Schooldag

Men zou mij echter onmiddellijk kunnen vragen waarom ik dan zelf ook gedurende vele jaren afwezig ben geweest. Ik kan niet om die vraag heen als ik mijn spijt uitspreek over het verdwijnen van deze dag. In ieder geval is de reden niet dat ik het geheel oneens ben met de invulling van het programma. Doorgaans is deze dag niet kerkelijk eenzijdig ingevuld. In het verdere verleden is dat misschien wel eens zo geweest, maar voorzover ik mij deze bijeenkomsten van de laatste tijd herinner, waren deze afgestemd op het beginsel van onze kerken. Dus eigenlijk moet ik beginnen met een “mea culpa” uit te spreken. Als ik zoek naar redenen waarom ik er niet was, denk ik dat het meest voorkomend excuus is: er waren meestal andere bezigheden. Zeker in die jaren waarin ik bestuurslid werd van “Bewaar het pand”, betekent dit dat ik op twee andere Zaterdagen present wil zijn op de Panddagen. Dat zal de voornaamste reden zijn. Maar er is ook sprake van een te gemakkelijke onttrekking en verwaarlozing. Het bericht geeft mij aanleiding tot enkele overwegingen. Weet u wat de mooiste oplossing zou zijn? Dat we van de Schooldag en de Panddagen één ontmoetingsdag zouden kunnen maken. Want dat zou inhouden dat onze kerken weer een eenheid zouden vormen. Voor ik verder hardop nadenk, moet u eerst weten dat ik deze en volgende regels absoluut schrijf op persoonlijke titel. Het zijn zo maar overwegingen die bij mij opkomen, nadat ik het bericht las. Ervan uitgaande dat de Schooldag en de Panddagen inhoudelijk ook weer niet zo heel ver van elkaar afliggen, zou het in een tijd van verbrokkeling mooi zijn als er ook weer eens iets bij elkaar zou komen. Maar: één centraal geregelde dag, waarop de hele breedte van onze kerken vertegenwoordigd zou zijn, kan niet. Daar ben ik van overtuigd. De uiterste grenzen van onze kerken liggen te ver uit elkaar. Wie het kerkelijke leven volgt, weet dat. Als emeritus kom ik ook in gemeenten die anders gestructureerd zijn dan ik zelf, en dan voel je wel afstand. Maar ook op dit punt moet ik relativeren. Kerkenraden zijn steeds voorkomend en tegemoetkomend, ook al worden zij geconfronteerd met een anders gerichte prediking. Men stelt zich doorgaans verdraagzaam op, maar dat neemt niet weg dat de afstand duidelijk bestaat en ook gevoeld wordt. Er is verschil tussen verdraagzaamheid en overtuiging. We kunnen over de verschillen na afloop ook meestal heel eerlijk spreken. Daarom wil ik me ook niet onttrekken aan de vraag om in zulke gemeenten te preken. Schooldag en ontmoetingsdag hebben een andere doelstelling. Panddagen zijn ontmoetingsdagen, terwijl de Schooldag zich afspeelt rond de TUA. Ook daarom is de gedachte van een centrale bijeenkomst niet realistisch.

Er was een tijd dat de gehele kerk op de Schooldag vertegenwoordigd was. Uit Zwijndrecht, waar mijn vader toen predikant was, reed jaarlijks een bus. Het was de tijd van de toogdagen. Het leefde toen. De School bond samen en men was tegelijk een dagje uit. Sinds de komst van de auto werden we individualisten. Ieder reist op zichzelf. Naar de Schooldag, naar de kerkdienst, naar…. de hemel? We hebben niet zoveel meer met elkaar. We hebben elkaar ook niet meer zo veel te zeggen? De Schooldag toen was een belevenis, voor mijn ouders, ook voor ons als jongeren. Uit het hele land stroomden de touringcars binnen in Apeldoorn. Er werden contacten gelegd en onderhouden. Daar klopte het hart van de kerk. Er werd met ontzag opgezien naar mannen als Van der Schuit, van der Meiden, Wisse. Dat waren onze voortrekkers. Zij leidden de kerk. De studenten werden op zo’n dag gemonsterd, want zij vormden de nieuwe lichting voorgangers. En ook al preekten toen niet alle dominees overal, als men elkaar sprak viel het lang niet altijd tegen. Eens werd een jubileumschooldag gehouden in vier kerken vanwege de grote toeloop. Prof. Wisse sprak er en wie kon dan nog denken dat er niets goeds meer was. Zo’n naam stond garant ergens voor. Heeft alleen de auto dit veranderd? Nee, zeker niet. Gaandeweg werd ook wel eens een ander geluid gehoord en dat gebeurde steeds meer. Dat werd dan ook kerkbreed uitgemeten. Maar zelfs dat was het niet alleen. Hoewel het wel meedeed in de publieke opinie. Toen de dagen rond ons blad opgestart werden vanwege een zekere verontrusting was er plotseling weer de oude gloed. De grote kerk in Zwolle was niet te groot. De ruime Bethelkerk in Sliedrecht hadden we qua grootte hard nodig. Maar ook dat veranderde langzaam maar zeker. Lag dat aan de sprekers? Misschien ook wel. Niet direct wat betreft het beginsel, maar wel als het gaat over het overwicht dat de generatie van leidslieden uit die tijd had. Persoonlijkheden vervaagden door de jaren heen en met hen hun woord. De mannen broeders van weleer stierven uit.

Natuurlijk zegt dit alles, zowel in Apeldoorn als in Urk en Werkendam ook iets over het kerkvolk. Niet zozeer de auto, maar het hart, de ziel was medebepalend. Jonge mensen lijken het niet meer zo in zich te hebben. Naar een EOjongerendag dan? Of een familiedag? Ik weet niet in hoeverre deze dagen de taken onder onze kerkmensen hebben overgenomen. Zowel de Schooldag als ook de Panddagen zijn anders gestructureerd; zou het daaraan liggen? We zien de aandacht voor de Panddagen in ieder geval ook afnemen, in Werkendam, in het Zuiden (!) nog meer dan in Urk. In een vorig artikel heb ik goede woorden over Urk gesproken, maar nu moet ik de vraag stellen, als ik het oog heb op de aanwezigheid van Urker inwoners tijdens deze dagen: Waar zijn de negen? Niet alleen jongeren zijn niet meer zo massaal aanwezig, ook kerkenraadsleden en predikanten worden over de hele linie gemist. Zijn we met elkaar zo individualistisch geworden? Dat individualisme betekent natuurlijk ook dat we het allemaal zelf wat beter denken te weten dan de buurman. Wat gelooft gij dus van de gemeenschap der heiligen? Dit alles is met een gezamenlijke touringcar niet meer op te lossen. Andere vormen of meer klantvriendelijke toenaderingen zullen dat ook niet kunnen. We zitten allemaal met een gemeenschappelijk probleem. Dat geeft aan alle kanten zorgen. Het drukke leven verslindt onze tijd. Die bewuste dag is al ingepland voordat de Schooldag zich aandient. Onze agenda biedt geen gelegenheid meer, ons hart heeft er niet zo’n behoefte aan. Want je geestelijke leven hangt toch niet van zo’n speciale dag af? Dit soort redeneringen hebben al wat goede gebruiken helpen verdwijnen! Het hangt er zeker niet van af, het hangt ook niet van de tweede kerkdienst af. Maar alles bij elkaar dan? Geen binding aan het beginsel, geen gemeenschapszin? Onze kinderen slaan de training van de voetbalclub niet zo makkelijk over. Er ontstaat een ernstige botsing van belangen als de catechisatie en de voetbal op hetzelfde tijdstip zitten. En pa is er druk mee; hij moet immers langs de lijn staan en de dominee, als hij echt indruk wil maken, doet het soms ook. En dan krijg je een heel ander gevoel als in de kerk en krijg je ook andere interesses en andere contacten. Begrijpt u dat er iets heel erg veranderd is? Kerkelijke dagen zou je kunnen schikken onder de marktdagen van het Evangelie. En wij allen hebben er aan meegedaan dat de handel terugliep. Zou het niet goed zijn als we samen één dag zouden plannen? Zeker, maar dan een dag van verootmoediging en wederkeer. Over onze gemeenschappelijke zonden. Het is een ernstig geestelijk probleem. We zijn elkaar kwijt en daaraan merk je dat je misschien ook het beginsel en zelfs dat je God kwijt bent. Die conclusie is niet overtrokken. Die is waar. De WK gaat het straks bewijzen. Gemeenschapszin genoeg. Maar niet in de kerk, niet rond de Avondmaalstafel. Ik heb dit artikel geschreven uit medeleven met de TUA. Ook met het doel tegelijk eens lijnen te trekken naar onszelf toe. Ook wij krijgen in de kring van Bewaar het Pand te maken met hetzelfde verschijnsel. Eenmaal riep de profeet uit: “Blaast de bazuin te Sion, heiligt een vasten, roept een verbodsdag uit. Verzamelt het volk, heiligt de gemeente, vergadert de oudsten, verzamelt de kinderen……” P.S. Onze stichting staat tòch vermeld in het Jaarboek: op blz. 220/221 onder de aansprekende titel “Diversen”. Ik was de vorige keer dus abuis. Dank aan hen die mij hierop wezen!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen