Samen zijn wij school

Ouders moeten als eerstverantwoordelijken en eindverantwoordelijken worden gezien voor zowel de opvoeding als het onderwijs. Zíj krijgen de opdracht om hun kinderen op te voeden in de vreze des Heeren. Het zijn de ouders die bij de doop de belofte afleggen; het zijn ook de ouders waardoor het kind in de kring van de openbaring van het genadeverbond is gekomen.

De meeste ouders zijn van goede wil om met de school samen te werken in het belang van het kind. Ook leerkrachten willen graag een prettige samenwerking met de ouders van de kinderen. Maar niet elke ouder en leerkracht weet hóe ze de samenwerking het beste kunnen vormgeven. Welke ouder is betrokken? Zijn betrokken ouders de ouders die meehelpen als er een beroep op hen wordt gedaan? Zijn het de ouders die op een positieve manier feedback geven. Zijn betrokken ouders degenen die realistisch naar hun eigen kind kijken? Zijn het de ouders die voor het belang van hun eigen kind opkomen of juist de ouders die ook oog hebben voor de andere leerlingen? We luisteren eerst eens naar wat ouders en leerkrachten zeggen. De namen van de ouders en leerkrachten zijn gefingeerd.

Een paar vragen aan ouders Abbing

Waar denkt u aan bij het begrip ouderbetrokkenheid?

Hierbij denk ik aan de betrokkenheid van ouders op de school van hun kind (eren) en daarmee ook op hun kind zelf. Maar ook andersom. In hoeverre ouders betrokken worden bij het reilen en zeilen op school. Of zij geprikkeld worden om zich in te zetten op school en hun betrokkenheid te tonen.

Op welke wijze ervaart u op deze school/met deze leerkrachten ouderbetrokkenheid?

Als ouders worden we uitgenodigd om op gesprek te komen: de contactavond. Ook wordt er één keer in het jaar een ouderavond georganiseerd over een bepaald onderwerp. Soms vindt er een projectweek plaats met aansluitend een avond waarbij ouders uitgenodigd worden. Jaarlijks wordt er koningsdag gevierd in bijzijn van ouders. Ook vindt er aan het begin van het jaar een informatieavond plaats. Verder kunnen we ons op allerlei manieren aanmelden als vrijwilliger (luizenmoeder, helpen met kopiëren/werk voorbereiden, schoonmaakavonden, klusdagen, brigadieren, helpen in de bibliotheek of prentotheek, mee met zwemmen, mee met een uitje/excursie etc.) In de kleuterbouw is er elk jaar een kerstviering. In groep acht is er een afsluiting waarbij de ouders deels aanwezig mogen zijn. Tenslotte wordt er vaak in een brief gezegd dat we als ouders met vragen mogen komen en dus vrij zijn om contact op te nemen.

Wat spreekt u daarin aan?

Dat je als ouders op veel manieren de kans krijgt om betrokken te zijn bij de school. Verder is het fijn dat je het zelf kunt invullen op de manier die bij jezelf past en de ruimte die je hebt. Ook is het positief dat je altijd bij de school terecht kunt voor allerlei vragen.

Wat doet de school eraan om dit te stimuleren?

Door een brief of mail te sturen en ouders erop te wijzen op welke manier zij betrokken kunnen zijn. Dit zijn vooral uitnodigingen om je aan te melden voor vrijwilliger of een uitnodiging voor een ouderavond.

Op welke wijze zou de school dit nog kunnen versterken/ verbeteren?

Door bijvoorbeeld een schoolopening te organiseren waarbij ouders met hun kind (eren) worden uitgenodigd. En een extra avond voor ouders te organiseren aan de hand van een thema dat actueel is. Te denken valt aan media, seksuele opvoeding o.i.d.

Welke communicatievorm heeft voor u de voorkeur in contact met de leerkracht van uw kind of de school in het algemeen?

Ik vind een telefoongesprek of gesprekje op school het fijnst als het gaat over het kind zelf gaat. Als het gaat over de school in het algemeen vind ik een brief het prettigst. Die zie je in de tas van je kind, kun je direct wat mee doen en weer mee terug geven. Een mail werkt minder goed, omdat je dan actie ondernemen makkelijker uitstelt.

Emma, leerkracht middenbouw

Wat versta je onder ouderbetrokkenheid?

De betrokkenheid van ouders bij de opvoeding en het onderwijs van hun kind. Dit laten ouders zien door een actieve bijdrage op de school.

Hoe ervaar je de ouderbetrokkenheid op jouw school?

Hierbij denk ik aan de schoonmaakavonden, de luizenmoeders, de prentenbibliotheek, e.d. Ik denk dat we dit nog verder zouden kunnen uitwerken bij bijvoorbeeld de kerst-, paas-en pinksteroverdenking. Dan krijg je de eenheid van kerk, school en gezin.

Wat is jouw inschatting van hoe ouders de ouderbetrokkenheid ervaren op jouw school?

Ik denk dat er een aantal actieve ouders is die altijd overal aan meedoet, maar dat er een overgroot deel is dat er geen tijd voor over heeft. De ouders die het wel doen zie je wel genieten van hun werk/bijdrage.

Ouders Hendriks

Waar denkt u aan bij het begrip ouderbetrokkenheid?

De mate waarin ouders proactief geïnformeerd en betrokken worden bij het vorm geven van schoolgerelateerde zaken, die (direct) betrekking hebben op hun kind(eren).

Op welke wijze ervaart u op deze school/met deze leerkrachten ouderbetrokkenheid?

Dit varieert per kind en per leerkracht. Gevoelsmatig zou daarin als leidraad aangehouden kunnen worden dat ouders niet snel ‘over-geïnformeerd’ worden. In veel gevallen is geen bericht ook goed bericht. Maar soms zou je actiever betrokken willen worden, met name als je als ouders een bijdrage kunt leveren in de ontwikkeling van je kind, zowel sociaal als qua resultaten.

Wat spreekt u daarin aan?

Als er zaken gesignaleerd worden op groepsniveau dan heeft dit de aandacht. Het tussentijds contact is mager als je het baseert op 2 x 7 minuten. Mogelijk dat de school via het digitale ouderportaal wat meer tussentijdse informatie zou kunnen geven. Het gebruik daarvan lijkt op dit moment per leerkracht te verschillen.

Wat doet de school eraan om dit te stimuleren?

Een onderzoek om de oudertevredenheid in kaart te brengen is heel positief en geeft handvatten tot verbetering/aanpassing. Blijven communiceren dat dit een speerpunt is, kan nuttig zijn en dat periodiek meten.

Op welke wijze zou de school dit nog kunnen versterken/ verbeteren?

Wellicht de zichtbaarheid van de MR vergroten voor ouders. Drie speerpunten die in het ouderonderzoek naar voren komen benoemen in de maandkrant met acties waaraan gewerkt wordt. Een ‘ideeënbus’ in de school voor ouders.

Welke communicatievorm heeft voor u de voorkeur in contact met de leerkracht van uw kind of de school in het algemeen?

Dit is sterk afhankelijk van de inhoud. In veel gevallen ervaren wij mail als een goed communicatiemiddel. Daarnaast is persoonlijk contact (dat kan telefonisch) altijd erg prettig en zorgt direct voor wederzijdse communicatie.

Lisette, IB’er op een reformatorische school

Wat versta je onder ouderbetrokkenheid?

Betrokkenheid van ouders bij het hele ‘schoolgebeuren’ van hun kind. Betrokken ouders helpen regelmatig mee op school, tonen interesse in de ontwikkeling van hun kind en stellen soms kritische vragen aan de leerkracht.

Hoe ervaar je de ouderbetrokkenheid op jouw school?

Ouders denken steeds meer mee met de ontwikkeling van hun kind. Ouders hebben meer invloed op de omgang met hun kind op school. We merken wel op onze school dat veel ouders een drukke (werk)week hebben. Doordat steeds meer moeders een part-time baan hebben, is het soms lastig om genoeg ouderhulp te krijgen bij verschillende activiteiten.

Wat is jouw inschatting van hoe ouders de ouderbetrokkenheid ervaren op jouw school?

Ouders zijn betrokken bij het leerproces van hun kind. Ouders zijn niet heel scheutig in het helpen op school, de ouderbetrokkenheid is niet groot, maar ik heb wel de indruk dat ouders dit zelf prima vinden. Er lijkt zowel bij leerkrachten als bij ouders geen behoefte te zijn om deze betrokkenheid te vergroten.

Ouders Blom

Waar denkt u aan bij het begrip ouderbetrokkenheid?

Wij, als ouders, hebben bewust voor deze school gekozen omdat de identiteit overeenkomt met onze levensovertuiging. We zijn ons ervan bewust dat een kind vooral in zijn/haar jeugd gevormd wordt, waarin de school (naast onze opvoeding en de kerk) een belangrijke plaats heeft. Daarom vinden wij een goede ouderbetrokkenheid heel belangrijk.

Bij ouderbetrokkenheid denken wij aan het volgende: het spreken met de kinderen over hun belevenissen op school, het helpen met en het overhoren van het huiswerk, het aanwezig zijn op de ouder(contact)avonden, het delen van evt. zorgen/problemen en het geven van relevante informatie van ons kind aan zijn/haar leerkracht (dit kan bijv. tijdens de luistercontactavond in de derde schoolweek). Ook het doen van vrijwilligerswerk binnen school geeft betrokkenheid aan.

Op welke wijze ervaart u op deze school/met deze leerkrachten ouderbetrokkenheid?

Als heel positief. Met één van onze kinderen was het een behoorlijke zoektocht hoe hij het beste geholpen kon worden. Tijdens deze periode, waarin we veel contact hadden met school, merkten we de echte interesse en het verantwoordelijkheidsgevoel van de leerkracht(en) tijdens het gezamenlijk zoeken naar verbeteringen en evt. oplossingen. Ook bij de leerkrachten van onze andere kinderen ervaren we het gezamenlijke verantwoordelijkheidsgevoel.

Wat spreekt u daarin aan?

Het persoonlijk contact, de ‘korte lijntjes’, de laagdrempeligheid en de tijd die een leerkracht voor een gesprek(je) neemt. Dit alles vindt plaats binnen het kader van een goede communicatie.

Wat doet de school eraan om dit te stimuleren?

In de schoolgids van de school staat duidelijk omschreven wat er verstaan wordt onder ouderbetrokkenheid en het belang hiervan. Er staat regelmatig in de maandkrant en in het groepsnieuws dat als er zorgen, problemen, vragen of opmerkingen zijn, dit altijd met de desbetreffende leerkracht/persoon gedeeld mag/moet worden.

Ook probeert de school mee te leven met het ‘wel en wee’ in de gezinnen. Verder organiseert de school één keer per jaar een gezellige avond voor de vrijwilligers om hun waardering te uiten voor het vrijwilligerswerk dat gedaan wordt binnen school.

Welke communicatievorm heeft voor u de voorkeur in contact met de leerkracht van uw kind of de school in het algemeen?

Als er problemen/zorgen zijn over onze kinderen dan heeft het persoonlijk contact duidelijk onze voorkeur. Het delen van groepsinformatie vinden we fijn via de mail, terwijl we de maandkrant juist graag in de papieren versie zien verschijnen.

Wat wilt u verder nog kwijt over het onderwerp ouderbetrokkenheid?

Wij zouden aan iedere ouder door willen geven hoe waardevol een goede ouderbetrokkenheid is rondom de vorming van onze kinderen. Een goede ouderbetrokkenheid kan veel misverstanden voorkomen en geeft positiviteit bij zowel het kind, als bij de ouders en de leerkrachten.

Marinda, leerkracht onderbouw

Wat versta je onder ouderbetrokkenheid?

Het betrekken van de ouders op het onderwijs in de klas, maar ook de communicatie met ouders over de ontwikkeling van hun kind (zowel in cognitief opzicht als ook sociaal-emotioneel, motorisch enz.).

Hoe ervaar je de ouderbetrokkenheid op jouw school?

Per klas heel verschillend. Dit jaar ervaar ik in mijn groep een hoge betrokkenheid van de ouders op de groep en leerkrachten. De luistergesprekken zorgen voor het gevoel dat ouders betrokken worden bij de school. Zij hebben de meeste kennis van hun kind en kunnen aangeven/ meedenken welke interventies wel/niet aansluiten bij hun kind. Het effect van ouderbetrokkenheid is ook dat er een veilige ‘band’ ontstaat, waarin ook zorgen die gedeeld worden over de leerling niet als kritiek, maar als meedenken worden beschouwd.

Op het SBO is de situatie iets anders vanwege de afstand. Marlies, leerkracht op het SBO zegt daarover:

Ouderbetrokkenheid is voor mij dat ouders ongeveer weten wat er op school gebeurt, zich inzetten als er hulp gevraagd wordt, kinderen stimuleren om goed hun best te doen enz. Wij ervaren dat hier op school heel wisselend. Onze ouders houden ervan om te komen voor een project of iets waar iets te doen is, niet zo van iets theoretisch. Hoe ze hun kinderen (niet) stimuleren heeft soms ook te maken met de problemen die ze zelf met school gehad hebben. En sommige ouders lezen ook weinig brieven of raken alles kwijt en vinden dan soms dat ze te weinig horen.

Wat is jouw inschatting van hoe ouders de ouderbetrokkenheid ervaren op jouw school?

Ik hoor vaak dat ze het wel een beetje missen dat ze door de afstand weinig spontaan contact hebben als de kinderen met de busjes komen.

Ouders Dijkman

Op welke wijze ervaart u op deze school/met deze leerkrachten ouderbetrokkenheid?

Bij ouderbetrokkenheid denk ik aan de manier waarop je als ouders betrokken bent bij al het werk dat op school gebeurt met betrekking tot je kinderen. Tijdens de ouderavonden ervaren we hier veel van. Daarnaast ook door middel van de nieuwsbrieven die we krijgen via de kinderen per groep.

Wat spreekt u daarin aan?

Bij het ene kind krijgen we een nieuwsbrief per maand en bij de ander een brief per twee weken. Ook mogen we bij kleuters één keer per maand even tien minuten voor de les in de klas kijken naar wat ze maken en doen. De school staat open voor aanvullingen of ander dingen.

Op welke wijze zou de school dit nog kunnen versterken/verbeteren?

Dit is per groep/jaar verschillend. Als de ouderavond in december het eerste moment dat je de leerkracht spreekt en hoort wat er gaande is, dan mag dat wat ons betreft, wat eerder. Verder is het op dit moment niet mogelijk om met de leerkrachten te mailen, dat zou misschien handig en laagdrempelig zijn.

Welke communicatievorm heeft voor u de voorkeur in contact met de leerkracht van uw kind of de school in het algemeen?

Mondeling vinden we heel fijn, maar dit is niet altijd praktisch in te passen. Mailen is altijd toegankelijk en kan ieder op eigen tijd doen. Telefonisch contact is onder schooltijd niet handig, na schooltijd is het als ouders ook afwachten of de leerkracht thuis of op school is, ook zijn/ komen dan je eigen kinderen thuis. ’s Avonds zou dat wel kunnen.

Op het voortgezet onderwijs kunnen we als ouders de docenten persoonlijk mailen, dit ervaren wij als ouders als heel laagdrempelig. Sommige vragen zijn op die manier snel opgelost.

samen zijn wij school

Op 10 september 2018 startte de landelijke campagne ‘Samen zijn wij school’, een campagne die is bedoeld om niet alleen scholen maar ook ouders op te roepen werk te maken van een goede samenwerking in het belang van het kind. In de landelijke campagne ‘Samen zijn wij school’:
• werken scholen en ouders samen aan het succes en het welbevinden van de leerling
• respecteren ouders en school elkaars specifieke deskundigheid in opvoeding en onderwijs
• nemen ouders en school samen beslissingen over de ontwikkeling van hun kind/de leerling
• nodigen ouders en school iedereen uit het voorbeeld van goede samenwerking te volgen.
Met deze doelstellingen kan een brede groep scholen en ouders in de samenleving uit de voeten. Tegen de achtergrond van de christelijke school, kunnen we hier een eigen inkleuring aan geven. Opvoeding vindt niet alleen plaats binnen het gezin, maar juist ook in de bredere gemeenschap van school, kerk en samenleving. Het bewustzijn daarvan moet ouders en school in betrokkenheid bij elkaar brengen. Het belang van de school richt zich als het goed is niet alleen op het cognitieve leren, maar ook op de opvoeding in de brede zin van het woord.
Een school die zich christelijk/ reformatorisch noemt en daarmee aangeeft zich op opvoeding en vorming te richten, moet zich bewust zijn dat daarmee ook de samenwerking met ouders belangrijker wordt. Naarmate de school explicieter met vormingsaspecten aan de slag gaat, wordt dat nog belangrijker. We zien dat de laatste jaren in de aandacht voor bijvoorbeeld mediaopvoeding en seksuele opvoeding, die een plaats krijgen op het rooster.

Ouders als pleitbezorgers

In de literatuur over ouderbetrokkenheid wordt wel de term ‘‘advocating for children’ genoemd. Ouders zijn de ‘advocates of their children’. Onderwijsadviseur Peter de Vries vertaalt dit als ‘pleitbezorgers’: Als betrokkenheid van ouders betekent dat zij de pleitbezorgers van hun kind zijn, dan ligt de focus op het kind: ouders verdedigen hun kind en geven goede redenen voor hun handelen. Pleiten voor een goede zaak komt van binnen, heeft met vuur en geestdrift te maken om iemand te overtuigen van iets goeds. Je wilt dat mensen naar je luisteren. Pleiten voor een mens gaat nog verder, en opkomen voor kinderen kan doorgaans op ieders sympathie rekenen. Maar wanneer iemand te veel pleitbezorger is van zijn eigen kind, dan noemen we dat overbetrokken, alsdus de Vries.

Een advocaat is pleitbezorger en krijgt daarvoor geld, maar een ouder pleit vanuit een eindeloos besef van verantwoordelijkheid. Dat kan toch niet té betrokken zijn, zou je zeggen? Ouders dienen toch ook zonder enige reserve voor hun kind op te komen? Ouders dienen zich wel af te vragen wat hun intentie is als zij opkomen voor hun kind. Gaat het om het eigen gelijk, of om het beste voor het kind? En is wat het beste voor het kind lijkt ook daadwerkelijk goed op de lange termijn? Het komt helaas ook wel voor dat ouders zo ver gaan in het ‘vechten’ voor hun kind dat het juist ten koste gaat van het kind. Er kan een situatie ontstaan waarin de ouder de klant is van de school en het kind gezien wordt als ‘heilige’. In een maatschappij met doorgeschoten prestatiedruk worden ouders als ‘lastig’ ervaren wanneer zij het beste voor hun kind eisen. Voordat we ouders daarvan beschuldigen, moeten we eerst als school in de spiegel kijken. Hebben we niet met elkaar een cultuur gecreëerd waarin het vooral om prestaties en hoge opbrengsten gaat? Het wel of niet hebben van een diagnose is bepalend geworden voor schoolsucces. Moeten we het dan vreemd vinden dat ouders dit ook belangrijk vinden? Kan je het ouders kwalijk nemen dat zij op internet op zoek gaan naar informatie, met de intentie om hun kind te begrijpen?

Anekdote

De volgende anekdote wordt nog wel eens verteld onder leerkrachten: Een ouder geeft een briefje mee naar school: ‘Mijn kind hoeft dit strafwerk niet te maken’. De leerkracht geeft de leerling een briefje mee naar huis terug: ‘Uw kind hoeft vanavond niet de afwas te doen’.

Duidelijk zal zijn dat de ouders hun rol als ‘pleitbezorger’ niet goed begrepen hebben en dat de leerkracht nog winst kan boeken in ‘communicatie’.

Ouderbetrokkenheid meten?

Betrokkenheid moet vooral steunend zijn, dat geldt voor de ouders en voor de school. De school wil graag tevreden ouders. In een oudertevredenheidspeiling worden ouders op verschillende criteria bevraagd op de mate van tevredenheid. Voor een goede kwaliteitszorg kan dit een werkbaar middel zijn om de tevredenheid van ouders te peilen. Dat ouders zich op deze manier echter ‘klant’ ofwel ‘consument’ gaan voelen en zich als zodanig gaan gedragen, is wel een logisch gevolg. Het is goed om de kwaliteit van het onderwijs met ouders te evalueren, maar de school dient zich wel te realiseren dat een schriftelijke, eenzijdige, anonieme vragenlijst niet de enige juiste indicator voor tevredenheid van ouders kan zijn. En al zeker niet alles zegt over het welbevinden van de kinderen

Ds. Kersten over het recht en de plicht van ouders

We sluiten dit artikel af met een citaat van Ds. Kersten over de plicht en het recht van ouders. In zijn rede over de christelijke opvoeding, uitgesproken voor de onderwijzersvereniging te Rotterdam in 1937, zegt Ds. G.H. Kersten o.a. het volgende:

“Die dure plicht nu, om voor God te buigen, die uit het recht en uit de genade vloeit, legt ook de plicht aan elke ouder, aan elke opvoeder op, om naar het Woord Gods zich te richten. Ik heb, zegt de Heere, Abraham gekend, opdat hij zijn huis na hem zou bevelen en zij de weg des Heeren houden om te doen gerechtigheid en gericht. Ons doopformulier stelt terecht de vraag aan de ouders, of zij hun kinderen in de zuivere leer zullen onderwijzen en doen onderwijzen. Het “helpen” in bedoelde doopvraag ziet op de getuigen, die oudtijds mede ten doop kwamen, (…) Nooit toch kan een vader of moeder een hulp in de opvoeding zijner kinderen worden. Hij is en blijft de eerstverantwoordelijke. Hij heeft te onderwijzen en te doen onderwijzen. Het is zijn plicht, ook al gebruikt hij de hulp van de onderwijzer.

Dit nu doet niets aan de zelfstandigheid van de onderwijzer te kort. Het geeft niet één vader het recht de zaken in school te besturen. Dat is diens werk niet, maar dat der onderwijzers. En ook die onderwijzer ligt onder dezelfde verplichting op te voeden naar het Woord des Heeren en de kinderen de eerste beginselen zijns wegs te leren, opdat zij, oud geworden, daarvan niet afwijken.

Maar - gij gevoelt het nu - de plicht, die God de ouders heeft opgelegd, doet dezen de Christelijke opvoeding voor hun kinderen eisen als hun ouderlijk recht. En in diezelfde zin is het uw recht als opvoeders de eis te stellen, wijl God u daartoe verplichtte. Ja het is het recht niet alleen der kerk, maar van geheel ons volk voor de kinderen te vorderen de opvoeding naar Gods Getuigenis.

Dit recht is niet te niet gedaan door het feit, dat een zeer groot, ja helaas! het grootste deel onzer natie zich van Gods Woord en daarmee van de beginselen der Reformatie afwendde. God legde Zijn Woord ten grondslag voor onze regering en voor ons volksleven. Hij stelde ons met Hem in een verbond en Hij eist ons en onze kinderen voor Zijn dienst op. Ondanks alle smaad en vijandschap staat het recht der Christelijke opvoeding onzer kinderen onwrikbaar vast, vloeiend uit de plicht, die gefundeerd is in het eeuwig recht des Heeren Heeren.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen