STAAT EN ZIET TOE *

De voorzitter van de GBS geeft in zijn voorwoord op de brochure Staat en ziet toe de noodzaak van deze brochure aan. Het is duidelijk dat met de nieuwe vertaling die nu in bewerking is, oude paden verlaten worden. Uit de naam Jeremia en uit zijn boodschap, waaraan de titel ontleend is, blijkt het eenzijdig handelen Gods. Dat de Heere een mens moet opheffen uit zijn doodstaat, wordt niet beseft. De nieuwe vertaling vertaalt dat weg.

De bijdrage van ds. Vlietstra laat dit met tal van voorbeelden zien. Hand. 5:14: 'Er werden er meer en meer toegedaan, die de Heere geloofden" wordt in de nieuwe vertaling, afgekort NBV, vertaald als 'Steeds meer mensen gingen in de Heere geloven'. Het passieve 'gezaligd worden' mag vanzelf niet meer. Je moet er zelf ook aan meewerken. Dat blijkt uit een vertaling als: 'dankzij de bijstand van de Heilige Geest nam hun aantal steeds meer toe'. De Statenvertaling heeft: 'De Heere deed tot de gemeente die zalig werden'. Het woord bekering is in de NBV bijna geheel wegvertaald. Toch is het een bij uitstek Bijbels woord. Het vervangen door tot inkeer brengen of komen is een verarming. In deze nieuwe vertaling durft men het zelfs aan te zeggen dat Ananias de Heere bedrogen heeft. Gode gelogen, zoals de Statenvertaling heeft, betekent tegen de Heere gelogen. Een mens kan gelukkig de Heere niet bedriegen. Op andere plaatsen wordt het woord 'zalig' vervangen door gered worden. Nog ernstiger is dat de Vorst des levens vertaald wordt door 'Degene die de weg naar het leven aanwijst'.

Ds. Vlietstra merkt terecht op dat de Heere Jezus niet alleen de weg aanwijst maar Zelf de weg is. Geen andere naam die er onder de hemel gegeven is door welken wij moeten zalig worden, is verminkt tot 'die redding biedt'. Het deel dat ervoor staat 'En de zaligheid is in geen ander' is ook algemeen geworden: 'Door niemand anders kunnen wij (!) worden gered'. Zo noemt de schrijver vele andere zaken waar een andere, duidelijk mindere vertaling is gekozen. In Hand. 8:37 is de voorafgaande belijdenis verdwenen. Dat is een theologische keuze, die te maken heeft met de huidige kerkelijke praktijk, merkt ds. Vlietstra op. Filippus zeide: 'Indien gij van ganser harte gelooft, zo is het geoorloofd.' Deze tekst laat toch duidelijk zien dat er eerst belijdenis van het geloof gedaan moet worden. Het gezegde van Paulus dat hij met alle goede consciëntie voor God gewandeld heeft tot op deze dag wordt veranderd in een roomse uitspraak: 'Ik heb mijn leven altijd in dienst van God gesteld'. Ds. De Jong toont aan dat de NBV niet aansluit bij de vertrouwde woorden, maar bewust de tale Kanaans terzijde schuift. De commissie stelt zich wel op het standpunt dat vertalen, interpreteren is, maar wil zich niet binden aan welke belijdenis of kerk ook. De vertaling is doeltaalgericht. De mensen moeten het zonder moeite kunnen lezen. Onze tijd wil kant en klare consumptiemaaltijden. Onze vaderen daarentegen achtten het nodig dat kanttekeningen middelijker-wijs gebruikt werden voor het goed verstaan. Het zou voor vertalers alleen maar nodig zijn dat ze vakbekwaam zijn, geloof is niet nodig. Daarmee is ds. De Jong het beslist niet eens. De heer Scholten komt daar verderop in enkele bijdragen ook op terug. Ds. De Jong heeft uit vele bronnen geciteerd. Hij noemt naast vele anderen ook Prof. Peels: Ailes roept om een nieuwe vertaling. Het is dezelfde visie als de EO heeft. Daarentegen spreekt ds. De Jong uit dat we geen behoefte hebben aan een vlakke vertaling, een doelgroep-, compromis-, of aan de tijd aangepaste vertaling, maar aan een getrouwe overzetting door Godvrezende gereformeerde theologen. Hij haalt ook de mening van L.W. Wiltink aan die de 'woordenboekoplossing' van de GBS, zoals hij dat noemt, afwijst. Daartegenover benadrukt ds. De Jong dat uitleg nodig is, onderwijs noodzakelijk en godsdienstige opvoeding ook. De kwestie van de verstaanbaarheid van de Bijbel is geen technisch maar een geestelijk probleem. Hij geeft als advies, ook aan jongeren: lees de Bijbel en blijf bij de Statenvertaling. Het moet toch beseft worden dat we een Uitlegger nodig hebben. We zijn er niet als we een goede taal en cultuur gevonden hebben, zo zegt hij.

De heer Scholten laat met diverse voorbeelden uit Prediker en Ruth zien dat de NBV en de vertalers ervan zich baseren op verkeerde vertaalprincipes. Er moet nu een bijbelvertaling komen gevrijwaard van de voogdij van de theologie. Deze principes noemt hij zeer zwaar geladen, maar dan wel door een verderfelijke theologie die niet wenst te buigen voor het gezag van het 'Zo spreekt de Heere'. Het vertalen mag beslist niet belast worden door dogmatische vooronderstellingen, zo stelt men. Je zou ook kunnen zeggen dat het er volgens hen niet toe doet wat een bijbelvertaler gelooft. Hoe heel anders zijn de regels van de Synode van Dordrecht geweest. In Prediker kiest men in plaats van 'ijdelheid der ijdelheden het is al ijdelheid' voor: 'lucht en leegte' en zegt Prediker, 'alles is maar leegte'. Zelfs het terugkeren van de adem tot God. Dat is dus nihilisme, constateert de heer Scholten. Zo merkt hij ook op dat Schaddai vertaald wordt in het boek Ruth door de Ontzagwekkende, terwijl dit woord vanouds vertaald is door Almachtige, Dat is sinds de Joden-vernietiging (holocaust) eigenlijk achterhaald, vindt de moderne theologie. Vandaar hier ook de keus voor een andere vertaling. Dat de Heere de macht heeft en de genoegzaamheid om Zijn kinderen naar lichaam en ziel te verzorgen, is in de nieuwe vertaling minder duidelijk uitgedrukt. Een vertaler heeft gezegd dat dit interconfessioneel vertalen een garantie biedt dat eenzijdigheden uitblijven. De heer Scholten schrijft als reactie daarop: 'Eenzijdigheden uitblijven? God op het hoogst verhoogd, de zondaar op het diepst vernederd. Soia gratia, sola scriptura. Kan het eenzijdiger? ' Het is leerzaam kennis te nemen van de bezwaren tegen de Nieuwe Bijbelvertaling. Het gaat om meer dan een vasthouden aan ouderwetse taal. Dat kan hieruit duidelijk worden.

* Staaf en ziet toe, brochure van de CBS met bijdragen van ds. Tj. de Jong, ds. A. Vlietstra jr. dhr. L.M. P. Scholten• 65 blz.; prijs/4,95; bestelcode BR12.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen