BIBLIOGRAFIE GROEN VAN PRINSTERER 1973-1978

De dissertatie van J. Zwaan, Groen van Prinsterer en de klassieke oudheid (Amsterdam, 1973) (zie voor een bespreking o.a. J.L. van Essen in Ned. Archief voor Kerkgeschiedenis 55 (1974/5) 105-115) bevatte een uitvoerige (467-527) en voorbeeldige bibliografie van de geschriften van en over mr. G. Groen van Prinsterer. De stroom van Groeniana is in de sinds verlopen vijfjaren blijven aanzwellen, gestimuleerd ook door de Groen-herdenking in 1976. Een overzicht van in deze vijf jaar verschenen publikaties volgt hier; daarin zijn in 1976 verschenen herdenkingsartikelen in dagbladen over het algemeen niet opgenomen.

A. GESCHRIFTEN VAN GROEN VAN PRINSTERER

1. Ongeloof en Revolutie, derde druk. Franeker, 1976. heruitgave van de bekende editie-Smitskamp, aangevuld met enkele korte passages die tot nog toe slechts in manuscriptvorm (coll. Gr. v. Pr. Alg. Rijksarchief, afgekort ARA) en in de onder nr. 2 gegeven vertaling bekend waren.

2. Unbeliefand Revolution. A series of lectures in history. Lectures VIII and IX: Unbelief in religion and politics. Edited and translated by Harry Van Dyke in collaboration with Donald Morton. The Groen van Prinsterer Fund, Amsterdam, 1975. geannoteerde vertaling van de hoofdstukken VID en IX van Ongeloof en Revolutie; in Appendix A een vertaling van een ongepubliceerd handschrift van Groen (ARA, coll. Groen van Prinsterer no. 59: Hie Revolution: French or European? ).

3. Unbeliefand Revolution. A series of lectures in history. Lecture XI: The history of the revolution in its first phase: the preparation (till 1789). Edited and translated by Harry Van Dyke in collaboration with Donald Morton. Hie Groen van Prinsterer Fund, Amsterdam, 1973. geannoteerde vertaling van Ongeloof en Revolutie, hoofdstuk XI. Translator's Notes (stencil, 34 pagina's), te raadplegen in de VU-Bibliotheek.

B. HANDSCHRIFTEN VAN GROEN VAN PRINSTERER

4. Hooykaas, GJ. ed., De briefwisseling van J.R. Thorbecke:1830-1833. I, 's-Gravenhage, 1975 (R.G.P., KI. S. 42) bevat 24 brieven van Groen aan Hiorbecke en 27 brieven van Thorbecke aan Groen, de meeste overigens geheel of gedeeltelijk gepubliceerd.

5. Zwaan, J. ed., 'Groen van Prinsterer over Grieken en Turken: het z.g. 'Kort Ontwerp' van de Bedenkingen uitgegeven en toegelicht'. Documentatieblad voor de Nederlandse kerkgeschiedenis van de negentiende eeuw 3 (maart 1978) 21-31. Groens bezwaren tegen een oproep tot steun aan de Griekse onafhankelijkheidsstrijders in 1826; vgl. nr. 35.

C. GESCHRIFTEN OVER GROEN VAN PRINSTERER

6. Aalders, W., Theocratie of ideologie. Het dilemma van de huidige christenheid. Den Haag, 1977. houdt zich uitvoerig bezig met de betekenis van Groen voor de negentiende en de twintigste eeuw.

7. Bakker, Ui., Groen van Prinsterer neifolge. Boalsert, 1977. (Kristlik Fryske Folksbibieteek nr. 211) een korte weergave van het christelijk-nationale streven van Groen, gevolgd door weergave van het werk van twee Friese Groenianen, ds S. Huismans en dr G.A. Wumkes.

8. Blenk C., 'Groen van Prinsterer'. Wapenveld jg. 26, nr. 3, mei-juni 1976, 80-85.

9. Bremmer, R.H., 'Groen van Prinsterer en de gereformeerd-orangistische geschiedbeschrijving'. Gereformeerde Studentenalmanak 1973/74, 163-175.

10. Brouwer, J., 'Van der Brugghen, consequent Van-der-Brugghiaans'. Kleio 16 (1975) 196-202. verzet zich tegen het door T.M. Gilhuis (zie nr. 18) geschetste beeld van Van der Brugghen en van het conflict Groen-Van der Brugghen, 1857. Vgl. nr. 19.

11. Dijk, AJ., van, 'Groen van Prinsterer: een groot man in een klein land' in Een kleine eeuw kleine luyden. Grepen uit de geschiedenis van de ARP. Den Haag, 93-99.

12. Dijk, AJ. van, 'Groen van Prinsterer: een herdenking waard? ' Beweging 37 (oktober 1973) 11-13.

13. Dijk, AJ. van, 'Groen van Prinsterer'. Beweging 38 (februari 1974) 6-7, 10-11.

14. Een staatsman ter navolging. Groen van Prinsterer herdacht (1876-1976). Uitgave van de stichtingen kader-en vormingswerk van ARP, CHU en KVP samengesteld door C. Bremmer en M.N.G. Kool ('s-Gravenhage) 1976. bevat dé officiële herdenkingstoespraken van W.F. de Gaay Fortman, J.W. van Hulst, W. Aalders en A.M. Donner en voorts vele artikelen (eerder verschenen in Nederlandse Gedachten/de Nederlander van 8 mei 1976, AR Staatkunde mei/juni 1976, Christelijk Historisch Tijdschrift mei 1976, Nederlandse Gedachten van 15 mei, 5 en 12 juni 1976); deze zijn van algemene aard of meer gecontreerd op politiek en historie, Groen en het geloof, Groen en de Revolutie, Groen als scribent; voorts stemmen over Groen uit diverse (politieke) hoek; een nuttige lijst van werken en artikelen over Groen van Prinsterer, samengesteld door J.L. van Essen, is toegevoegd.

15. Fafiè, G., Friedrich Julius Stahl, invloeden van zijn leven en werken in Nederland. Rotterdam, 1975. Diss. Utrecht. uitvoerig over invloed Stahl op Groen.

16. Gelderen, J. van, 'Groen van Prinsterer en de Ideologische School te Kampen'. Theologische Hogeschool Kampen 12 nr. 2 (1976) 2-5. met gebruikmaking van materiaal uit archief Hogeschool Kampen.

17. Gerretson, C., Verzamelde werken, II t/m V Geschiedenis. Baarn 1974-1976. bevat 'Groens aanleg' II, 10-42 'Groens actualiteit' II, 133-183 'De jeugd van Groen van Prinsterer' ü, 184-195 'Groen van Prinsterer' x II, 223-238 'Groen van Prinsterer 1876-1936' III, 162-166 'Lohman en Groen' Hl, 202-209 'Het eerste contact tussen Groen en Kuyper' III, 234-237 'Bij Groens graf x IV, 292-296 'Groen en de Revolutie' IV, 369-378 'Groen van Prinsterer 1801-1876-1951' V, 71-76 'Groen van Prinsterer, én anti-revolutionair én christelijk-historisch' V, 77-81 'Groen van Prinsterer en het ontstaan van 'de Coalitie' V, 82-88 'Groen in de Tweede Kamer als opposant' V, 206-209 'Herdenking van Mevrouw Groen van Prinsterer' V, 408-411.

De met x aangeduide artikelen zijn hier voor het eerst gepubliceerd.

18. Gilhuis, T.M., Memorietafel van het christelijk onderwijs. De geschiedenis van de Schoolstrijd. Kampen, 1974 (Cahiers voor het christelijke onderwijs). 1975, tweede herziene en vermeerderde druk; hier zijn 'enige correcties aangebracht die het standpunt van Van der Brugghen meer recht doen' (Voorwoord).

19. Gilhuis, T.M., 'Is dat Van der Brugghen? ' Kleio 16 (1975) 203-206. reactie op nr. 10.

20. Gilhuis, T.M. e.a., Krijgsknechten van zoodanigen veldheer. Kampen, 1976. inhoud o.a.: T.M. Gilhuis 'Doen en (óf) laten? Groen en Heldring in hun relatie tot de tegenstelling: juridisch-confessioneel/ethischirenisch', 7-29; G. Puchinger 'Omgang met Groen van Prinsterer', 30-53; H. Algra 'Groen en het onderwijs', 54-76.

21. Goote, M., artikelen over J.A. Wormser in Centraal Weekblad 25 (1977) nr. 3 van 22 januari 1977 en nr. 4 van 29 januari 1977. o.a. over de verhouding Groen - Wormser.

22. Goote, M., 'Het Reveil en de afschaffing der slavernij'. De Hoeksteen VI (1977) 11-18. overzichtsartikel dat o.a. mening Groen weergeeft.

23. Kalsbeek, L., Theologische en wijsgerige achtergronden van de verhouding van kerk, staat en school in Nederland. Kampen, 1977 (Cahiers voor het christelijk onderwijs). uitvoerig over Groen en de schoolstrijd.

24. Kamphuis, J., 'De afkomst van het Nederlands Dagblad' in T.J. Kerpel ed, , De waarde van het woord. Groningen, 1974, 13-82. artikel in bundel aangeboden aan P. Jongeling bij zijn afscheid als hoofdredacteur van het Nederlands Dagblad waarin Groen als journalist (Nederlandsche Stemmen, De Nederlander) wordt besproken.

25. Kamphuis, J., 'Bij een 'karakterfoto' van Willem Groen'. De Reformatie 51 (1976), 545-552. bespreekt de verschillen tussen Groens De Maatregelen tegen de Afgescheidenen aan het Staatsregt getoetst, 1837 en diens eerdere memorie over hetzelfde onderwerp aan de Koning, die aan de latere publikatie ten grondslag lag.

26. Kamphuis, 3., Evangelisch Isolement. Groningen, 1976. over de zinspreuk 'In ons isolement ligt onze kracht'.

27. Kuiper, D.Th., 'Van volkspetitionnement tot evangelische volkspartij. Een schets van de hoofdlijnen van de ontwikkeling van de ARP van 1848 tot 1973' in Een kleine eeuw kleine luyden (zie nr. 11) 5-89. de blz. 8-19 schetsen Groens bijdrage.

28. Lloyd - Jones, D. Martyn, 'The French Revolution and After' in The Christian and the State in Revolutionary Times, uitg. van The Westminster Conference, London 1976, 94-110. Men name 97/9: waarom Groens reactie op de Franse revolutie uniek was.

29. McKendree R., Langley, 'Groen van Prinsterer: What does it mean to be a Christian in the World? ' The Presbyterian Guardian (Philadelphia), January 1976, 8-12.

30. Mulder, H.W.J., Groen van Prinsterer. Staatsman en Profeet. Franeker, 1973. een beknopte biografie.

31. De Vrije Natie. Orgaan van de Protestantse Unie, extra nummer mei 1976. bevat o.a. bijdragen van H.W.J. Mulder en H.R. de Boer over Groen en de theocratie.

32. Praamsma, L., 'In Memoriam G. Groen van Prinsterer'. Calvinist - Contact, (St. Catharines, Ontario), 21 juni 1976, 3.

33. Puchinger, G., Aandacht voor Groen van Prinsterer. Kampen, 1976. bevat een inleiding van Puchinger en voorts herdrukken van artikelen over Groen van Cd. Busken Huet, H.J.A.M. Schaepman en C. Gerretson ('Groens aanleg', zie nr. 17).

34. Rooy, A.J. van, 'Guillaume Groen van Prinsterer'. Woord en Daad (Potchefstroom), jg. 16, nr. 160. januari 1976, 14-16.

35. Schram, P.L., 'Uit de nalatenschap van Groen van Prinsterer'. Documentatieblad voor de Nederlandse kerkgeschiedenis van de negentiende eeuw 3 (maart 1978) 19-20. inleiding tot nr. 5.

36. a. Schutte, GJ., Mr. G. Groen van Prinsterer. Goes, 1976. beknopte inleiding tot het leven van Groen voor een algemeen publiek; met bibliografie.

b. Schutte, G.J., Mr. G. Groen van Prinsterer. Goes, 1977 2 . de tweede, verbeterde druk bevat een bijgewerkte bibliografie en opmerkingen over 'Groens familieachtergrond', 'Groen van Prinsterer en de reactie tegen 1848' en 'Groens nalatenschap'.

37. Steur, J., 'De geldelijke nalatenschap van Groen van Prinsterer'. Tot Vrijheid Geroepen 22 (1976) 78-87. belangwekkende bijdrage gebaseerd op de testamenten van Groen en zijn vrouw.

38. Museum Swaensteyn, Guillaume Groen van Prinsterer (1801-1876). (Catalogus van de) Tentoonstelling ter herdenking van zijn sterfdag een eeuw geleden. zeer beknopt overzicht van Groens leven en beschrijving der tentoongestelde voorwerpen en hun herkomst.

39. Tot Vrijheid Geroepen. Reformatorisch, Politiek, Cultureel Maandblad 22 (1976) nr. 5. bevat diverse herdenkingsartikelen en bijdragen, o.a. van H.W.J. Mulder ('Groen en de overzeese gebieden'), H. Van Riel ('Handboek der Geschiedenis van het Vaderland') en het hiervoor genoemde onder nr. 37.

40. Uitleg. Weekblad van het Departement van Onderwijs en Wetenschappen nr. 462 van 19 mei 1976. geheel aan Groen gewijd nummer met bijdragen van G. Puchinger 'Groen en Buys'), J.T. Buys ('Groen van Prinsterer' - oorspr. verschenen in De Gids, 1876), H. Algra ('Groen en de schoolstrijd'), J.L. van Essen ('Groens gedragslijn in zijn strijd voor de vrijheid van onderwijs'). J. Zwaan ('Groen en de klassieke vorming'), J.A. Bomewasser ('Groen en de Roomsen').

41. Variant, wekelijkse bijdrage van het Nederlands Dagblad, 15 mei 1976. aan Groen gewijd nummer met bijdragen van A.J. Verbrugh, P. Jongeling, J. Kamphuis (over de polemiek tussen Groen en S. van Velzen), L.G.A. Bremmer - lindeboom, M. Koerselman, R.H. Bremmer en L.L. Bouwers.

42. Veenhof, C., 'Groen van Prinsterer, de man van de 'Gereformeerde Gezindte' Opbouw 20 (1976) 158-159, 166.

43. Gereformeerd Weekblad, 14 mei 1976. bevat o.a. G. Puchinger, 'Groen van Prinsterer en de kerk', J. Plomp, 'Groen contra Van Velzen over 'De Formulieren' ', M.E. Kluit, 'De twee vrienden' (Gr. v. Pr. en Heldring), P.N. Holtrop, 'Twee wegen, één doel. Groen en Gunning over kerkherstel' (dit laatste art. is in volgende nummers van het G.W. vervolgd).

44. Wachter, Willem, 'Groens honderdste sterfdag veelzijdig gememoreerd', De Schakel, Reformatorisch Weekblad, tweede jg. nr. 42, 4 juni 1976, 12-13.

45. Zeefuik, K.A., Hernhutter Zending en HaagscheMaatschappij, 1828-1867; een hoofdstuk uit de geschiedenis van zending en emancipatie in Suriname. Utrecht, 1973. Diss. Utrecht. bevat gegevens over relaties Haagsche Maatschappij 'ter bevordering van het godsdienstig onderwijs onder slaven en kleurlingen in de kolome Suriname' en Groen over de Neder!andsche Maatschappij ter bevordering van de afschaffing der slavernij, waarvan Groen voorzitter was.

46. Ook Algemene geschiedenis der Nederlanden, XII, Nederland en België 1840-1914, eerste helft, Haarlem, 1977, bevat veel gegevens over Groen. Zie het register.

(afgesloten:1 juni 1978).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen