Waar kan ik terecht?

Bijbelse lijn

In de eerste plaats is het van belang dat de Bijbelse lijn gevolgd wordt bij een klacht. Die is te vinden in Mattheüs 18, waar we uit afleiden dat de klacht onder vier ogen besproken moet worden. Dat betekent dat u een klacht in eerste instantie met de aangeklaagde bespreekt. In de meeste gevallen zal dit tot een oplossing leiden. U bezoekt als ouder de directeur omdat u bijvoorbeeld een klacht heeft over de manier waarop het onderwijs wordt gegeven aan uw kind. Of u klopt als leerkracht bij het bestuur aan omdat u graag wilt doorspreken over een knelpunt dat u ervaart in de beleidsvorming.

Het is wenselijk dat op die manier een klacht is opgelost en een relatie is hersteld. Hoe minder tussenpersonen erbij komen en hoe sneller een klacht wordt opgelost, des te meer kans dat de beschadigde relatie wordt hersteld.

Directie en bestuur

Leidt het bespreken van de klacht met de betrokkene niet tot de gewenste oplossing? Dan kunt u uw klacht neerleggen bij de directie en, indien dat niet tot tevredenheid stemt, bij het bestuur. Het kan zijn dat er een contactpersoon bij u op school is, die is op de hoogte van de taken van elke functie. Diegene kan u ook doorverwijzen naar bijvoorbeeld de coördinator sociale veiligheid of de preventiemedewerker ingeval de behandeling van de klacht onder zijn of haar takenpakket valt.

In vertrouwen

De klacht kan van dien aard zijn dat het niet mogelijk is om de klacht met de betrokkene, de directie of het bestuur te bespreken. In dat geval is er een vertrouwenspersoon beschikbaar. In de regel heeft elke school een interne vertrouwenspersoon (vaak een leerkracht) én een externe vertrouwenspersoon (bijvoorbeeld een huisarts of schoolmaatschappelijk werker). Met name toegankelijkheid voor leerlingen bij vertrouwelijke klachten is voor de scholen een belangrijk aandachtspunt, ook leerlingen willen weten bij wie ze terecht kunnen. Overwogen kan worden om te kiezen voor twee interne vertrouwenspersonen: één vrouw en één man. Bij sommige klachten kan het drempelverhogend zijn om te klagen bij een persoon van het andere geslacht.

Een vertrouwenspersoon zorgt voor de juiste opvang en begeleiding en gaat na of door bemiddeling een oplossing kan worden bereikt. Over het algemeen behoeven de zaken die bij de vertrouwenspersoon terecht komen uiterste geheimhouding. Een goede toerusting van de vertrouwenspersoon is dan ook onontbeerlijk: juist op de ‘eenzame’ post van de vertrouwenspersoon is een flinke dosis kennis en vaardigheden nodig.

Klachtencommissie

Als er binnen de school geen overeenstemming bestaat en de klacht niet naar tevreden is opgelost, is de Klachtencommissie aan zet. De VBSO heeft een eigen Klachtencommissie waar betrokkenen bij de school in het uiterste geval een beroep op kunnen doen. Op een zogenaamde hoorzitting kunnen zowel ‘klager’ als ‘aangeklaagde’ hun verhaal vertellen, waarna de commissie een advies uitbrengt aan het schoolbestuur.

Toerusting

U ziet: op papier voldoende wegen van mogelijkheden bij klachten! De praktijk is soms echter weerbarstig. Om die reden is bewaking van een zorgvuldige behandeling en nauwgezette afhandeling op papier én in de praktijk zo van belang. Dat wordt gevoed door toerusting van de personen die een rol hebben bij de klachtenprocedure. Herstel bij een beschadigde relatie binnen of rondom de school kan dan het eindpunt van de weg zijn.

Een triest verhaal? Te triest misschien?
Nee, helaas niet. Dit zijn niet zomaar verzonnen woorden. Te vaak worden mijn collega’s en ik geconfronteerd met kinderen, jongeren en volwassenen die de woorden hierboven hebben gevoeld, doorleefd en doorworsteld. Te vaak ook zien wij dat mensen (of functionarissen) om hen heen niet hebben gedaan wat ze moesten doen. Of erger: wegkeken van wat gebeurde, wegkeken van de hulpvrager. Juist in deze wanhoop van een hulpvrager is een goede vertrouwenspersoon van onschatbare waarde.

Maar … wat is een vertrouwenspersoon? Wat doet een vertrouwenspersoon? Wanneer ben je een goede vertrouwenspersoon? Dat zijn vragen die wij vaak krijgen. Onderstaand wat korte antwoorden.

Een Vertrouwenspersoon is allereerst een echt ‘mens’. Ervaren, benaderbaar en bereikbaar voor iederéén in de school. Hij of zij heeft kennis van het vak ‘vertrouwenspersoon’: wat mag, wat moet, wat is (juridisch) juist?

Belangrijk is dat een vertrouwenspersoon beseft dat hij of zij misschien wel de enige of laatste mogelijkheid is waar een melder zijn of haar verhaal kan vertellen.

Hij of zij moet beschikken over een wijs hart en een geduldig oor. Dat maakt dat het werk als vertrouwenspersoon niet zomaar door iedereen kan worden uitgevoerd.

Het is, juist in het schooldomein, ook een uitdaging om als vertrouwenspersoon niet in een ‘zorg-reflex’ te schieten. Anders dan als onderwijs-ondersteuner, leerkracht of IB-er ben je als vertrouwenspersoon niet met leerlingenzorg bezig, maar met een activiteit voortvloeiend uit de klachtenregeling. Dit kan verwarring scheppen. Bij melders maar ook bij vertrouwenspersonen zelf.

Het werk als vertrouwenspersoon is divers. Om professioneel, effectief, zorgvuldig en precair te kunnen handelen in alle situaties is het belangrijk dat je in contact blijft met het schoolbestuur en dat je duidelijk uitlegt aan iedereen in de school waarvoor en hoe je te bereiken bent. Verder geef je proactief voorlichting over belangrijke thema’s (zoals bijvoorbeeld pesten) en ben je echt in contact met kinderen, collega’s en ouders die iets met je willen delen.

Om dit alles goed te kunnen doen is wijsheid belangrijk, maar gerichte kennis onontbeerlijk. Als u vertrouwenspersoon bent, dan wens ik u beide toe in uw werk.

W. (Wico) Verbaan is Senior Consultant V&I Educatie Geregistreerd Vertrouwenspersoon Ongewenste Omgangsvormen
Geregistreerd Vertrouwenspersoon Integriteit
Trainer opleidingsinstituut voor Vertrouwenspersonen

Het zal je maar gebeuren

Het zal je maar gebeuren. Je hebt een groot probleem. Als kind: met één van de leerkrachten, met één van de leerlingen of misschien wel met iemand uit je familie. Als leerkracht: met de leiding van, of iemand anders in de school. Als ouder: met iets of iemand van of via de school. Het houdt je bezig. Iedere dag. Ieder uur. Je staat ermee op en je gaat ermee naar bed. Het laat je niet meer los.

Helaas gebeurt dit.
Soms signaleren we dit, nog veel vaker niet.

Je kent de Bijbelse lijn uit Mattheus 18. Alleen, je kunt of durft de stap niet te zetten om rechtstreeks met de veroorzaker van jouw probleem in gesprek te gaan. Je zou je probleem wel met iemand willen bespreken. Maar je weet niet met wie. Met familie … nee, dat kun je niet. Met een leerkracht of collega … nee, dat lukt niet. En, ze kunnen toch niets doen. Met een dominee of ouderling … nee, die geloven me toch niet.

Zo blijf je ronddolen. Het probleem blijft bestaan. Wordt misschien zelfs groter. En jij … jij weet niet wat je moet doen. Je voelt verdriet en mist erkenning. Het vreet aan je en je ziet op tegen de volgende dag. Je ziet geen uitkomst meer.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen