Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Een verantwoorde onderwijsplek voor élke leerling

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Een verantwoorde onderwijsplek voor élke leerling

Reformatorisch Voortgezet Passend Onderwijs

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Sinds 1 augustus 2014 zijn scholen verantwoordelijk voor het aanbieden van een goede onderwijsplek voor alle leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Inmiddels zijn we ruim drie jaar verder. Lukt het om al onze jongeren te bedienen? Of hebben we een te grote broek aangetrokken als het gaat om het bieden van ondersteuning aan jongeren met een beperking? Is de keuze voor een landelijk samenwerkingsverband op basis van identiteit méér dan een alleen maar een gemakkelijke keuze omdat we elkaar gewoon goed kennen of omdat dit wellicht het minste gedoe geeft? In dit artikel gaan we kort in op deze en andere vragen.

RefSVO

De reformatorische scholen voor voorgezet en voortgezet speciaal onderwijs hebben zich verenigd in het Reformatorisch Samenwerkingsverband Passend Onderwijs voor Voortgezet Onderwijs, afgekort RefSVO. De scholen hebben hierbij gebruikgemaakt van de wettelijke mogelijkheid om een verband op te richten op basis van identiteit. Hierin is het samenwerkingsverband uniek, want de overige 74 samenwerkingsverbanden voortgezet onderwijs zijn allemaal regionaal georganiseerd. Overigens geldt deze unieke positie ook voor het samenwerkingsverband Berséba, de ’basisonderwijs-versie’ van het RefSVO.

Gezamenlijke visie

Alle scholen spreken dezelfde taal als het gaat om identiteit. Dat is een groot voordeel van het participeren in dit samenwerkingsverband. De basis van ons handelen is geen discussiepunt. Er wordt onderwijs gegeven vanuit dezelfde grondslag. De visie dat reformatorisch onderwijs goed is voor onze jongeren – mede vanuit de drieslag kerk-gezin-school – wordt unaniem gedeeld. Dat maakt het spreken over jongeren, ook (en misschien wel vooral) als het gaat over leerlingen met een beperking, relatief gemakkelijk. De problemen zijn hiermee niet opgelost, maar het uitgangspunt is helder.

Voor alle jongeren uit de achterban

Met de komst van het RefSVO hebben de reformatorische scholen zich verplicht elke jongere uit de reformatorische achterban een plaats te bieden binnen het onderwijs. Een mooie uitdaging, maar ook een verantwoordelijke en niet altijd makkelijke opdracht.

Een van de nadelen van een landelijk samenwerkingsverband is bijvoorbeeld dat het organisatorisch bijna niet mogelijk is om allerlei vormen van ondersteuning op bovenschools niveau op te zetten, gewoonweg omdat de afstand tot deze ondersteuning voor de meeste leerlingen dan te groot is. Landelijk gezien is er bijvoorbeeld maar één reformatorische school voor Voortgezet Speciaal Onderwijs die leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte op het gebied van gedrag opvangt. Dit is de Obadjaschool in Apeldoorn. Deze school is gevestigd in het gebouw van de Jacobus Fruytier Scholengemeenschap. Doen we onze reformatorische jongeren die ver van Apeldoorn wonen en die deze ondersteuning ook nodig hebben, dan niet tekort? Je zou denken van wel, omdat deze leerlingen ’verstoken zijn’ van speciaal onderwijs. Toch valt hier meer over te zeggen. De andere scholen binnen het samenwerkingsverband zetten zich ook met bijzonder veel energie in voor deze leerlingen. Het heeft niet de naam van speciaal onderwijs, maar de school biedt deze jongeren ook veel structuur, kleine klassen, veel individuele begeleiding, een prikkelarme omgeving. Tevens kunnen deze leerlingen als het nodig is gespreid examen doen, extra stage lopen of gebruikmaken van vervoer vanuit de gemeente. Alle scholen proberen op deze manier hun verantwoordelijkheid te nemen en er ook voor deze leerlingen te zijn.

Speciaal onderwijs

Bestaat het speciaal onderwijs straks dan nog wel? Hierover is in Nederland veel discussie. Momenteel wordt er nagedacht over mogelijkheden om het speciaal onderwijs in te vlechten in het regulier onderwijs. Wellicht kan dat bij bepaalde vormen van ondersteuning. Toch denken we dat het speciaal onderwijs, ook binnen reformatorisch Nederland, zal blijven bestaan. Zeker voor leerlingen met een beperking op het gebied van leervermogen. De ervaring leert dat de meeste leerlingen die (zeer) moeilijk lerend, lichamelijk beperkter of meervoudig gehandicapt zijn, het beste af zijn binnen het speciaal onderwijs. Overigens hebben we binnen het RefSVO vijf scholen waar zulke/deze leerlingen onderwijs krijgen. Op deze scholen ligt een schat aan expertise en ervaring op het gebied van begeleiding van dit type leerlingen.

Uiteraard is het noodzakelijk dat we ons elke keer weer afvragen of we recht doen aan de mogelijkheden van de jongere als we hem of haar ergens een onderwijsplek bieden, of dat nu in het reguliere of in het speciaal onderwijs is. We moeten daarbij (nieuwe) uitdagingen zeker niet uit de weg gaan. Als we ons maar laten leiden door de ondersteuningsvraag van de leerlingen en niet (alleen of in de eerste plaats) door financiën, door de beperkingen van de bestaande onderwijsorganisatie, of omdat we de dingen gewoon doen omdat we ze altijd al zo deden.

Heftige problematiek

Weten we alle jongeren uit onze achterban op te vangen? Bijna. Er blijft een kleine groep leerlingen waarbij de problematiek dermate heftig is dat onderwijs eigenlijk niet meer aan de orde is. Het gaat dan vaak om jongeren met psychische problematiek. Veel van deze jongeren zitten grotendeels of volledig thuis.1 Deze leerlingen zijn gebaat bij een intensieve vorm van behandeling. Als samenwerkingsverband streven we er echter naar om deze jongeren naast de behandeling ook elke dag onderwijs te bieden. Momenteel kan dat in Dordrecht. De mogelijkheid om dat in Midden-Nederland te realiseren wordt op dit moment uitgewerkt. Als jongeren deze vorm van behandeling nodig hebben, is het een voorrecht dat ze ook reformatorisch onderwijs blijven ontvangen.

Beter af binnen het RefSVO?

Zijn jongeren met een behoefte aan extra ondersteuning nu beter af op een school binnen het landelijke samenwerkingsverband? Ik denk het wel. Zeker als we kijken naar de gezamenlijk gedeelde en gedragen visie wat betreft identiteit. Daarnaast lukt het in verreweg de meeste gevallen de leerlingen echt de juiste ondersteuning te bieden. Er blijft wellicht altijd een kleine groep leerlingen bij wie de beperking (tijdelijk) zo ernstig is dat onderwijs (even) niet meer mogelijk is of voor wie het uiteindelijk toch beter is dat de leerling geplaatst wordt op een school die zeer specialistische ondersteuning kan bieden als het bijvoorbeeld gaat om een lichamelijke beperking.

Conclusie

We mogen blij zijn met en dankbaar zijn voor de mogelijkheid die vanuit de overheid is geboden om een eigen samenwerkingsverband te hebben. We moeten ons echter blijvend realiseren dat dit van ons een verantwoordelijkheid vraagt die ver gaat. Laten we elke keer weer denken vanuit de jongere, als we ons afvragen wat hij of zij aan ondersteuning nodig heeft. En daarbij moeten we ons er terdege van bewust zijn dat we de ouders hierin nauw moeten betrekken. Zij kennen hun kind het beste. We mogen rekenen op een vruchtbare samenwerking als eenieder vanuit zijn of haar expertise inbreng heeft in het onderwijs dat gegeven mag worden aan onze jongeren.

Dhr. J. (Johan) Flier is directeur-bestuurder van RefSVO


Noot

1 Eens per drie maanden levert het RefSVO haar thuiszittersoverzicht aan bij de Inspectie. Op 15 december 2016 zaten er 16 leerlingen vanuit het RefSVO thuis (langer dan 4 weken meer dan 75% ongeoorloofd afwezig). 18 leerlingen zaten thuis omdat ze vrijstelling van Leerplicht hadden. Daarnaast zaten ook 30 leerlingen thuis omdat zij te maken hebben met dusdanige (vaak psychische) problematiek dat schoolgaan (tijdelijk) niet mogelijk is.

Dit artikel werd u aangeboden door: KOC Visie

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 april 2017

Criterium | 36 Pagina's

Een verantwoorde onderwijsplek voor élke leerling

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 april 2017

Criterium | 36 Pagina's