De basis van de eenheid der wetenschap - pagina 7
Referaat voor de twee-en-twintigste Wetenschappelijke Samenkomst der Vrije Universiteit op 30 Juni 1937
aan de overige w e t e n s c h a p p e n op en a n n e x e e r d e ze op die manier. De „ V o r a u s s e t z u n g s l o s i g k e i t " deed de w e t e n s c h a p zich een roes drinken. Het geloof w e r d uit collegezaal en laboratorium verwijderd. M.a.w. de w e t e n s c h a p , althans w a t men zoo beliefde te noemen, werd aan het ongeloof c a d e a u gedaan. In zulk een atmosfeer had K u y p e r nu zijn e n c y c l o p a e dische beginselen te ontwikkelen en in practijk te b r e n g e n . Alle w e t e n s c h a p p e l i j k e s t r o o m i n g e n had hij tegen. Zijn w e t e n schappelijke n a a m stond met zijn Encyclopaedie op het spel. Men kan zich t h a n s nauwelijks voorstellen, welk een moed d a a r t o e g e v e r g d w e r d . M a a r God w e k t e den heros in hem, die niemand en niets vreest. Zoo w e r d de Encyclopaedie tot een titanenwerk. Schoon en m a c h t i g klonk het pleidooi voor een w e t e n s c h a p die niet slechts in h a a r g r o n d s l a g van het geloof afhankelijk w a s , m a a r die in h a a r o p b o u w tot de spits toe van het geloof moest zijn doortrokken. Heeft K u y p e r s E n c y c l o p a e d i e h a a r Schuldigkeit g e t h a n ? Integendeel. Zij heeft nog niets van h a a r actualiteit verloren. Wel d w o n g zij respect af bij menigen nobelen t e g e n s t a n d e r en w o r d t heden ten d a g e het invectief „ o n w e t e n s c h a p p e l i j k " w a t minder royaal n a a r de b e o e f e n a a r s der geloovige w e t e n s c h a p g e w o r p e n . M a a r er is geen kijk op, dat de mogelijkheid van een geloovige w e t e n s c h a p algemeen zal worden a a n v a a r d . C o m p o n e e r d e niet een G e r e f o r m e e r d h o o g l e e r a a r het lied van den eeuwigen vrede tusschen religie en w e t e n schap, w a a r i n z w a a r de- ondertoon dreunde, d a t de religie zich niet met de w e t e n s c h a p had te moeien? O o r d e e l d e hij niet, d a t een Universiteit op Hegeliaanschen g r o n d s l a g meer l e v e n s v a t b a a r h e i d zou bezitten dan een op G e r e f o r m e e r d e n ? Anderen w e e r zijn van gevoelen, d a t het geloof slechts een correctief op de positivistische w e t e n s c h a p heeft te oefenen, m a a r dat het geen aanzijn b e h o e f t te schenken aan een eigen w e t e n s c h a p . Het spook van de M i d d e l e e u w s c h e kerkelijke w e t e n s c h a p intimideert hen, z o o d a t het vermogen om te onderscheiden tusschen kerkelijke en geloovige w e t e n s c h a p bij hen niet w e r k t . En vooral t e g e n w o o r d i g , w a a r de dialectische theologie h a a r p o l i e p a n n e n n a a r alle richtingen uitbreidt, w a a r zij inzonderheid het Calvinisme tracht te ver-
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van woensdag 30 juni 1937
Brochures (TUA) | 37 Pagina's