De Reformatie-paarlen van Luther

Het is een goede en geboden zaak de daden des Heeren te gedenken. Het is een geboden zaak stil te staan bij de wonderen die God heeft verricht in het verleden. Die wonderen mogen niet vergeten worden. Wat die wonderen betreft valt niet alleen te denken aan het wonder van de verlossing van Israel uit Egypte of aan het onuitsprekelijk grote wonder van de geboorte van Christus op deze aarde en de wonderen die de Zaligmaker tijdens Zijn leven op aarde heeft verricht. Het herdenken van de wonderen van God is ook breder dan de verbreiding van het Evangelie zoals ons dat staat opgetekend in het boek der Handelingen. Ook de grote daden van God in de kerkgeschiedenis vallen hieronder. In dat kader is het goed en geboden de reformatie te herdenken. De Heere heeft oog willen geven voor de grondwaarheden van Zijn Woord. Voor drie hoofdzaken mocht weer oog komen in de tijd van de Reformatie: Alleen de Schrift, alleen genade, alleen geloof. Luther heeft voor deze zaken oog mogen krijgen. De Heere heeft hem de ogen ervoor geopend. De geschriften van Luther getuigen hiervan. Uit het boekje ‘Paarlen van Luther” willen wij proberen u dat in een kort artikeltje aan tonen wat betreft de betekenis van de Heilige Schrift. “Paarlen van Luther” is een boekje dat is samengesteld uit de geschriften van Dr. Maarten Luther. In het oorspronkelijke voorwoord staat dat de verzamelde kernspreuken met recht paarlen genoemd mogen worden, waarmee men geest en hart, ja de gehele inwendige mens kan versieren. Het boekje werd voor het eerst vertaald in het Nederlands in 1840. De uitgave die nu is verschenen is een gewijzigde herdruk hiervan. Enkele fragmenten zijn weggelaten. De spelling is aangepast aan het huidige Nederlands.

De rijkdom van de Schrift

De Reformatie stelt dat de Heilige Schrift genoegzaam is. De Bijbel is de enige en genoegzame bron van onze kennis inzake de leer der zaligheid. We hebben geen traditie of overlevering nodig zoals Rome dat stelt. Rome erkent de Bijbel wel als bron van Goddelijk gezag, maar leert dat er nog meer bronnen zijn. De Reformatie ging regelrecht terug tot en op de Heilige Schrift. De traditie kan nooit weerspreken wat de Heilige Schrift leert. Luther tekent de rijkdom van de Heilige Schrift op blz. 39: “De Bijbel, of de Heilige Schrift, is als een zeer groot uitgestrekt woud, waarin vele en allerlei soorten bomen staan, waarvan men menigerlei ooft en vruchten kan afplukken, want men heeft in de Bijbel rijke troost, lering, onderwijs, vermaning, waarschuwing, belofte en bedreiging. Doch er is geen boom in dit woud, waaraan men niet gestoten en waarvan men niet een paar appelen en peren afgeschud geeft.” Onzes inziens een aansporing de gehele Schrift te lezen en zich niet te beperken tot bekende of ‘gemakkelijke gedeelten’ van Gods Woord.

Het lezen van Gods Woord

Rome had het de gewone mensen verboden uit de Bijbel te lezen. De Reformatie heeft juist de nadruk gelegd op het onderzoek van Gods Woord. Dit in navolging van Christus Die het heeft uitgesproken tijdens Zijn omwandeling op aarde: “Onderzoekt de Schriften...” Luther schrijft op blz. 42 en 43: “Voorzeker, mijn lieve christen! U kunt niet te veel in de Schrift lezen, en wat u leest, kunt u niet te goed lezen; en wat u goed leest, kunt u niet te goed verstaan; en wat u goed verstaat, kunt u niet te goed leren; en wat u goed leert, kunt u niet te goed beleven.”

Daar wil ik deze vragen aan verbinden: Hoeveel tijd besteden wij aan het lezen van Gods Woord? Lezen wij wel goed, lezen wij niet vaak veel te vluchtig? Verstaan wij wel wat wij lezen? Onderzoeken wij biddend Gods Woord? Smeken wij om licht van Boven? Maken wij ons de inhoud van Gods Woord eigen door bepaalde teksten te leren? Mogen wij Gods Woord beleven? In hoeverre zijn wij in dit opzicht reformatorisch?

Gods Woord mag nog verkondigd worden

Luther schrijft ook over het zich ten nutte maken van het Woord terwijl de verkondiging van het Woord er is. Er kunnen tijden komen dat de Heere gaat wijken en niet meer terugkomt. Zo schrijft Luther op de blz. 72 en 73: “Koopt, terwijl u de markt voor de deur hebt; zamelt in, terwijl het zonneschijn en goed weer is; maakt u Gods genade en Zijn Woord ten nutte, terwijl gij het hebt, want dit moet u weten: Gods Woord en genade zijn een zwevende plasregen, die niet weerkomt waar hij eenmaal geweest is. Hij is bij de Joden geweest, maar weg is weg, nu hebben zij niets. Paulus bracht Hem naar Griekenland. Rome en Italië hebben Hem ook gehad, maar weg is weg, nu hebben zij de paus. En gij moet niet denken dat u Hem eeuwig hebben zult, want de ondankbaarheid en versmading zullen hem ook bij u niet laten blijven. Pakt daarom aan en houdt vast, wie pakken en houden kan! Luie handen moeten gebrek lijden.”

Het Woord en de Heilige Geest

Het Woord dient gepredikt te worden. Het gepredikte Woord wil de Heilige Geest gebruiken en toepassen aan het hart. Niet het sacrament, maar het Woord dient centraal te staan. Dat mocht de Reformatie helder zien.

Luther schreef ten deze (blz. 74): “Het Woord gaat niet zonder vrucht heen; daarom moet men het aanhoudend prediken, horen, behandelen en voortzetten, totdat eenmaal de Heilige Geest komt; bovendien is daartoe geen andere weg. Dat gij in een hoek zit, naar de hemel gaapt en wacht wanneer gij Hem zult zien komen, is enkel goochelwerk; het Woord is de enige brug en weg waarlangs de Heilige Geest tot ons komt. Zo leest men in Handelingen 10:44 dat, toen Petrus predikte van Christus, hoe Hij gestorven en opgestaan was, de Heilige Geest viel op allen die het woord hoorden. Daar was immers volstrekt geen werk, maar alleen het horen, dat brengt de Heilige Geest met zich.”

De grote waarde van het Woord

Het Woord Gods heeft onuitsprekelijke grote waarde. Vergeleken met het Woord zijn zon, maan en sterren niets. Een predikant die het Woord Gods trouw brengt is schoner versierd dan de zon en alle sterren. Luther omschrijft dit als volgt op blz. 84: “Wanneer de leraar Gods Woord heeft en Christus zuiver verkondigt, zo is hij een kostelijk edelgesteente, een diamant, of smaragd voor Gods ogen. Want Gods Woord is een zo kostelijke, dierbare gave, welke God zo hoogacht en schat, dat Hij ook hemel en aarde, zon, maan en sterren in vergelijking met dit Woord voor niets houdt; want door het Woord zijn alle schepselen geschapen en worden ook daardoor onderhouden. Daarom is een leraar, die Gods Woord heeft en getrouw verkondigt, schoner versierd dan de zon en alle sterren, gelijk ook Daniël 12:3 zegt: ‘De leraars nu zullen blinken als de glans des uitspansels, en die er velen rechtvaardigen, gelijk de sterren, altoos en eeuwiglijk’.”

Waarschuwing tegen valse leer

Luther waarschuwt ook tegen valse leer. Valse leer was er de eeuwen door geweest en was er ook in de dagen van Luther. Ja, tot in onze dagen toe is dat werkelijkheid. We lezen op blz. 30: “Er zwerven gedurig drie roofschepen om ons heen. Ten eerste onze verdorven natuur, ten andere de wereld, ten derde de valse leer. Omwille van deze drie zaken is het haast gevaarlijk om in de wereld te zijn. Bij het derde gebruikt de satan mensen van groot verstand en grote bekwaamheden, welker woord om zich heengrijpt als de kanker.” ‘Geleerde’ theologen durven te stellen dat Jezus niet de Zoon van God is. Theologen ontkennen het plaatsvervangend lijden en sterven van Christus. Vele dwalingen en ketterijen werden en worden verkondigd. Het roofschip van de valse leer is geen verleden tijd. Waakzaamheid is geboden.

De Heilige Geest opent het Woord

Terecht heeft Luther ook gewezen op de werking van de Heilige Geest, Die in al de waarheid leidt. De Heilige Geest immers opent naar het welbehagen Gods het Woord voor het hart en het hart voor het Woord. Als dit achterwege blijft, blijft Gods Woord een gesloten boek. Al staat het Woord in de kerken der Reformatie centraal, het is noodzakelijk dat de Heilige Geest het Woord opent. Dan is het alsof we een andere Bijbel hebben, dan lezen we Gods Woord zoals we de bijbel nog nooit gelezen hebben. Dan zien we de zaken, zoals we ze nog nooit gezien hebben. Dan wordt werkelijk verstaan wat de Heere in Zijn Woord tot zondaren en zondaressen zegt. We lezen aangaande deze zaken op blz. 29: “De Heilige Schrift is een zodanig boek, waartoe niet alleen vereist wordt het lezen, maar ook de rechte Uitlegger en Openbaarder, namelijk de Heilige Geest; wanneer Die de Heilige Schrift niet opent, blijft ze wel onverstaan, ofschoon ze ook gelezen wordt.”

Moge de Heere ons de grote waarde en betekenis van Zijn Woord voor het eerst of opnieuw te verstaan geven. Dat het Woord en de prediking van Gods Woord rijke vrucht zou mogen afwerpen in hart en leven.

N.a.v. Paarlen van Luther, 110 blz., ƒ 19,95, Uitgeverij den Hertog-Houten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen