DE GENERALE SYNODE (8)

Dinsdagmorgen 20 november, de derde zittingsweek, begint de synode met rapport 8 van commissie 4 over het Contact Orgaan Gereformeerde Gezindte Het COGG heeft besloten dat de Gereformeerde kerken in Nederland niet langer lid kunnen zijn van dit orgaan, o.a. vanwege de publicaties van dr. C.J. den Heyer over de verzoening. Hoe verdrietig dit ook is, het COGG is de vrijblijvendheid voorbij, zo wordt ter vergadering opgemerkt. De synode constateert dat het COGG ernst maakt met de binding aan de gereformeerde belijdenis. Nu genoemde kerken niet meer participeren is het mogelijk om inhoudelijk serieus met elkaar te spreken. De synode besluit dat Deputaten Eenheid blijven deelnemen aan het COGG.

Het rapport over de geestelijke verzorging van de varenden krijgt nu de aandacht. Ds. H. v.d. Ham, de schipperspredikant, heeft veel pastorale contacten met de schippersgezinnen. Aan zijn werk zit ook een evangelisatorische kant. Schippersgezinnen hebben hun eigen problemen, zodat pastorale aandacht gewenst is.

Vragen zijn er over de beschreven procedure voor het beroepen van een predikant. Hoeveel tijd wordt besteed aan evangelisatie? Moet de zorg voor de schippers niet worden ondergebracht bij deputaten Evangelisatie? Vanuit deputaten wordt opgemerkt dat de noodzaak om op zondag te varen bij de schippers niet sterk is. In principe is één werkdag bestemd voor evangelisatie. De commissie zal samen met deputaten spreken over bijlage 2 inzake de procedure voor het beroepen van een schipperspredikant.

Deputaten correspondentie hebben zich bezonnen op art. 4 van de kerkorde, over de gang van zaken rond het beroepen van een predikant in het buitenland. Er wordt een wijziging in die regeling aangebracht. Een kerkenraad die een predikant uit het buitenland wil beroepen zal eerst van deputaten Correspondentie een schriftelijk advies vragen, en de classis zal na kennisname van dat advies, de kerkenraad adviseren.

Nadat in comité is vergaderd, buigt de synode zich over het rapport van de studiecommissie betreffende begeleiding en uitkering in geval van voortijdige ambtsbeëindiging. Het voorstel is om een deputaatschap voortijdige ambtsbeëindiging te benoemen, met een sectie uitkeringen en een sectie begeleiding. Er worden verschillende kritische opmerkingen gemaakt. De principiële aspecten heeft de commissie niet behandeld. De relatie plicht en recht, de roeping van de kerk hen te onderhouden, het recht om predikanten te adviseren over te gaan tot een andere staat des levens -deze zaken zijn niet aan de orde gekomen.

Kunnen we dan overgaan tot een nieuwe regeling die de bestaande regelingen moet vervangen? Eerst moet er bezinning komen op de principiële uitgangspunten. Tal van zaken zijn niet geregeld. De beantwoording van de vragen bevredigt niet. Van de kant van de studiecommissie wordt erkend dat niet alle vragen ten principale zijn behandeld. Vanuit de vergadering wordt aangedrongen op principiële en practische bezinning, voordat de huidige regelingen worden vervangen. Er wordt geen besluit genomen. De commissies zullen zich nader bezinnen.

Aan de orde is het rapport van de commissie inzake misbruik van pastorale relaties. Deze commissie heeft o.a. een ontwerp voor een klachtenprocedure ingediend. Een klachtencommissie moet benoemd die zich aan deze procedure zal houden. Er is tevens een gedragscode opgesteld voor ambtsdragers ter voorkoming van misbruik van en in pastorale en/of kerkelijke gezagsrelaties. Na het lezen van deze code dacht een predikant er over om maar z’n ontslag in te dienen! Hoe reëel is die gedragscode? Hoe is de visie op de verdorvenheid van de mens; waar is de genade van zondag 1? Heeft deze code slechts een signaalfunctie? De code wordt onevenwichtig en onverantwoord geacht. De rapporteur maakt duidelijk dat het niet een tweede wet mag worden. Die code kan gehanteerd worden als aanknopingspunt voor gesprek. Hoewel sommigen de gedragscode een uitstekend document vinden, blijven er toch vragen over bij de vergadering. In hoeverre heeft die code een kerkelijke status? Kan de klachten commissie in contact treden met de classis? De commissies gaan met elkaar spreken over een goede formulering.

Aan de orde is de instructie van de PS van het Oosten met het voostel een demografisch onderzoek naar het ledental van onze kerken te doen. Na eerdere bespreking komt de synodale commissie nu met een nieuw rapport. Daarin staat dat een demografisch onderzoek niet bij voorbaat leidt tot het stellen van prioriteiten in het werk van de kerken.

De uitgaven van de kerken moeten niet sterk stijgen. Het is beter dat elk deputaatschap eigen beleid onderzoekt en waar nodig onderdelen van het beleid beperkt of afbouwt Aldus besluit de synode, waarmee de instructie van de PS niet is aanvaard.

Dinsdagavond spreekt de synode over het rapport van deputaten voor contact met de overheid. Deze deputaten hebben een nota opgesteld “Ontwikkelingen rond het huwelijk”. Daarin staat aangegeven hoe we als kerken het huwelijk zien op grond van de Heilige Schrift. In de samenleving is er een wijziging gekomen t.o.v. het huwelijk. In deze nota wordt principeel stelling genomen tegenover andere vormen van samenleven.

In de bespreking komt naar voren dat de kerken met de voorgestelde definitie van het huwelijk in een isolement komen. Vragen worden gesteld over de voorgestelde definitie van het huwelijk. Het huwelijk kan gemakkelijk worden omgezet in een geregistreerd partnerschap. Kerken die weigeren een zgn. ‘homo-huwelijk’ te bevestigen kunnen worden aangeklaagd wegens discriminatie. Moeten deputaten, zoals de commissie voorstelt, zich bezinnen over het ongehuwd samenwonen? Een afgevaardigde pleit er voor om ons als kerken richting overheid veel meer te profileren. Een andere broeder vraagt of ons niet veel meer bescheidenheid past? Omdat er een paar voorstellen zijn, wordt de afhandeling van dit rapport verschoven naar morgen.

Tot slot komt nog een voorstel van het moderamen aan de orde. De predikant van de roepende kerk wordt voortaan niet meer tot adviserend synodelid benoemd. Want de synode vergadert niet meer in de plaats van de roepende kerk. Het moderamen krijgt verder toestemming om bij de samenstelling van de Acta selectief te werk te gaan m.b.t. financiële overzichten en bijlagen. De Acta moeten niet te omvangrijk worden.

Woensdag 21 november wordt allereerst tot besluitvorming overgegaan inzake het rapport van de deputaten voor contact met de overheid. De commissie stelt o.a. een gewijzigde definitie van het huwelijk voor. De synode besluit aan art. 70 KO een nadere omschrijving van het huwelijk toe te voegen: onder huwelijk dient te worden verstaan, de wettelijk geregelde, als zodanig formeel publiek bekrachtigde levensgemeenschap tussen één man en één vrouw, naar de zin van de instelling voor het leven aangegaan. De nota over het huwelijk wordt de kerken aangeboden. Deputaten krijgen de opdracht een handleiding op te stellen waarin staat hoe de kerk moet handelen met ongehuwd samenwonende paren. Tevens zullen ze bijbels verantwoord materiaal verzamelen inzake huwelijk en sexualiteit, om dit voor de kerken beschikbaar te stellen.

Hierna gaat de synode over tot de behandeling van het rapport van deputaten Adma Omdat er vragen zijn over de beoordeling van de scriptie van de functionaris van dit deputaatschap, gaat de vergadering in comité.

Na opheffing van het comité wordt meegedeeld dat de synode heeft besloten dat deputaten Adma het gesprek ter beoordeling van de scriptie van H.H. van Well, gezien een aantal gebleven betwistbare opvattingen, dienen voort te zetten. Deputaten Adma werken via de Classicale Diaconale Commissies aan toerusting van diakenen. Het rapport over het diaconaat is de kerken ingezonden. Niet alle kerkenraden hebben dit (al) besproken. De classes hebben nagedacht over de afvaardiging van het aantal diakenen. De uitkomst hiervan laat een zeer gevarieerd beeld zien. Deputaten willen dat de synode zal besluiten dat elke gemeente naar elke classis een diaken zal afvaardigen. De commissie acht dit te voorbarig. Uit de vergadering komen stemmen om definitief niet over te gaan tot het verplichten van die afvaardiging. De gelijkwaardigheid van de ambten hoeft niet uit te komen in een evenredige afvaardiging. Een aantal voorstellen wordt door de commissie nader bekeken. Na de middagpauze kan de synode dit afronden. Het rapport ‘Diaconaat, diaken en kerkelijke vergaderingen’ zal opnieuw onder de aandacht gebracht worden van de kerkenraden en classes ter bezinning. Van elke classis wordt een gemotiveerde en afgeronde beslissing gevraagd inzake de afvaardiging van diakenen naar hun vergadering.

Hierna spreekt de synode over de herziening van de liturgische formulieren. Deputaten menen dat het zinvol is om nieuwe liturgische formulieren voor de eredienst op te stellen. Daarnaast moeten de bestaande klassieke formulieren hun plaats in de eredienst houden, al kan er een hertaling plaats vinden. De taal van de formulieren moet laagdrempelig zijn.

Ter vergadering wordt opgemerkt dat hetgeen we in de klassieke formulieren vinden, niet te hertalen is. Als je het verstaat, heb je meer niet nodig! Zijn er mogelijkheden voor samenwerking met andere kerken, of de Gereformeerde Bond? De ene afgevaardigde pleit voor uitbreiding want onderwijs is hard nodig, de andere broeder wijst er op dat een uitbreiding de kennis van de inhoud niet ten goede komt.

De commissie stelt voor deputaten opdracht te geven tot het opstellen van nieuwe formulieren, samen te werken met de Vrijgemaakte deputaten, en met hen onderzoek te doen naar de samenhang tussen de huidige cultuur en de liturgie. Hiertegen zijn nogal wat bezwaren vanuit de vergadering. Er worden meerdere voorstellen ingediend; de commissie neemt deze mee, zodat besluitvorming later plaatsvindt.

Hoe worden de verschillende gaven waarmee de Heilige Geest in de gemeente mannen en vrouwen toerust, gebruikt? Daarnaar heeft een studiedeputaatschap ‘dienst van de vrouw’ de afgelopen jaren onderzoek gedaan. Men komt tot de conclusie dat ontplooiing van de gaven die de zusters der gemeente hebben, dringend gewenst is. Het rapport pleit voor goede regelingen bij de aanstelling van gemeenteleden in niet-ambtelijke diensten. Er is een formulier opgesteld voor inleiding tot een bijzondere dienst.

In het commissierapport is een duidelijk onderscheid aangegeven tussen ambtelijke en niet-ambtelijke taken. Gewezen wordt op het gevaar dat het spontane karakter van de dienst door zusters in het gedrang komt door alles te formaliseren. Wat valt onder het ambtelijk werk en wat niet? De rapporteur wijst er op dat er geen vermenging van taken moet plaatsvinden. Vanuit de geloofsverbondenheid met Christus vloeit het ambt der gelovigen, waarvoor geen officiële aanstelling nodig is, want dat behoort bij het wezen van het christelijke leven.

De synode besluit de kerken op te roepen voor de vervulling van nietambtelijke diensten ruimte te geven aan zusters der gemeente die daartoe gaven hebben ontvangen. Het deputatenrapport wordt ter bezinning aan de kerken aangeboden.

Dan zet de synode zich aan een ver-volg-bespreking over het rapport van deputaten kerkjeugd. De rapporteur gaat verder met de beantwoording van de vragen. Volgens zijn commissie hebben de deputaten voldoende materiaal aangedragen om over de mogelijkheid van een jeugdbureau verder na te denken. De jeugdorganisaties zijn van mening dat er geen grondig onderzoek in de kerken is gedaan, zodat zij nog niet weten of ze er in zullen participeren.

De voorzitter van deputaten brengt naar voren dat de CGJO zich zou opheffen als er een goed functionerend jeugdbureau zou zijn. De LCJ kijkt er anders tegenaan. Hij vindt het voorstel van de commissie te vaag en wil een duidelijk ja of nee van de synode horen m.b.t een jeugdbureau. Het Leerplan Onderwijs en Vorming is een basisdocument; bij goedkeuring door de synode zal er een practisch stuk van worden gemaakt. Beide jeugdorganisaties krijgen evenveel subsidie, onafhankelijk van het ledenaantal. In de tweede ronde worden een aantal voorstellen ingediend, zodat de commissie zich opnieuw er over zal buigen. Het laatste onderwerp van deze dag is een voorstel van de commissie bezwaarschriften. De kerkenraad van Arnhem heeft een revisieverzoek ingediend m.b.t. het synodebesluit 1998 inzake vrouw en ambt In een eerdere bespreking werd door afgevaardigden gevraagd naar een nadere onderbouwing van het standpunt van de commissie. Over een drietal argumenten die Arnhem naar voren brengt gaat de commissie nader in. Het vraagt nu nauwelijks nog bespreking. Met algemene stemmen wordt het revisieverzoek afgewezen.

Met Schriftlezing en zingen uit Psalm 105 wordt deze dag na dankgebed afgesloten.

Sliedrecht, ds. J. P. Boiten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen