De Naam des HEEREN

Nu de Kerstdagen naderen zien we met een zekere huivering tegemoet welke godslasterlijke reclame-uitingen er dit jaar rondom Kerst zullen verschijnen. Het verleden maakt wat dit betreft niet erg hoopvol. Helaas is het meer dan nodig dat de Bond tegen het vloeken zich tegen deze godslasterlijke zaken verzet en er protest tegen aantekent.

Grof misbruik

Uit het ons toegezonden jaaroverzicht van de Bond tegen het vloeken over het jaar 1997 blijkt dat het werk van de Bond tegen het vloeken helaas zeer nodig is. Dit blijkt ook uit een boek dat in 1997 verscheen van de hand van Dr. P.G.J. van Sterkenburg (455 blz.) met als titel: “Vloeken”. Het blijkt dat er op het voetbalveld, in de gevangenis en in het café het meest wordt gevloekt. Daarom is het ook een goede zaak dat de Bond tegen het vloeken gerichte aktie voert bij sport- en voetbalverenigingen. In een tijd van toenemende verwereldlijking verstaan velen de waarde en de betekenis van Gods Naam niet meer. Het derde gebod verbiedt het ijdel gebruik van Gods Naam: Gij zult den Naam des HEEREN uws Gods niet ijdellijk gebruiken; want de HEERE zal niet onschuldig houden, die Zijn Naam ijdellijk gebruikt.” Wat is ijdel gebruik eigenlijk? IJdel gebruik wil zeggen naar het grondwoord: tot ijdelheid opheffen. Dat vindt plaats wanneer op een leugenachtige en zinloze manier Gods Naam wordt uitgesproken. De Naam Gods mag niet in de mond worden genomen met kwade bedoelingen of op een lege wijze. Wie de Heere mag vrezen zal begeren de Naam Gods op de juiste wijze te gebruiken en heeft er last van dat de Naam Gods ijdel wordt gebruikt. Bekende leuzen die de Bond tegen het vloeken gebruikt luiden: Een vloek mist ieder doel; vloeken lucht niet echt op; vloeken is aangeleerd.

De bond laat regelmatig protesten horen tegen diverse vormen van godslastering. Er werden in het jaar 1997 zo’n 75 protestbrieven verzonden. Aan de hoofdredacties en uitgevers van kranten, bladen en tijdschriften 16 protestbrieven, eveneens 16 brieven naar programmamakers in Hilversum, 17 brieven naar de reclamewereld en 23 brieven aan particulieren, bedrijven en instanties. Driemaal werd een klacht ingediend bij de Reclame Code Commissie. Het donateursbestand van de Bond tegen het vloeken bedroeg per 31 december 21.613 leden. Dit zou onzes inziens wel meer mogen zijn. Het jaarverslag bevat veel voorbeelden van misbruik van Gods Naam waartegen is gewaarschuwd. Enkele dingen willen wij noemen om aan te tonen in welk een ontzettende tijd wij leven. In de Haagse Courant werd een spotprent geplaatst met een bijbeltekst en een afbeelding van een gekruisigde Christus op een heroinespuit.

In Trouw kwam tweemaal een vloekwoord voor op de culturele pagina’s van de krant. Het Leids Dagblad vond het nodig de zwaarste vloek uit onze taal voluit boven een artikel te plaatsen. Een striptekenaar werd gewaarschuwd tegen het gebruik van krachttermen waarin de naam van God of Jezus voorkomt. Als antwoord op het schrijven van de Bond tegen het vloeken noemde de schrijver het vloeken ‘een hartverwarmend, nostalgisch geluid.’ Het is werkelijk stuitend te lezen wat er in sommige programma’s wordt aangetroffen. In een radioprogramma werd een liedje ten gehore gebracht met de titel: ‘Jezus is teruggekeerd.’ Ook de reclame maakt zich schuldig aan deze zaken. Een electrobedrijf adverteerde met deze tekst: ‘De Heer schiep het licht, wij zorgen ervoor dat het blijft branden.’ Een meubelzaal stelde zijn toonzalen op zondag open met de volgende woorden: ‘Zondagmorgen. De Verzen 1,2 en 3.’

Men probeert produkten aan de man te brengen door religieus geladen woorden te gebruiken. Een ijs - advertentie gebruikte drie bijvoeglijke naamwoorden: hemels, goddelijk en paradijselijk (in het blad Allerhande van Albert Heijn). Er is een computerspel waarin Jezus Christus van het kruis mag worden geschoten. Er zijn computerspelen waarin de speler zich de rol van God kan aanmeten. Het stuit ons tegen de borst dit te vermelden. Maar het is nodig om een klein beetje te weten wat er in onze tijd leeft. U herinnert zich misschien nog de posters (reclame voor een film) waarop een schaars geklede man te zien was in gekruisigde houding, tegen de achtergrond van een nagenoeg ontbloot onderlichaam van een vrouw. De Bond tegen het vloeken achtte de poster in strijd met de goede smaak en het fatsoen en nodeloos kwetsend. De Reclame Code Commissie heeft deze klacht toegewezen. Rondom de Kerst zijn er steeds opnieuw ongepaste reclames. Voor een kerstmarkt werd in Den Haag een poster verspreid met de tekst: ‘Jezus komt ook.’ Gelukkig werd ook deze affiche door de Reclame Code Commissie veroordeeld. Het lust ons niet nog meer voorbeelden aan te halen. We meenden er echter niet aan voorbij te kunnen gaan opdat we zouden weten waarmee zeker onze jeugd, maar ook de ouderen, in onze tijd geconfronteerd kunnen worden.

Taalverruwing onder jongeren

In het Nederlands Dagblad kwam een onderzoek aan de orde uitgevoerd door het Gereformeerd Pedagogisch Centrum in Spakenburg onder de jeugd van de Vrijgemaakt Gereformeerde Kerk. We citeren de volgende regels: “Het taalgebruik op de gereformeerde basisscholen lijkt te verruwen, keihard vloeken doen de kinderen bijna niet, maar de ouders moeten er niet zonder meer van uitgaan dat hun kind nooit vloekt. Veel grove scheldwoorden zijn waarschijnlijk meer gemeengoed dan ouders denken.” Ik vrees dat dit ook op het reformatorisch onderwijs van toepassing is. Laten ook wij er niet zomaar van uitgaan dat onze kinderen geen grove taal gebruiken en niet vloeken. Taal is levend en is daarom altijd in ontwikkeling. Met name jongerentaai verandert heel snel. Zo ontstaan er nieuwe grove scheldwoorden. Vergeleken met de jaren ‘60 wordt er op dit gebied nu veel meer geaccepteerd dan toen. Allerlei taboes op het gebied van taalgebruik zijn doorbroken. De toenemende verwereldlijking en de taalverruwing hebben met elkaar te maken. Onze taal is in het verleden gevoed uit en gevormd door de taal van de Statenvertaling. Die wortels is de taal nu aan het kwijtraken. We kunnen spreken van platte, wortelloze taal.

Uit een onderzoek door Stichting De Hoop op de laatste Wegwijsbeurs blijkt dat de levensstijl van christen - jongeren niet zoveel verschilt van de levensstijl van niet - christenjongeren. Dit onderzoek betrof zaken als roken, alcoholgebruik en drugsgebruik. Ook onder christenjongeren is sprake van taalverruwing. De remming die uitgaat van een christelijke traditie en van een christelijke levensstijl is aan het wegvallen in onze maatschappij. In veel programma’s wordt gevloekt en schut - tingtaal gebruikt. Een andere factor is dat men flink wil doen binnen de groep waarin men zich bevindt.

Bijbels gezien moeten we zeggen dat de zonde doorwerkt in vloeken, schelden en mensen beschadigen met onze woorden. Taalgebruik kan heel godonterend en verwoestend zijn.

Eerbiedig gebruik van Gods Naam

De Bijbel roept op tot het met eerbied en ontzag gebruiken van Gods Naam. In Efeze 4:29 lezen wij: “Geen vuile rede ga uit uw mond, maar zo er enige goede rede is tot nuttige stichting, opdat zij genade geve dien die ze horen.” Hier wordt negatief en positief verwoord hoe taalgebruik behoort te zijn. Het is zeker waar dat de zonde moet worden afgewezen. Er dient gewaarschuwd te worden tegen het gebruik van Gods Naam. Maar anderzijds dient er positief het eerbiedige, juiste gebruik van Gods Naam te zijn. Als de Heilige Geest gaat werken in het hart heeft dat ook gevolgen voor het taalgebruik en onze houding tegen het misbruik van Gods Naam. Paulus spreekt dan van “goede rede”. Er dient eerbiedig geluisterd te worden als er uit de Bijbel wordt gelezen. Er dient eerbiedig gebeden te worden. Een eerbiedige houding in de kerk is vereist tijdens de eredienst. Hoe staat het met deze zaken? Ga er niet zonder meer van uit dat onze kinderen wanneer zij niet bij de ouders zitten hier aan voldoen. De catechismus zegt aangaande het positieve gebruik van Gods Naam: “en in het kort, dat wij den heiligen Naam Gods anders niet dan met vreze en eerbied gebruiken, opdat Hij van ons recht beleden, aangeroepen, en in al onze woorden en werken geprezen worde.” Wanneer we daar ons leven naast leggen is er niet alleen werk voor de Bond tegen het vloeken in de wereld buiten ons, maar dan is er ook heel veel werk te doen in en aan ons. Wat komt er terecht van het met vreze en eerbied gebruiken van Gods Naam in Bijbellezen en gebed? Hoe staat het met onze woorden en werken? Indien onze woorden en werken op gespannen voet staan met de wet des Heeren dan geven wij de wereld aanleiding tot vloeken en lasteren van de Naam des Heeren. Moge de begeerte zijn of worden dat ons leven en werken geen tegenstelling zouden zijn met wat we ‘s zondags horen in de kerk. Dat de lastering van Gods Naam pijn zou doen. Dat Gods kinderen in deze zondige wereld een zoutend zout en een lichtend licht zouden mogen zijn in het waarschuwen tegen misbruik van Gods Naam en in het door genade met vreze en eerbied gebruiken van Zijn Naam.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen