De Nieuwe Bijbelvertaling (4)

In de brochure van de GBS “Staat en ziet toe” worden nog meer bezwaren gesignaleerd tegen de Nieuwe Bijbelvertaling. Iets daarvan willen we weergeven in dit artikel. Wie uitgebreider kennis wil nemen van alle bezwaren die ingebracht kunnen worden tegen de NB V doet er goed aan de brochure aan te vragen en zelf te lezen. Wat wij weergeven in ons blad is maar een samenvatting van de brochure. In de weergave van het boek Handelingen worden moeilijke woorden ingevoerd waar dit niet hoeft. Ook worden vereenvoudigingen toegepast die een verzwakking in betekenis met zich meebrengen. Ook worden er woorden ingevoerd die in de grondtekst een andere betekenis hebben.

Woorden die moeilijker zijn

In Hand. 13:7 en 12 en Hand. 18:12 is het woord “stadhouder” uit de Statenvertaling vervangen door het woord “proconsul”. Op andere plaatsen is het woord “Stadhouder” uit de Statenvertaling vervangen door “procurator”. Dit lijkt ons echt geen vereenvoudiging. Op deze wijze heeft de weergave van de NBV meer uitleg nodig dan de Statenvertaling. In Hand. 23:35 wordt in de Statenvertaling gesproken over “rechthuis”. In de NBV is dat geworden “pretorium”. Dit is evenmin een vereenvoudiging. Een onnodig moeilijk woord wordt ingevoerd. Dit heeft extra uitleg nodig. In de Statenvertaling lezen we in Hand. 24:2 “En als hij geroepen was, begon Tertullus hem te beschuldigen, zeggende:”. In de NBV lezen we “Toen deze voor het gerecht geroepen was, begon Tertullus zijn requisitoir als volgt:”.

In plaats van “hem te beschuldigen” uit de Statenvertaling lezen we dus in de NBV “requisitoir”. Dit is bepaald geen verduidelijking of een meer begrijpelijke manier van uitdrukken. Er vallen nog meer van dergelijke veranderingen te noemen. Zo lezen we in bijv. Hand. 21:31 over “tribuun” en “cohort” (NBV) i.p.v. “overste” en “bende” (Statenvertaling). Waar de Statenvertaling “hoofdman over honderd” heeft, heeft de NBV “centurio”. Het opnemen van al deze Romeinse titels maakt de NBV op dit punt moeilijker dan de Statenvertaling. Onnodig zijn dus moeilijke woorden opgenomen. In Hand. 9:39 lezen we dat “rokken” (Statenvertaling) vervangen is door “tunica’s” (NBV).

In Hand. 28:15 lezen we in de NBV “Forum Appii en Tres Tabernae” i.p.v. “Appiusmarkt en de Drie Tabernen” (Statenvertaling).

Woorden die verzwakken

In Handelingen 2:27 treffen wij hiervan een duidelijk voorbeeld aan. In de Statenvertaling luidt deze tekst: “En als zij dit hoorden, werden zij verslagen in het hart, en zeiden tot Petrus en de andere apostelen: Wat zullen wij doen, mannen broeders?” In de NBV lezen we: “Toen ze dit hoorden waren ze diep getroffen en vroegen aan Petrus en de andere apostelen: ‘Wat moeten we doen, broeders’?”.

In plaats van “verslagen” (Statenvertaling) staat in de NBV “diep getroffen.” Dit is een verzwakking van de oorspronkelijke betekenis. De grondtekst gebruikt een woord dat “doorsteken” betekent. Volgens de NBV zijn ze dus wel sterk geraakt in het gemoed, maar niet geheel verbroken, verbrijzeld. In Hand. 1:12 lezen we i.p.v.

“Sabbatsreis” (Statenvertaling) “geringe loopafstand” (NBV). Een verklarende weergave. In Hand. 18:5 lezen we in de NBV “richtte Paulus zich volledig op de verkondiging” i.p.v. “werd Paulus door de Geest gedrongen” (Statenvertaling). In Hand. 7:39 lezen we in de Statenvertaling “Denwelken onze vaders niet wilden gehoorzaam zijn, maar verwierpen hem, en keerden met hun harten weder naar Egypte.” In de NBV lezen we: “Maar onze voorouders wilden hem niet gehoorzamen: ze wezen hem af en verlangden terug naar Egypte.” “Verwerpen” is dus vervangen door het zwakkere “afwijzen.”

De Statenvertaling heeft in Hand. 7:51 “Gij hardnekkigen en onbesnedenen van hart en oren, gij wederstaat altijd den Heiligen Geest; gelijk uw vaders, alzo ook gij.” De NBV heeft: “Halsstarrige heidenen die u bent, u wilt niet luisteren en verzet u steeds weer tegen de heilige Geest, zoals uw voorouders ook al deden.” In plaats van “Gij hardnekkigen en onbesnedenen van hart en oren” heeft de NBV dus: “Halsstarrige heidenen.” Hier worden echter juist geen heidenen maar Joden aangesproken.

Woorden met een andere betekenis

De NBV gaat op een vrije wijze om met de grondtekst. Dit blijkt wel uit het feit dat de uitdrukking “Zilver en/of goud” uit de Statenvertaling weer wordt gegeven door “geld”. Dit treffen we aan in Hand. 3:6 en Hand. 20:33. Onduidelijk is waarom in Hand. 16:1 en 3 “geen Griekse vader” moet worden tot “een niet-Joodse vader”. Het is inconsequent dat allerlei moeilijke Romeinse begrippen uit de rechtspraak ingevoerd zijn in de weergave van het boek der Handelingen in de NBV en dat het woord “Griek” door “niet-Jood” moet worden vervangen.We lezen in Hand. 26:14 in de Statenvertaling “Het is u hard tegen de prikkels de verzenen te slaan.” Dit is in de NBV geworden: “je kwelt jezelf door je zinloze halsstarrigheid.” De beeldspraak is zodoende geheel verdwenen. Dit is geen verrijking, maar een verarming en geen weergave van de grondtekst. In Hand. 21:4 en 28:14 is “zeven dagen” vervangen door “week”. Jong en oud weten toch dat zeven dagen hetzelfde is als een week? Totaal overbodig en onnodig deze wijziging toe te passen. Er dient eerbied te zijn voor de grondtekst en geen vrije weergave van de grondtekst. Er is in de NBV sprake van verklarend vertalen. Hoewel de verklaring op zichzelf juist kan zijn, is dit toch geen juiste wijze van omgaan met de Bijbeltekst. Het is de taak van de vertaler om te verhalen en niet om te verklaren. Een treffend voorbeeld daarvan vinden we in Hand. 4:22 waar het gaat over de genezing van een kreupele. In de Statenvertaling lezen we: “Want de mens was meer dan veertig jaar oud, aan welken dit teken der genezing geschied was.” In de NBV is dit geworden: “De man die zo wonderbaarlijk was genezen, was namelijk meer dan veertig jaar verlamd geweest.” Ook dit is een verklarende weergave in plaats van een letterlijke vertaling. Waarom in Hand. 26:22

“klein en groot” is vervangen door “iedereen” is mij evenmin duidelijk.

Gezien bovenstaande zaken verdient de Statenvertaling verre de voorkeur boven de Nieuwe Bijbelvertaling. Het is onnodig moeilijke Romeinse termen uit de rechtspraak in te voeren, al zijn die termen op zichzelf genomen niet onjuist. Ze maken de vertaling niet duidelijker. Het is evenmin goed woorden te gebruiken die de grondtekst verzwakken. Het is onverantwoord woorden te gebruiken die wel verklaren wat er bedoeld wordt, maar die geen vertaling vormen van de oorspronkelijke tekst.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen