Afscheiding - Doleantie - pagina 36

34 provisioneel zich af te scheiden en doleerende kerken op te richten? Omdat alleen een Generale Synode kon uitspraak doen in de gegeven omstandigheden. Wanneer de kerken in de 17e eeuw zich hadden afgescheiden gelijk in 1834 zou dit zonde voor God geweest zijn. Dit zou zijn geweest een verlaten van de kerk, voordat de laatste middelen d.i. de Generale Synode, beproefd waren. Dat dit de bedoeling en beschouwing der Gereformeerden in die dagen is geweest blijkt duidelijk uit de Akte van Separatie toen opgesteld. I n die Akte wordt gezegd door de Gereformeerde of doleerende kerken „dat men geen gemeenschap met de selve (de Remonstranten) in 't Leerampt, bediening des Woords, ende der Sacramenten kan noch en behoort te houden" en dat zij daarom zich van hen afscheiden „totdat door een wettige langh gewenschte Nationale Synode de differenten uyt den Woorde Gods sullen sijn gedecideert ende wechgenomen." Hoe zeer dat deze Nationale Synode het directe uitgangspunt der doleerende kerken uit de 17e eeuw is geweest kan nog nader blijken uit de Acte van Unie (Juli 1617), waarin de Gereformeerden deze verklaring hebben afgelegd „wachtende alleen tot Synode Nationael, waer van nu groote hope schijnt te wesen, opdat aldaar de afzonderinge van de Remonstranten wettelijce ende met voortgaende kerckelijc oordeel in 't werc gestelt magh worden, belovende ooc, bij zoo verre dezelve Nationale Synode niet met den eersten voort en gaet, dat se alsdan zullen helpen beraemen om op de gevoeghlijcste wijse ende met den allereersten een gheheele ende eenparighe scheijdinghe te formeren". Dit officieele stuk is van groote waarde en moet door ons worden onderstreept, om tweeërlei reden. Vooreerst, omdat deze Akte de scheiding van '34 rechtvaardigt. Vervolgens, omdat wij hier kunnen lezen een directe veroordeeling, van wat in 1886 op n a a m van deze vaderen is gedaan. Alleen dan had de Doleantie van 1886 recht om zich op de beweging uit de 17e eeuw te beroepen, wanneer was komen vast te staan, dat er een Generale Synode gehouden was, en dat de Remonstranten de overwinning hadden behaald. En alsdan de Gereformeerden, nog doleerende kerken hadden opgericht, dan, ja dan, zouden de doleerenden van '86 een houvast gekregen hebben. Maar ik meen te mogen zeggen op grond van de feiten en deze akte, dat n a zulk een Generale Synode de Gereformeerden als een eenig m a n het Remonstrantsche Babel zouden hebben verlaten, de bestaande kerk op grond van h a a r Synodale uitspraak voor een valsche hebben verklaard, en zij geen oogenblik zouden geaarzeld hebben om een eigen kerk tegenover de valsche op te richten. Men h a d op grond van deze officieele bescheiden geen recht om in 1886 „doleerende kerken" te stichten met een beroep, op hetgeen tijdens de Remonstrantsche troebelen is geschied. In 1886 had men „een doleantie, die geen doleantie is".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen