Ons kind heeft een verstandelijke handicap (1)

Inleiding

Naar aanleiding van het boek “Ons kind heeft een verstandelijke handicap”, een christelijke handreiking bij de opvoeding, door Mevr. P.A.J. van Dijke-Reijnoudt, Dr. Seldenrijk en Dr.J. Stolk. 186 blz.. ƒ 24.95, Uitgeverij J.J. Groen en Zoon te Leiden, willen wij enkele keren met u stilstaan bij bovengenoemd onderwerp. Wij putten daarbij stof uit dit boek verschenen in de serie “Praktisch en pastoraal”. Velen, zo niet allen, krijgen ermee te maken. Al is het dan niet in het eigen gezin, dan toch wel in familieverband, in de kennissenkring of in de kerkelijke gemeente waartoe men behoort. Ook als ambtsdrager zal het meer dan eens voorkomen dat we ermee geconfronteerd worden. Daarom leek het ons goed hier wat uitgebreider bij stil te staan.

Reacties

Wanneer er een kind met een handicap wordt geboren neemt het leven van de ouders een wending die men niet had verwacht. Er is dan geen sprake meer van een zorgeloos gezinsleven, voor zover daar al sprake van zou kunnen zijn. Toekomstplannen moeten gewijzigd worden. Het kan zijn alsof de wereld ineenstort wanneer een handicap wordt onderkend. Vaak begint het vermoeden bij ouders te rijzen als de ontwikkeling van hun kind in vergelijking met andere kinderen achterblijft. De boeken die geschreven zijn over kinderen met een verstandelijke handicap laten ons zien dat er meerdere reacties mogelijk zijn na de onderkenning van een handicap. Er valt te denken aan aanvankelijke ontkenning. Die ontkenning is een fase in het proces van verwerking en aanvaarding van de handicap van een kind. Ook kan er boosheid en opstandigheid zijn. Wanneer de handicap niet meer te ontkennen valt komt de vraag naar het waarom nogal eens naar boven. Waarom moet dit in ons gezin gebeuren? Waarom wordt deze zorg op ons gelegd? Het is geen eenvoudige zaak om te gaan met de boosheid en opstandigheid van ouders van een gehandicapt kind. Vooral niet als je zelf alleen gezonde kinderen hebt die goed mee kunnen op school. Soms is er ook sprake van schuldgevoelens. Alle ziekten zijn in het algemeen gesproken gevolg van de zondeval. Kinderen met een verstandelijke handicap maken deel uit van een wereld verloren in schuld, maar in het algemeen gesproken mogen we niet stellen dat hun handicap de schuld van hun ouders is. Er kunnen schuldgevoelens leven bij de ouders. De moeder kan zich schuldig voelen omdat zij geen gezond kind heeft voortgebracht. De man kan zich schuldig voelen omdat hij graag naar zijn werk gaat teneinde de gedrukte sfeer in het gezin te ontlopen. Er kunnen aan de zijde van de ouders schuldgevoelens zijn ten opzichte van het gehandicapte kind omdat er enerzijds wel goed voor gezorgd wordt, maar anderzijds toch een afwijzing in het hart wordt gevoeld. Tenslotte zijn teleurstelling en verdriet als reactie mogelijk. Het krijgen van kinderen betekent de vervulling van een diep verlangen. Kinderen worden ervaren als kroon op het huwelijk. Wanneer het kind dan anders is dan andere kinderen brengt dit vaak een gevoel van teleurstelling met zich mee. Zo’n kind hadden de ouders niet verwacht. De vraag rijst wat er van dit kind zal worden. Het krijgen van een gehandicapt kind is doorgaans een bron van verdriet. Van groot belang is dat er goed contact is tussen man en vrouw. Als omstander is het heel belangrijk geduldig naar de ouders van een gehandicapt kind te luisteren. Bovenal is het gebed noodzakelijk. Wat kan het ouders van gehandicapte kinderen goed doen wanneer zij bemerken mogen dat er voor hen en het kind wordt gebeden. Bijzonder als er in de gemeente een of meer gezonde kinderen geboren mochten worden is het een goede zaak aandacht te besteden in het gebed aan ouders die zich gesteld zien voor de opvoeding van en verzorging van een kind dat meer liefde, aandacht en warmte nodig heeft dan andere kinderen.

Aanvaarding

Ook de aanvaarding van een gehandicapt kind behoort tot de reactie op een zware opgave waarvoor men zich gesteld ziet. Het is groot wanneer de Heere in een moeilijke weg de betrekkelijkheid van luxe en plezier gaat leren en het gewicht van de eeuwigheid op het hart bindt. Het zorgen voor een gehandicapt kind vraagt veel van ouders. Gebed is dan ook onmisbaar. Het huwelijk kan in zo’n moeilijke weg verdiept worden en de band tussen vader en moeder versterkt worden. Samen staan zij immers voor een zware taak. Het komt voor dat een ouder later eerlijk moet zeggen dat hij of zij wel een kind wilde, maar geen gehandicapt kind. Soms moeten ouders eerlijk zeggen dat het heel moeilijk te aanvaarden is dat hun kind een handicap heeft. Het is niet zo eenvoudig om echt te mogen zien dat God het leven zo geleid heeft. Op blz. 30 van het boek vinden we het volgende gebed: “Heere, zie naar ons om, ontferm U over dit kind.”

Wat is aanvaarden eigenlijk? Het is ophouden met datgene te willen veranderen wat niet te veranderen is. Het kind dient aanvaard te worden zoals het is. Het kind groeit wel op, maar zal niet in alle opzichten volwassen worden. In mindere of meerdere mate zal het kind aangewezen blijven op anderen. Aanvaarding betekent ook eerlijk onder ogen zien wat het kind niet kan en wat het wel kan. Het houdt ook de bereidheid in te willen zorgen, de taak op zich te willen nemen, verantwoordelijkheid te willen dragen. Kinderen met een handicap zijn bijzonder aangewezen op de zorg van de ouders. Aanvaarding betekent daadwerkelijk die zorg op zich te willen nemen. Te willen zorgen voor dit kind dat aan de zorgen werd toebetrouwd. Op veel geboortekaartjes staat dat de Heere een zoon of dochter toevertrouwde. Bij de geboorte van een kind met een handicap kunnen de vragen zich vermenigvuldigen. De vraag kan rijzen: Waarom is dit kind aan onze zorgen toebetrouwd? Wat heeft de Heere ons hiermee te zeggen ? Heeft de Heere er soms een bijzondere bedoeling mee? Het is zeer belangrijk oog te mogen krijgen voor de leiding van God in het leven. We dienen te bedenken dat de gevolgen van de zonde in het gezinsleven gevoeld worden. Hebben we mogen zien dat de oorsprong van alle moeiten de zondeval is? Een moeder kwam tot de volgende ontboezeming: “Ik was zo boos op God. Ik zal maar niet zeggen wat ik allemaal gedacht en ook wel gezegd heb. Ik gaf Hem van alles de schuld. Totdat Hij mij liet zien wie ik zelf was: een mens vol verwijten, een moeder die haar eigen kind afwijst. De waarheid is, dat Hij meer van mijn gehandicapte kind houdt dan ik.” (blz. 34).

Anderzijds dienen we toch ook te bedenken dat het krijgen van een kind met een handicap geen toeval is, geen speling van het lot. De Heidelbergse Catechismus belijdt in Zondag 10 dat er niets bij geval geschiedt. De Heere vertrouwt een kind met een handicap aan ouders toe. Bij de Heere is kracht te vinden in moeilijke omstandigheden. Al is het waar dat de Heere overal in het leven een bedoeling mee heeft, wij kunnen Hem niet altijd narekenen. Het is groot vanuit de nood tot de Heere te roepen. De Heere kan een moeilijke weg in die zin gebruiken dat er voor het eerst naar Hem gevraagd gaat worden. Voor Gods kinderen is het krijgen van een kind met een handicap een beproeving. Maar anderzijds geldt ook dat alle dingen moeten medewerken ten goede. Het leven van een kind met een handicap heeft toch een eigen onvervangbare waarde (blz. 37). Het zij tot troost dat de Heere alle dingen bekend zijn. Dat ouders bijzonder voor hun gehandicapte kind mogen bidden en alles van de Heere zouden mogen verwachten. De Heere wil kracht geven naar kruis.

Ds. A. van Heteren., Barendrecht.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen