Boekbespreking

Ds. L. Wüllschleger, predikant te 's-Gravenhage, heeft de belangrijkste gebeurtenissen rond de strijd tussen de Remonstranten (Nieuwlichters) en Contra-Remonstranten (Scheurmakers) in chronologische volgorde geplaatst. In het eerste gedeelte van het boek behandelt de schrijver de nationale ontwikkelingen, terwijl hij in het tweede deel ingaat op de situatie in 's-Gravenhage, die grotendeels sporen met de landelijke gebeurtenissen. De Reformatie in de Nederlanden kende twee stromingen. De eerste stroming was humanistisch van aard, de tweede meer calvinistisch. In het begin van de zeventiende eeuw botsten beide richtingen. Onderwerp van het conflict was de leer van de predestinatie. Een kerkelijke beslissing zou moeten vallen over deze kwestie, maar met name de Staten van Holland achtten dit als een ongeoorloofde inmenging in de gewestelijke aangelegenheden. Om het conflict te bedwingen koos de overheid, middels resoluties, de weg van het geweld. Prins Maurits echter verzette zich tegen deze wetten en zo werd het mogelijk een nationale synode te houden. In 's-Gravenhage was de situatie voor de Contra-Remonstranten niet rooskleurig. Hun voorganger Rosaeus was in februari geschorst. Toch legden zij zich hier niet bij neer. Bij de overheid bleven zij aandringen om toch in Den Haag samen te kunnen komen. In de overtuiging dat men God meer moet gehoorzamen dan de mensen, nam men op 9 juli 1617 de Kloosterkerk in. Pas toen prins Maurits zich tegen de resoluties verzette, werd Roseaus' schorsing ongedaan gemaakt en kregen de Contra-Remonstranten een wettige plaats in Den Haag. De beslissing van de nationale synode van Dordrecht betekende het einde voor wettige samenkomsten van de Remonstranten.

Tot een beoordeling van de strijd is de schrijver niet gekomen. Dat behoeft ook niet. Als we de strijd nagaan, zowel leerstellig als kerkrechtelijk, ligt de conclusie voor de hand.

Het boek is voorzien van een literatuurlijst en een bijlage over de "Korte Regulen van kercken-ordre" van de dolerende gemeente, opgesteld in 1617. Aanbevolen!

SCHEURMAKERS EN NIEUWLICHTERS, OVER REMONSTRAN-TEN EN CONTRA-REMONSTRANTEN TE 'S-GRAVENHAGE (1612-1618), door Drs. L Wüllschleger; Uitg. JJ. Groen en Zoon, Leiden, 1989; 141 pag.; prijs: f. 26, 50.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen