Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Oxford en Edinburg - pagina 5

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Oxford en Edinburg - pagina 5

Oecumenische wereldconferenties der kerken in 1937

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

W a t nieuw is zijn d e mogelijkheden, zooals ze nooit te voren hebben b e s t a a n , die de vooruitgang van d e moderne w e t e n s c h a p ter beschikking van den modernen s t a a t heeft gesteld, om de publieke meening te beïnvloeden speciaal door de enorm vergroote m o g e lijkheden om 'denkbeelden mede te deelen. D o o r de regeling v a n de uiterlijke levensomstandigheden, door eugenetische maatregelen, door de zorg voor kinderen in hun prilste j e u g d , door zijn o p v o e d kundig stelsel, door zijn toezicht op radio en pers, kan d e moderne s t a a t het karakter en d e denkbeelden v a n al zijn o n d e r d a n e n b e invloeden en tot op zekere hoogte bepalen. H e t is een levenskwestie voor de toekomst der menschheid of de betrekkelijk kleine groep menschen, die in iederen afzonderlijken s t a a t over d e z e enorm e machten beschikken, wijs genoeg en g o e d genoeg zijn, dat hun d e vreeselijke verantwoordelijkheid kan w o r d e n toevertrouwd om het t y p e v a n k o m e n d e generaties te b e p a l e n . " * ) A l d u s D r . J. O l d h a m , d e voorzitter v a n de commissie v a n voorbereiding der O x f o r d - c o n f e r e n t i e . H e t type v a n komende g e n e r a ties! M e t het probleem v a n de overal te constateeren ontwikkeling v a n d e n s t a a t in d e richting van den totalen staat, die wel met een zekere noodwendigheid g e v a a r loopt absolute s t a a t te willen worden, wordt het v r a a g s t u k der opvoeding centraal. W e zien den strijd om de school, de J e u g d dan ook overal ontbranden, w a a r deze staatsontwikkeling is te constateeren. Terwijl v r o e g e r d e w e t e n s c h a p ten doel h a d om door den m e n s c h de krachten v a n d e natuur te beheerschen, zien wij thans, d a t zij zich richt o p den m e n s c h zelf. O o k o p de school g a a t het thans niet enkel meer erom — gelijk D r . O l d h a m het uitdrukt — w a t J a n zal weten doch w a t J a n zal zijn. D o c h „ d e poging om het menschelijk leven te beheerschen, te regelen en te vormen door de m a c h t i g e krachten v a n publieke hygiëne en publieke opvoeding — m o e t noodzakelijkerwijze g e b a s e e r d zijn o p onderstellingen a a n g a a n d e a a r d en bestemming v a n den m e n s c h . " D a a r m e e wordt de anthropologie v a n centrale beteekenis. W a t is de mensch? Hieromtrent botsen d e opvattingen al feller tegen elkaar. H e t Bolsjewisme wil de maatschappij, w a a r i n de gelijkheid van alle menschen zal zijn, tot s t a n d brengen door de behoeften van Dr. J. H. Oldham: „The question of the Church in the World of to-day", blz. 6/7.

den mensch te reduceeren tot zijn materieele behoeften. D e mensch w o r d t tot een biologisch natuurwezen. V o l g e n s F . Lieb moet het ideaal hier leiden tot „ d i e allgemeine Gleichheit d e s S a t t s e i n s . " i ) In het groote collectieve productie-systeem, dat tot dat ideaal voeren moet, heeft de mensch zijn persoonlijk gezicht verloren, hetgeen een N . B e r d i a j e w doet v r a g e n of de mensch der toekomst nog wel den n a a m v a n mensch d r a g e n m a g . 2 ) E l d e r s ligt de w a a r d e v a n den mensch in r a s en bloed, in het deel-zijn v a n een volk, een natie. D e nieuwe M e n s c h heeft slechts één hartstocht — de h o o g s t e — voor deze zijn leven te geven. E e n heroische levenshouding wordt g e v r a a g d . D o c h is dit heroïsme nog vereenigbaar met „positief C h r i s t e n d o m " ? D e diepste v r a g e n van mensch en God w o r d e n hiermee gesteld. R o s e n b e r g verzekert ons: „ D e G o d , dien wij vereeren, zou niet niet zijn, als onze ziel en o n s bloed er niet w a r e n . " 3 ) P r o f . Keiler zegt zoo terecht, dat het b e r o e m d e w o o r d , d a t P a s c a l G o d laat z e g g e n : „ T u n e m e chercherais pas, si j e n e t'avais p a s d é j à t r o u v é " (gij zoudt M i j niet zoeken, indien Ik u niet reeds had gev o n d e n ) , thans door dit heidensch humanisme w o r d t gericht tot G o d . 4 ) I n d e r d a a d dringt nu de v r a a g naar voren tegen welk humanisme het Christendom front te maken heeft en w a a r de wortelen liggen v a n d e menschverheerlijking, die thans in dit nieuwe heidendom a a n den d a g treden. H . S a s s e zegt „niet uit d e heidensche volken der wereld, doch uit het christelijk W e s t e n zijn d e machten v a n het Antichristendom, v a n d e voltooide godloosheid, van den o p s t a n d tegen alle geboden en ordeningen G o d s gekomen en zijn hun zegetocht door de wereld b e g o n n e n . " 5) G e l d t dit niet ook v a n het heidensche humanisme. A l s Kerrl, de minister der Rijkskerk in Duitschland, verklaart, d a t het doen v a n G o d s wil den Duitscher 1) Das geistige Gesicht des Bolschewismus, bl. 18. Gotthelf Verlag, Bern z.j. 2 ) Das Schiksal des Menschen in unserer Zeit, bl. 20. Vita Nuova Verlag, Luzern 1935. 3 ) Der Mythus des 20 Jahrhunderts, bl. 701. Hoheneichen Verlag, München 1933. Protestantische Rundschau, Jan. 1937, bl. 38. (Rede op de vergadering van den Wereldbond voor Protestantisme te Podebrady 1936. Als afzonderlijke brochure door den Verlag des Evangelischen Bundes te Berlijn uitgegeven onder den titel „Christentum im Kampf".) ß) Lutherthum Heft 9, 1935 bl. 261.

Dit artikel werd u aangeboden door: Theologische Universiteit Apeldoorn

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 januari 1937

Brochures (TUA) | 17 Pagina's

Oxford en Edinburg - pagina 5

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 januari 1937

Brochures (TUA) | 17 Pagina's