De psychologie der religie en de ambtelijke vakken - pagina 3

6 Met dankbaarheid mag dit feit worden geconstateerd, omdat het vóór den jongsten opbloei der psychologie scheen, alsof de natuurwetenschap de wetenschap X«T' l o ^ v was en de geesteswetenschap als eene van lagere orde kon worden behandeld. Deze preferentie was heel goed te verklaren, omdat de natuurwetenschap tot resultaten leidde die de stoutste verwachtingen overtroffen. Vooral in de negentiende eeuw heeft het natuurwetenschappelijk onderzoek zich extensief en intensief in die mate uitgebreid, dat het wereldbeeld van den wetenschappelijken mensch belangrijk is verhelderd. Microscoop en telescoop hebben de wereld van het Kleine en de wereld van het Groote ons nader gebracht. Menig natuurverschijnsel dat vroeger een raadsel was, is verklaard, ja, wat op wetenschappelijk gebied ontzaglijk veel zegt, in eene mathematische formule uitgedrukt. En de ontwikkeling van de natuurwetenschap is nog niet ten einde. Het proces gaat steeds door. De eene ontdekking volgt de andere. De natuurwetenschap had daarbij nog dit groote voordeel, dat ze niet alleen van beteekenis was voor den vakgeleerde maar in de practijk van het leven terstond kon worden toegepast. Haar invloed bleef niet tot het laboratorium beperkt, maar breidde zich uit over heel het cultuurleven. Aan de natuurwetenschap huwde zich de techniek. Onwillekeurig rijst nu de vraag: waaraan heeft de natuurwetenschap haar enorm succes te danken ? Het antwoord is, dat het resultaat, behalve aan de scherpzinnigheid en energie der beoefenaren, voor een groot deel moet worden toegeschreven aan de methode waarvan zij zich heeft bediend. Wars van alle deductie, koos zij den inductieven weg. Zij trachtte haar object te leeren kennen niet door verstandelijke redeneering en afleiding van het bizondere uit het algemeene, maar zij begon het bizondere, de ervaringsfeiten, nauwkeurig te constateeren en te rubriceeren, om dan door middel van de hypothese een groep verschijnselen onder een algemeenen regel te brengen. Zij koos alzoo de methode der empirie. Bij de toepassing dezer methode, die al spoedig de natuurwetenschappelijke methode genoemd werd, verrichtte het experiment onschatbare diensten. Objecten van onderzoek die in de natuur steeds voorkomen in verbinding met andere, konden nu uit hun milieu worden losgemaakt, op zichzelf gesteld en in hun werking worden onderzocht. Aan deze methode, de methode der sciences exactes, hebben we het te danken dat onze kennis van de natuur verbazend is uitgebreid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen