Communiceren met pubers

Communiceren met pubers

Communiceren met pubers kan uitermate vermoeiend zijn. Vraag het aan ouders met puberende jongeren en aan docenten in het voortgezet onderwijs. Communiceren met pubers kan ook zeer plezierig en verrijkend zijn. Vraag het aan hen die het boek 'Ik heb ook wat te vertellen!' (Communiceren met pubers en adolescenten) van Martine Delfos gelezen hebben. Communicatie met pubers vraagt namelijk aanpassing van ons. Goede communicatie start vanuit een houding van respect en bescheidenheid.

Contact is de rode draad
Pubers moeten zich van de ouders losmaken om zelfstandig te kunnen worden. Dit kan alleen als de ouder dit accepteert en de jongere de kans geeft om zich los te maken. Het goed doorlopen van dit proces verdiept de relatie juist i.p.v. ze te verzwakken.
De wereld van de puber en de adolescent draait om leeftijdgenoten. Toch blijven ouders de bodem van het bestaan van hun kind. De rode draad tussen hen en hun kind is contact. Communiceren is contact maken: een van de meest wezenlijke dingen van het menselijk bestaan.

De slimme puber
De puber maakt een enorme sprong in het denken mee. Er komen veel meer verbindingen tussen hersencellen tot stand, die het verbinden van informatie in de verschillende cellen mogelijk maakt. Zo diep als tijdens de adolescentie denken we waarschijnlijk nooit meer. Dit feit maakt direct al duidelijk dat communicatie met pubers anders dient te verlopen dan met een kind. Jongeren hebben het nodig hun mening te kunnen geven zonder afgekapt of naar beneden gehaald te worden. Als we het denkproces van jongeren willen stimuleren zouden wij vragend met hen in gesprek moeten zijn, i.p.v. vertellend. In dit opzicht is Socrates een goed voorbeeld voor ons. Hij gaf zijn studenten les door vragen te stellen.

De groeispurt heeft invloed op de communicatie
Tussen 10 en 16 neemt het kinderlichaam gemiddeld met 22 kilo en 30 centimeter toe. De vaak plotselinge, lichamelijke groei zorgt voor een abrupt einde van de kindertijd en markeert de overgang van kind naar volwassene. Bij communicatie speelt lengteverschil een belangrijke rol. De langste neemt en houdt meestal de verantwoordelijkheid over een gesprek. Wordt een puber groter dan zijn ouders, dan heeft dat ook zijn weerslag op de communicatie. De puber neemt initiatief en verantwoordelijkheid in een gesprek. Dit kan door een ouder als respectloos ervaren worden.

Stemmingswisselingen
Schommelingen in de productie van geslachtshormonen zorgen voor sterke stemmingswisselingen in de puberteit. Een punt om in de communicatie terdege rekening mee te houden. Verwacht geen vruchtbare communicatie als de stemming van uw kind of leerling beneden peil is. Wacht liever een gunstiger moment af voor een gesprek. Trouwens de biologische rijping (en de daarmee samenhangende hormoonproductie) wordt vervroegd onder invloed van onze welvaart. Wetenschappers hebben aangetoond dat dit o.a. te maken heeft met goed voedsel. W e zullen dus ook rekening moeten houden met het feit dat we met jongere pubers te maken krijgen.

De kenmerken van goede communicatie
Het is nuttig om de algemene communicatievoorwaarden goed in ons achterhoofd te houden als we ons voorbereiden op een gesprek en tijdens het gesprek:
1. Respectvol met de ander omgaan. Let op: respect betekent niet hetzelfde als goedkeuren. Integendeel: negatief gedrag goedkeuren is een gebrek aan respect. Respect betekent dan: accepteren dat de ander gedrag vertoont dat hij of zij zelf ook niet wil.
2. De ander serieus nemen. Ga er vanuit dat ieder een bijdrage te leveren heeft. Doorvragen is een van de belangrijkste vraagtechnieken om de ander serieus te nemen.
3. De ander op zijn of haar gemak stellen. Om je op je gemak te voelen moet je het doel van het gesprek weten, weten wat ermee gebeurt en weten dat je als mens gewaardeerd blijft.
4. Luisteren naar wat de ander zegt. Het betekent dat het tempo van het gesprek en de manier van brengen afgestemd moet worden op de ander.
5. De ander de kans geven bij te kunnen komen na een inspannend gesprek. Werk de hormonen weg met een lichamelijke activiteit (vooral in het onderwijs).

Bij pubers moeten deze 5 algemene voorwaarden nog aangevuld worden met 5 specifiek op pubers gerichte voorwaarden. Dat zijn:

6. Hersens op 'aan'. Belangrijk is om het denkproces van pubers te begeleiden.
7. Vertellen stimuleren. Doorvragen op onderwerpen waarvan we voelen dat de ander ze belangrijk vindt.
8. Gericht doorvragen. Het doorvragen moet gericht zijn op de kern en op het belang van de ander.
9. Waardering voor het denkproces uiten. Pubers hebben iets te bieden vanuit hun denken en hun kennis.
10. Bereidheid tonen te leren. Een dergelijke houding vanuit de volwassene stimuleert een zelfde houding bij de adolescent.

Tot slot

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen