4 EN 5 MEI

Dit zijn twee data van betekenis. Het zijn sprekende dagen geworden. Op 4 mei bijzonder rond acht uur wordt gedacht aan de vijf oorlogsjaren 1940 - 1945, 60 jaar achter ons en de bevrijding 60 jaar. De gedachte is geopperd om bij het gebeuren niet meer stil te staan, daar het al zoveel jaren geleden is. Een hele generatie is opgegroeid, die de tijd van bezetting en de dag van de bevrijding niet hebben meegemaakt. In de geschiedenisboeken is veel vastgelegd en daaruit weet men wat er gebeurd is. Toch is het juist dat de twee dagen 4 en 5 mei omlijste dagen zijn gebleven. Wij die leven bij en door het Woord van de Heere weten uit dit Woord dat herdenken geboden is. Het volk van Israel werd er opgewezen en daarom dienen wij te spreken van en te wijzen op de donkere dagen 40 - 45 en de wondere verlossing van de Heere. Zijn Hand wordt in onze geschiedenis gezien. En dat dient een blijvende zaak te zijn, al hebben we de tijd zelf niet meegemaakt. Nu weten we dat de jaren 40 - 45 jaren van strenge bezetting waren. Vrijdag 10 mei toen de verraderlijke inval plaatsvond bracht een grote verandering in ons volksleven. Nimmer mag vergeten worden de dappere houding van onze militairen. Men heeft zich ingezet voor volk en vorstenhuis. Tot verbazing las ik dat de capitulatie veel te laat heeft plaatsgegrepen. We hadden toch geen macht en middelen om verzet te bieden. De vlucht van de regering inclusief het koninklijk gezin had niet moeten gebeuren. Dit is te laken. We hadden hen hier nodig. Velen die de oorlogsjaren hebben meegemaakt denken hier anders over. Men weet van Hitlers ideologie af. Wat zijn streven was. Ik vrees dat wanneer de koninklijke familie in ons land gebleven was, zij het niet overleefd hadden. Denk aan de gebeurtenissen die we nu weten. Over onze grenzen en binnen onze grenzen. De sadistische daden van het naziregiem, de ondergang van de 115.000 Nederlandse joden en anderen die stierven in concentratiekampen en doodgeschoten op straat lagen. Vochten onze militairen als leeuwen, ze werden ook verslagen door het verraad, het schieten van eigen burgers. Op onze soldaten. Zelf heb ik het gezien, als ook het welkom heten van Duitse militairen door medeburgers. Na de capitulatie 15 mei, is er veel gebeurd. In verschillende oorlogsboeken staat het beschreven. De nacht viel over ons land. Beroofd van onze vrijheid. Wat onder meer in de psalmen 66 en 124 beschreven staat werd werkelijkheid. Wreedheid, machteloosheid, als een vogel in een net zaten we gevangen. Men kon met ons doen wat men wilde. Bijzonder was dit het geval na de ‘dolle dinsdag’ 1944. De grimmigheid de agressiviteit namen toe. De greep waarin West Nederland was gekomen, werd een ijzeren band. Onverbreekbaar. Verslagenheid kwam toen de razzia’s een feit werden. Ik denk aan het gebeuren in Rotterdam. In de nacht van 9 op 10 november werden door 8.000 soldaten alle aan - en afvoerwegen hermetisch afgesloten. Alles ging zo geruisloos dat vrijwel niemand kon onderduiken. Pamfletten werden huis aan huis uitgedeeld. Daar stond op vermeld dat alle mannen van 17 tot 40 jaar zich moesten melden. Wie probeerde te ontvluchten of weerstand bood, werd neergeschoten. In twee dagen tijd werden in Rotterdam 50.000 mannen opgepakt. De grootste razzia in bezettingstijd. Welk een zondag werd er gekend. Zat de kerk zondag 5 november vol, nu een week later op 12 november waren er vele lege plaatsen. Mannen waren gedeporteerd. Bij intens verdriet leefde de vraag: zullen ze ooit terugkomen? Zullen we ze weerzien? Aangrijpend was de dienst. Het votum van de dienst was: O onze God, in ons is geen kracht tegen deze grote menigte en wij weten niet wat wij doen zullen, maar onze ogen zijn op U. Met ontroering gaf ds. W. F. Laman daarop om te zingen psalm 86 : 4. ’k Ben gewoon in bange dagen. Mijn benauwdheid U te klagen. Gij toch, Die de ellenden ziet hoort mij en verstoot mij niet. Na die zondag ging de situatie nog ingrijpender worden. Er kwam voedselschaarste. Het rantsoen wat men kreeg was gering. Wat er nog was ging op de bon. Er werd gegrepen naar suikerbieten, bloembollen, aangetaste veenaardappelen. Koolstronken werden rauw gegeten. Stooksel was niet te bemachtigen. Een strenge winter kwam. De temperatuur liep op tot 10 tot 12 graden onder nul. En weet u wat trok? De kerk, kerkdiensten. In een steenkoude kerk kwam de overgebleven gemeente samen. Vanwege de kou kon er hoogstens drie kwartier kerk gehouden worden. Maar nimmer moest de deur gesloten worden. Er kon steeds kerk gehouden worden. Moeders zaten met verdriet en lege magen in de morgendienst, ’s Middags was er nog iets te gebruiken. Maar de Heere was tegenwoordig. Wat mocht de prediking, het gebed en het zingen doen! De belijdenis kon zijn: God is ons een toevlucht en sterkte. Hij is krachtiglijk bevonden een hulp in benauwdheden. De saamhorigheid de meelevendheid, de dienst der barmhartigheid waren er. Dit laatste werd gezien in de stad en op het platteland. Aan de barmhartige Samaritaan worden goede herinneringen bewaard. Langs een wonderlijke weg kwam de bevrijding. Toen ik de eerste Canadees zag op 5 mei holde ik naar huis en moest het doorgeven. Wat een blijdschap! Zondag 6 mei kwam de gemeente samen. De prediking was Klaag liederen 3 de verzen 22, 23 en Romeinen 2 vers 4. Het zijn de goedertierenheden des Heeren dat wij niet vernield zijn dat Zijn barmhartigheden geen einde hebben. Zij zijn alle morgen nieuw. Uw trouw is groot. Of veracht gij de rijkdom Zijner goedertierenheid en verdraagzaamheid en lankmoedigheid niet wetende, dat de goedertierenheid leidt tot bekering? Terugdenkend aan de oorlogsperiode is ons veel ontnomen, gestolen kunnen we wel zeggen. Op een bepaald moment moest het zilver, de geldstukken en de radio’s ingeleverd worden. Het was een vordering, Befehl ist Befehl! Wie zich eraan onttrok, kon voor de gevolgen instaan, veel viel in die tijd weg. Maar wat heeft de Heere gelaten! Zijn

Woord, Zijn dag, Zijn kerk, Zijn dienst. Wat mochten die doen. Bij zeer veel oorlogsverlies, mocht er oorlogswinst zijn. Winst niet van tijdelijke aard. Maar winst die als het zaad ging werken. De slagen mogen niet vergeten worden maar zeker niet de daden van de Heere. De wonderlijke tegenwoordigheid van de Heere. Nu zijn we 60 jaar verder. Hoe het nu is, kunnen we weten. Met de vier genoemde zaken mochten we door de poort de vrijheid ingaan. En hoe is het nu met de vier zaken? Het Woord komt op de kerkelijke tafel en moet aangepast worden aan theologische en ethische zaken, die nu leven. Met de kerkorde wordt gesjoemeld Achter de Bijbelse uitdrukking ‘dag des Heeren’ wordt een vraagteken geplaatst. Geldt het vierde gebod vandaag nog? Het kerkbezoek laat te wensen over. Bijzonder de tweede dienst. Men is bezig een aanpassing uit te vinden. In de hoop dat de opkomst beter wordt. Waaraan gedacht wordt geeft te denken.

Het is geen goed, blijvend geneesmiddel. Er zijn kerken die ons dit laten zien. wanneer de vier genoemde zaken in de oude stijl het niet doen, mag men zich wel bezinnen. Nu moet men niet menen, dat wanneer de oude lijn Bijbels, confessioneel er is, men er dan is. Gelatenheid kan leiden tot dode orthodoxie. We kunnen dan de naam hebben, maar voor de Heere zijn we dood. In onze tijd, ook voor de jongeren is het broodnodig dat men staat naar het bijbelse leven met het Woord, de dag, de kerk, en de dienst van de Heere. Dan is en blijft: hoe lieflijk hoe vol heilgenot, o Heere der legerscharen God. Zijn mij Uw huis en tempelzangen. Een dag is in Uw huis mij meer dan duizend waar ik U ontbeer. ’k Waar liever in mijns Bondsgods woning een dorpelwachter dan gewend, aan de ijdele vreugd in ’s bozen tent.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen