De Dordtse Leerregels

Onbekend

We moeten helaas constateren dat binnen de Gereformeerde Gezindte als geheel en naar te vrezen valt ook binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken alsook onder onzer lezerskring de inhoud van de Dordtse Leerregels veelal onbekend is. Wellicht dat de meeste wat oudere catechisanten wel de namen van de drie bijzondere belijdenisgeschriften weten op te noemen. Maar als je dan vraagt naar de inhoud van de Dordtse Leerregels, komt men vaak niet zo ver. Daarom is het een goede zaak zich in de inhoud van dit belijdenisgeschrift, daterend uit de bloeitijd van de Kerk der Reformatie, te verdiepen. Persoonlijk doen we dit al jaren door op de belijdeniscatechisatie dit belijdenisgeschrift door te nemen met de catechisanten en over de inhoud ervan te spreken. Het is immers belangrijk om te weten welke leer onderschreven wordt in het uur van openbare belijdenis. Een ja-woord zonder te weten wat nu eigenlijk beaamd wordt is onjuist. Ik denk aan de eerste vraag die gesteld wordt bij de openbare belijdenis des geloofs: “Verklaart gij dat gij de leer van onze kerk, welke gij geleerd, gehoord en beleden hebt, houdt voor de ware en zaligmakende leer, overeenkomende met de Heilige Schriften ?” Als we niet weten wat die leer is, als we niet weten wat de Goddelijke verkiezing en verwerping is, als we niet weten wat de dood van Christus is en de verlossing der mensen door dezen, als we niet weten wat des mensen verdorvenheid is en wat bekering tot God is en de manier van die bekering, wanneer we niet weten wat de volharding der heiligen is, wat heeft ons ja-woord dan voor waarde? Daarom noodzakelijk naast de bekende Heidelbergse Catechismus zich te verdiepen in de Nederlandse Geloofsbelijdenis en in de Dordtse Leerregels. Dit werkt verrijkend en gaat de schrikbarende onkunde tegen. Er staat in Gods Woord: “Mijn volk gaat verloren omdat het geen kennis heeft.” Daarmee wordt verstandskennis en hartekennis bedoeld. Maar zouden we met het hart kunnen weten wat we met ons hoofd niet weten? Dat is toch ongerijmd. Daarom is het zonder meer noodzakelijk zich te verdiepen in de inhoud van de belijdenis die in de weg van Gods Voorzienigheid aan de kerken is toebetrouwd en gegeven.

Ondermijnd

Bij ondermijning van de Dordtse Leerregels denken we meestal aan het “Samen op Weg” proces. Wie een klein beetje de berichtgeving aangaande het SoW-proces volgt, zal dit begrijpen. In de kerkorde van de VKPN (Verenigde Protestantse Kerk Nederland) moet naast de Dordtse Leerregels de zogenaamde Leuen-berger Concordie een plaats krijgen. Maar de Dordtse Leerregels en de Leuenberger Concordie vormen een tegenstelling met elkaar als het gaat over verkiezing en verwerping. In de Leuenberger Concordie wordt de leer van de verweiping ontkracht. Vanuit evangelische bewegingen wordt het wel zo gesteld dat de verantwoordelijkheid van de mens als een mogelijkheid wordt getekend die hij zelf kan aangrijpen en ermee aan het werk kan gaan. Dan wordt tekort gedaan aan het souvereine handelen van God. Het is niet zo dat de mens vanuit zijn vrije wil de Heere Jezus aan zou kunnen nemen. Er zijn ook mensen die zeggen: Alleen de Heilige Schrift en geen belijdenisgeschriften. De Bijbel is immers het Woord Gods en de belijdenisgeschriften zijn door mensen opgesteld. Hier wordt echter een valse tegenstelling gemaakt. Want de inhoud van de belijdenisgeschriften wordt gevormd door de hoofdinhoud van Gods Woord. Ik vrees dat mensen die zeggen dat we alleen van de Bijbel moeten uitgaan en niet van de belijdenisgeschriften inhoudelijke bezwaren hebben tegen de hoofdzaken van Gods Woord zoals die in de belijdenis weergegeven zijn. Worden de Dordtse leerregels ook in onze kringen ondermijnd? In zekere zin wel. Ieder draagt niet alleen een paap in zich om maar ook een remonstrant. Het is remonstrants als we zouden stellen dat de mens aan een aantal voorwaarden zou moeten voldoen, voordat hij gepast zou zijn om genade te ontvangen. Wat is een mens toch steeds weer geneigd om iets aan te brengen en bij te dragen vanuit een verbroken werkverbond. Wel is het zo dat de Heere een mens tot een gepast voorwerp voor genade gaat maken door de bearbeiding des Heiligen Geestes. Maar dan moeten we niet van voorwaarden spreken, maar van de weg waarin de genade waarde krijgt en de weg waarin de zondaar tot een voorwerp voor genade wordt gemaakt door God.

Onderzocht

Hoe moeten we de belijdenis onderzoeken? Hoe moeten we bezig zijn met de inhoud van de Dordtse Leerregels? We zullen proberen u daar een antwoord op te geven. In de loop der jaren zijn meerdere verklaringen van de Dordtse Leerregels geschreven. De ene verklaring is uitgebreider dan de ander. De ene verklaring is ook ingewikkelder dan de ander. Voor ons ligt een prekenboek over de Dordtse Leerregels dat onzes inziens geschikt is om zich bezig te houden met de inhoud van de Dordtse Leerregels. De auteur heeft een prekenserie gehouden over dit belijdenisgeschrift. De 37 preken die dit boek bevat zijn uitgesproken in zogenaamde leerdiensten toen de auteur een prekencyclus over de Hei-delbergse Catechismus had voltooid. Wie zegt dat hij pal achter de belijdenis staat zou er goed aan doen zich in die belijdenis te verdiepen. Het is in een tijd van remonstrantse dwalingen en van bedekte of zelfs openlijke remonstrantse prediking niet overbodig hierbij bijzonder te denken aan de inhoud van de Dordtse Leerregels. Het is nodig te weten wat de vijf artikelen tegen de remonstranten precies inhouden. Het kan corrigerend werken op een onjuiste manier van spreken over verkiezing en verweiping. Deze leer valt niet met het verstand te begrijpen. Er is een grens aan ons denken en bevatten. De mens is zo klein dat hij de Heere niet kan en ook niet mag narekenen. De Heere is de volkomen Souvereine en Vrijmachtige. God is de enige Bron en Oorzaak van de zaligheid der Zijnen. Er komt niets van de mens in aanmerking. Het verkiezend welbehagen Gods staat centraal.

We besluiten met een citaat van blz. 71. “De Remonstranten zeiden: ‘U moet voor de leer van de verkiezing klein en nederig zijn, dan zal de Heere u het geloof geven en u verkiezen.’ Maar de Dordtse vaderen hebben het zo onder woorden gebracht: ‘Deze leer maakt ons klein.’ Dat is juist omgekeerd. God maakt ons klein door het Woord Zijner waarheid en door ons te onderwijzen in de vrijmacht van Zijn verkiezende liefde. Dan maken wij onszelf niet klein voor God, maar God maakt van die hoogmoedige, rijke mens een nederige, ootmoedige, arme zondaar. Anders zouden wij nog iets moeten doen aan de zaligheid. O, die hoogmoed van de mens. We menen dat we nog in staat zijn om iets te kunnen. Nee, deze leer maakt ons klein, breekt onze hoogmoed af, doet ons nederig en ootmoedig buigen aan de troon der genade, leert ons zien dat het alleen de goedertierenheid en onbegrijpelijke liefde van God is dat Hij onderscheid gemaakt heeft waar geen onderscheid is. Dat Hij omgezien heeft naar verloren zondaren.”

N.a.v. En om Uw gunst en waarheid saam: Een prekenserie over de Dordtse Leerregels, Ds. D. Heemskerk, Hervormd predikant te Garde-ren,461 blz., ƒ 59,95,

Uitgeverij Frits Hardeman, Ede.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen