De dominee in de praktijk - pagina 8

aan religieuse werkelijkheid, een werkelijkheid van geestelijken strijd over de eerste en laatste waarheden — daar is de woestenij en de uitbarsting, in het dorp is de traditie en het visioen. De provincie aanvaardt de resultaten van den grootsteedschen strijd. In de groote stad is ook de brandende liefde voor de Hervormde Kerk, het martelaarschap, de standvastigheid, het besef voor liturgie, de uitgestrektheid naar levens-dogma. Daaruit wenkte de Synode en zij wilde verdragen, dat sommigen haar — men vergeve mij dezen schijn van verwaandheid — oneconomische luxe verweten. Tusschen het conservatieve dorp met zijn traditioneele religie en de groote stad met haar beklemming en ontvankelijkheid lagen de varianten: de forensen-gemeente (Bloemendaal) met simplistische, zeer werkelijke godsdienstige overtuigingen in de snelle beweging van den nieuwen tijd, die het bezonken, tijdeischend lezen verloor en in het universeel - vele het diepte - moment dreigt te verhezen. Maar in die simplistische religie openbaart zich een echtheid als van een diamant, echtheid midden in de deining van het grootsteedsche zorgenleven. De predikant doorleeft daar aan den lijve, aan de ziele, de directe zorgen en angsten van hen, die in bedrijf en bank de leiding hebben; hij kan er bewondering leeren voor de vastberadenheid en goede trouw van hen, die de verantwoordelijkheid dragen voor duizenden medewerkers en het kapitaal van ons gansche volk beheeren en tot ontplooiing brengen in de Overzeesche Gewesten. Hij kan er in de stille woning leeren, hoe in en na het zorgen voor in waarheid nationale belangen de laatste toevlucht voor een mensch is het vertrouwen op den souvereinen God. Zich onttrekken aan de lasten van het bedrijf, en leven van het nog gebleven goed zoude zijn een teloor laten gaan van de kansen om in deze dagen van geweldige benardheid op economisch en sociaal, nationaal en internationaal gebied te redden wat nog te redden valt. In geloof, — J. Pietersz. Coen sprak van: „door Gods genade" niet desespereeren, dat leert de Kerk in forensenland. Tweede variant: de provincie-stad (Purmerend, Haarlem), waar Nederland zijn architectuur bewaart in steen en geest, kleiner in aspect, intens aan belangstelling. De varianten zouden, gelijk in het schaakspel, talrijker hebben kunnen zijn, ik denk aan de Vechtdorpen, waar eertijds reeder en koopman, de „mercator sapiens" na de vondèlische „kommerzieke" Beurs hun ruststeden 6

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen