De ceremoniëele wet - pagina 4
Referaat voor de een-en-twintigste wetenschappelijke samenkomst der Vrije Universiteit op 1 juli 1936
richtet dus
„duisterheden'
semantische
—
goed
„duisterheden' priesterstand
een
etymologisch
klopt :
een
den
cultus
van
primitief aan
resultaat, dat met het
volk liet de arcana,
den
daarvoor
„cultus
wordt
door
godheid.
Met
den
naam
onderzoekers van ver-
k o m e n wij o o k hier niet veel
verder, m a a r over de z a a k is men het eens. Men
zou
dus
uit
de
namen
3
„ceremoniën
)
des
„eeredienst
kunnen concludeeren tot een verband met het geheimzinnige eenerzijds
en
met
daarachter
liggende overtuiging van den vereerder
der godheid andererzijds.
Wat
stap
voegt
werk
verder
gaan.
„Symbolik
Bähr
des
a a n zijn definitie van
zijn n o g altijd
M o s a i s c h e n C u l t u s ' ' (I 1 8 3 7 „cultus
lezenswaardig 4
) ; II
1839)
iets toe. Hij zegt o p S . 3, (tweede
druk S 3, 4) van het eerste deel : „Aller C u l t u s ist die äusserliche in die S i n n e fallende Darstellung des Verhältnisses zwischen G o t t und M e n s c h u n d ihrer gegenseitigen Vermittelung ; diese Darstellung
Menge
) V g l . Prof. D r . H. W a g e n v o o r t Caerimonia (verslag van een betoog voor de Sectie van klassieke philologie o p D o n d e r d a g 2 5 A p r i l in „Handelingen van het zestiende Nederlandsche philologencongres, gehouden te Groningen, o p D o n d e r d a g 25 en Vrijdag 2 6 A p r i l 1 9 3 5 ; uitgave van de Vereeniging „Het Nederlandsch Philologen-congres,'' gedrukt bij J . B. W o l t e r s te G r o n i n g e n 1935 ; bl. 4 5 — 4 6 ! . D e naam „schaduwachtige wet'' is ontleend aan het N . T. (vgl. C o l . 2 : 17, Hebr. 8 : 5 , 10 : 1.) V g l . nog Christel. Encyclopaedie I V 2 7 1 , 2 ; 272,1 ; V 718,2 en Geesink V a n 's Heeren O r d i n a n t i ë n 2 111 bl. 148, 149, en over „eeredienst" (vgl. ook volgende noot) bl. 113, 114 vlg. «
D e naam
de
handelingen Ter aanduiding van de religieuze handelingen gebruiken wij het woord kultus (van colere = verzorgen, onderhouden, n.1. van het godsbeeld; in afgeleiden z i n : vereeren, aanbidden " , W a l t h e r Eichrodt Theologie des Alten Testaments Teil I G o t t und V o l k (Leipzig 1933) S . 41 : „Unter Kultus verstehen wir den Ausdruck religiösen Erlebens in sinnfälligen Handlungen, die innerhalb einer Gemeinde, vorzugsweise durch legitimierte Vertreter und in geprägten Formen, vollzogen werden".
Nachweisung
„cultus
o f „eeredienst
voorslellingen Als
zegt z o o weinig, d a a r zooveel
aangaande
voorbeeld
kan
men
de g o d h e i d
worden aan-
wijzen o p het feit, dat bij
te onderhouden.
de
E n vergelijk daartegenover een uitspraak
als in P s . 5 0 : 9 — 1 2 . Wil
men
tot
ceremoniëele aan
deze
een
wet
wet
beslissend
is
zuivere
komen,
ten
bepaling
dan
grondslag
van
moeten ligt,
de
waarde
van de
wij tot het beginsel, dat
zien
door
te dringen.
hier, het standpunt dat wordt ingenomen
Alles
tegenover
de Schrift en in eerster instantie, o f wij den Wetgever, die spreekt, Jahwe
achten.
Met
andere
woorden,
of
wij
aan
de
vooral
in E x o d u s en Leviticus gegevene bepalingen G o d d e l i j k e n o o r s p r o n g of
dat
wij niet
verder gaan d a n tot wat M o z e s be-
doelde o f dat wij in die wetgeving slechts werk van een priesterklasse
zien.
J a h w e de
En
zelfs
al
nemen
wij
de
mededeelingen,
dat
ceremoniëele wet gaf, letterlijk, d a n kan het ontbreken
aan een zuivere visie o p den voortgang der bijzondere openbaring, op
de
plaats
van de ceremoniëele wet in hef geheel der Heilige
Schrift.
'
O n z e bedoeling is, niet een volledige behandeling der ceremoniëele
wet
doch,
na
van
deze
werken
te
geven,
wat in z o o n klein bestek niet mogelijk is,
gewezen te hebben o p eenige opvattingen ten opzichte wet,
aan
willen wij de Gereformeerde opvatting nader uit-
één
voorbeeld.
b e p a a l d schema, b e p a a l d e
Vooral
Is van )
er
een
honderd
groot
aan
de kwestie, o f er een
„Deutungsregeln"
geven zijn, zal a a n d a c h t worden
6
) Erster Band, Zweite umgearbeitete Auflage (Heidelberg 1874). Hierin tracht B ä h r veel bezwaren, fegen den eersten druk ingebracht, fe weerleggen.
äusserlichen D i n g e n ohne
o u d e Babyloniërs eeredienst is arbeid voor de goden, o m
goden
3
) C f . Calvijn in zijn „ P r a e f a t i o " op de laatste vier boeken van M o z e s (ed. Baum - C u n i t z - Reuss Volumen X X I V , V o l . II, Pars I p. 7 ) : „Terfium caput doctrinae constat ex appendicibus, qua voce intelligo, prioris quidem fabulae respecfu, ceremonias et externa piefafis exercitia: deinde secundae respectu leges polificas: quoniam non alio fendit ufraque pars, nisi ut legis moralis observafionem adiuvent.'' Vgl. uit den jongsten tijd D i e Religion in Geschichte und Gegenwart 2 II S p . 1126, III 5 p . 1366, H. Th. O b b i n k D e godsdienst in zijn verschijningsvormen ( J . B . W o l t e r s ' Uitgeversmaatschappij N . V . 1933) bl. 1 3 7 : „ D e vorm waarin de religie zich openbaart, heeft twee zijden: voorstellingen en
von
und der religiösen Idee, die z u m G r u n d e liegt und
verschillende
toekennen, 2
4
Ausdruck
die Seele jener Aeusserlichkeiten ist ?
dit laatste betreft, kunnen wij een in
einer Princips
getroffen. 6 ) en
der C u l t u s ist der treue
ihn verstehen. W a s soll die beste, genaueste, detaillirste Beschrei-
D a a r d o o r worden a a n g e d u i d uitwendige handelingen, ter vereering de
d a r n a c h , wie d a s Verhältnis und die
wird,
aangewezen
schillend standpunt in tamelijk gelijkluidende bepalingen weergegeven.
van
natürlich
aufgefasst
des W e s e n s der religiösen A n s c h a u u n g , und dieses auffinden heisst
bung
of
aber
de
over.
„Eeredienst
sich
Vermittelung
verschil
voor den exegeet te
gewijd.
tusschen
de situatie van nu en die
jaar geleden, wat de standpunten ten opzichte
V g l . P . R . E3. V i l 5 . 2
van
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van woensdag 1 juli 1936
Brochures (TUA) | 14 Pagina's