods, droefheid die naar God is over de zonde en een honger en dorst naar de gerechtigheid. (Hoofdstuk I, par. 12). De Confessie van Westminster geeft als enige vrucht van de uitverkiezing, de zekerheid van de inwendige roeping, waardoor de uitverkorenen, verzekerd kunnen worden van hun eeu wige verkiezing. (Hoofdstuk III, par. VIII).

Omgekeerd gaat de Westminster Confessie dieper in op de vragen ten aanzien van de zekerheid des geloofs. We hopen dat in het vervolg nader te bezien. We zagen dat de Westminster Confessie meer aandacht besteedt aan verschillende praktische zaken, zoals kerkorganisatie, de christelijke eed, het huwelijk enz.

Zo mogen we stellen, dat de Confessie van Westminster originaliteit behouden heeft, terwijl zij toch uniformiteit bewaard heeft ten opzichte van reeds gangbare belijdenissen. Een volgende keer hopen we verder te gaan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen