Grondslag en karakter van de Italiaansch-fascistische staatsleer - pagina 65

BEOORDEELING

VAN DEN FASCHISTISCHEN STAAT

§ 4. Élite, hiërarchie,

63

dictatuur.

Thans de tweede grondslag van den fascistischen staat, de élite, hiërarchie en dictatuur. Wat de élite betreft, door het fascisme vooral aan Pareto ontleend, deze is op zich zelf niets nieuws. Onverschillig welke staatsvorm wordt gehuldigd, bestaat in eiken staat een zekere leidende groep, omdat leiding geven nu eenmaal steeds het werk is van weinigen, en uiteraard iedereen begeert, dat dit de besten zullen zijn. Maar de vraag is alleen, hoe men aan die besten komt en wat de maatstaf is, om hen van de anderen te onderscheiden. Op die vraag zijn in den loop der geschiedenis de meest verschillende antwoorden gegeven. In den rechtsstaat der 19de eeuw ging men uit van de gedachte, dat leiders van den staat behooren te zijn zij, die bepaalde beginselen van staatsbeleid het beste, naar het oordeel hunner mede-aanhangers dier beginselen, wisten te vertegenwoordigen en tevens bekwaamheid bezaten, om deze beginselen om te zetten in practische wettelijke en bestuursmaatregelen; zoo kreeg men leiders der meerderheid en der minderheid, die beurtelings door daden de waarde hunner beginselen voor den staat konden toonen; in dien geestelijken kamp heerscht dan tusschen al de burgers volkomen vrijheid en gelijkheid. Het nieuwe, door het fascisme gebracht, is niet de élite zelf, maar de wijze waarop het de élite vindt. Het laat deze niet in vrijheid ontstaan, maar zoekt haar naar vooraf opgezet stelsel te vormen door een opvoeding van staatswege uitsluitend in den geest van het fascisme, dat is in volstrekte verafgoding van en blinde gehoorzaamheid aan den staat, dat is aan de bevelen van den Duce, en haar dan door het verschaffen van een rechtelijk en feitelijk bevoorrechte positie blijvend aan dit stelsel te binden. Maar de gedachtengang, die aan dit stelsel ten grondslag ligt, is onjuist. Bestaanbaar is zulk een stelsel alleen, waar — zooals in de Roomsch-Katholieke kerk — de élite gedragen wordt niet door vereering van de macht als zoodanig van het geestelijk hoofd, maar doordat zij uit eigen welbewuste overtuiging het eens is met de zakelijke beginselen, waarvan hij de opperste drager is, en omdat die élite wederom met de menigte, die zij leiden moet, één en hetzelfde geloof belijdt. Niet de gedachte van een krachtige kerk, onver-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen