Taalgebruik

 Veel grove taal op basisschool Deze kop w a s zaterdag 23 augustus 2003 t e lezen op de voorpagina v a n het RD. Het desbetreffende artikel kunnen w e niet anders dan met ontsteltenis lezen. Uit een onderzoek blijkt namelijk dat 97 procent v a n de ondervraagde kinderen in de basisschoolleeftijd vloekt, scheldt of vieze w o o r d e n gebruikt. Het is uiteraard een steekproef, maar w e m o g e n ervan uitgaan dat die steekproef representatief is voor alle Nederlandse leerlingen op de basisschool. Ons bereiken signalen dat het er op Christelijke scholen op gereformeerde grondslag en op reformatorische scholen niet veel beter uitziet. Is dat geen ontzettende zaak? Er is immers geen groter zonde, noch die God meer vertoornt dan het ijdel gebruik van Zijn Naam.

Het taalgebruik van kinderen geeft weer hoe het innerlijk met hen gesteld is. Tegelijkertijd kunnen we met een beschuldigende vinger naar onszelf wijzen.

Wie zal een reine geven uit een onreine? Hoe is onze opvoeding, ons voorleven, ons taalgebruik? De onderzochte kinderen zeggen dat ze grove taal vooral gebruiken als anderen dat ook doen. Onwillekeurig gaan onze gedachten naar het bekende vragenboekje voor jonge kinderen van ds. L.G.C. Ledeboer. Hij vraagt wat kinderen op straat leren en het antwoord is: Vloeken en vuile praat spreken. W e moeten aan de vraag Wat leren kinderen op straat toevoegen: en op het schoolplein?

Als tweede reden geven kinderen op dat grove taal wordt gebruikt als uitlaatklep voor emoties. Ook daar is veel over te zeggen. In ieder geval kunnen we ons wat dit betreft ook afvragen hoe we als ouders met emoties omgaan. Vaak zien kinderen zulke slechte voorbeelden als het ons tegenloopt, als we pijn of schade lijden, als ons iets ergs overvalt.

Opmerkelijk is het nu dat er direct gewezen wordt richting de school. De school moet hier wat aan gaan doen. Er is al een video beschikbaar: Ik baal van grove taal. Deze video moet de kinderen op school vertoond worden. De bedoeling is dat kinderen zich bewust worden dat hun taalgebruik verkeerd is. Over de vorm en Ook van deze benadering zou nog wel het een en ander te zeggen zijn. W e willen echter de vinger leggen bij iets anders. Het valt ons namelijk op dat ouders in dergelijke gevallen de neiging hebben om hun verantwoordelijkheid af te schuiven op de school. W e willen beslist niet stellen dat deze zaak de school voorbij gaat. De school moet er ook alles aan doen om dergelijk taalgebruik te weren. Laten w e er anderzijds toch ook op blijven hameren dat hier in de eerste plaats een taak voor de ouders ligt. Als w e schrijven in een themanummer over opvoeding, dan mogen w e toch zeker niet nalaten om te herhalen dat zij in de eerste plaats verantwoordelijk zijn voor de opvoeding van hun kinderen.

Willen we hiermee ouders en school tegenover elkaar uitspelen? Dat is geenszins onze bedoeling. W e moeten echter wel weten wat de onderscheiden taak en roeping is van ouders en van school. De ouders zijn de eerst verantwoordelijken in de opvoeding. Ze geven de school het vertrouwen om in het verlengde van wat zij bij de doop hebben beloofd, hun kinderen te onderwijzen. Onderwijzen houdt ook opvoeden in. Daarom kan de school ook veel betekenen bij het terugdringen van vloeken en grove taal. Iedere Christelijke school op gereformeerde grondslag en iedere reformatorische school zal er ook alles aan doen om vloeken en grove taal te weren en uit te roeien. Daar mogen en moeten ouders wel van uitgaan. Hoe hebben w e als ouders te reageren als er geconstateerd wordt dat het taalgebruik op school, op straat en thuis goddeloos is? In de eerste plaats is er schuld en is het schaamte dat ons past. In de tweede plaats moeten w e er zelf alles aan doen om uit te zoeken of onze eigen kinderen zich daaraan schuldig maken en dienen we gepaste maatregelen te nemen als dat het geval is. Vervolgens zouden we aan de school moeten vragen op welke wijze er met de ouders kan worden samengewerkt om dit kwaad terug te dringen. Geen school zal dan tegen ouders zeggen dat dit geen taak van de school is. Integendeel, er zal een grote bereidheid zijn om de ouders in dezen waar het kan behulpzaam te zijn.

We beschreven hiervoor hoe ouders zouden moeten reageren als zij merken dat er sprake is van ontoelaatbaar taalgebruik bij kinderen. Het kan ook zijn dat dit op school voor het eerst aan het licht komt. De school zal in dergelijke gevallen direct maatregelen nemen om de zaak uit te zoeken en de daders en hun ouders te benaderen. Als blijkt dat het kwaad niet beperkt blijft tot enkele daders, moet het probleem grondiger aangepakt worden. Het is altijd al goed om jaarlijks een aantal lessen te besteden aan taalgebruik. De methode Samen Doen kan hiervoor worden gebruikt. Verder zal daar tussendoor op gepaste momenten aandacht aan worden besteed tijdens de lessen. Wanneer blijkt dat er zich uitwassen voordoen, is het des te meer nodig deze zaak grondig aan te pakken. Het is dan erg belangrijk dat school en ouders elkaar ondersteunen en goed samenwerken. Altijd moet in dergelijke gevallen goed in het oog gehouden worden wat ieders plaats, taak en verantwoordelijkheid is. De school neemt de taak en verantwoordelijkheid van de ouders niet over en de ouders gaan niet op de stoel van bestuur en directie van de school zitten. Op die manier kunnen ouders en school het goede voor de kinderen zoeken.

Als kinderen vuile taal gebruiken kan dat een signaal zijn dat er iets meer aan de hand is. Het is voor de school dan aan te bevelen om ook advies in te winnen bij deskundigen. De schoolbegeleidingsdienst wil daarbij behulpzaam zijn. Ook kan er advies ingewonnen worden bij Toegang Gereformeerde Jeugdzorg (TGJ) in Amersfoort. TGJ is te bereiken via het algemeen nummer van Eleos. Het is ook mogelijk dat er een lezing over dit onderwerp gehouden wordt op een ouderavond. Alle middelen moeten wel gericht zijn op het doel dat w e als school en ouders voor ogen hebben: onze kinderen opvoeden in de vreze des Heeren en alles weren en uitbannen wat daarmee in strijd is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen