Ioniserende stralen

RONDKIJK

Wat leven we toch in een verschrikkelijke wereld. De ernst daarvan beseffen we eigenlijk niet eens goed, zeker niet als we komen op het punt van ioniserende straling, waarvan ik nu een en ander vertellen wil. We weten er te weinig van af, daarom zien we de gevaren niet, die ons leven bedreigen. Het is ook een onzichtbare vijand en daarom des te gevaarlijker.

Met het stralingsprobleem kreeg de mensheid het eerst te maken op Hiroshima, gevolgd door de proefbom op Bikini in 1954, waarvan de kracht de wetenschapsmensen uit de hand liep, zodat 7000 vierkante mijl van de Grote Oceaan geïnfecteerd werd met radio-activiteit. Meerdere Japanse vissers werden er de dupe van: we herinneren ons de schrikkelijke gevolgen.

De eerste „bewuste" kennismaking met de straling dateert reeds van 1895, toen Koenrad Röntgen in zijn laboratorium voor het eerst kristallen zag oplichten en een onbekende straling zag afgeven als gevolg van electromagnetische proefnemingen. Dat waren de nu zo bekende Röntgen-of X-stralen. Edison maakt het eerste doorlichtingsapparaat, de fluoroscoop, die van enorme betekenis geworden is voor de medische wetenschap. De stralingstechniek is nadien voortdurend uitgebreid — men was zich echter tot voor kort niet of niet voldoende bewust welke grote gevaren er aan de medische bestraling kleefden, zodat er veel ongelukken mee zijn gebeurd. Op een lezing, die wij kort geleden over dit onderwerp beluisterden, hebben wij ons laten vertellen, dat men in 1920 al 100 sterfgevallen kende onder de röntgenologen, tengevolge van het onvoorzichtig gebruik. Laat staan, hoeveel tientallen patiënten!

Een nieuw element, letterlijk genomen, kwam naar voren door de ontdekkingen van het echtpaar Curie: het radium. Eva Curie is er zelf aan te gronde gegaan; haar dochter Eva overleed aan bloedkanker. In 1 gram radium vallen per sec. 37 biljoen atomen uiteen; mar toch is dat gram pas na 1600 jaar tot op de helft vervallen volgens berekeningen van geleerden. Die radiumstraling kan op geen enkele wijze beïnvloed worden, noch door verhitting, noch door verlaging van temperatuur of wat ook. Wij noemen in dit bestek slechts in 't kort, de verdere ontwikkeling van de alpha, bèta-en gammastralen, het radio-actief maken langs natuurkundige weg van uranium door Curie-Juliot en de splitsing van het uraniumatoom door Hann en Straszemann in 1933, gevolgd door het aanwijzen van de noodzakelijkheid van een ketting-reactie door de Italiaan Fermi en het uitkomen van de wet van Einstein: E(nergie) is M (assa) X C (licht). Al deze straling ? s zintuigelijk niet waarneembaar!

De wetenschap heeft in 1925 een stralingseenheid vastgesteld, aangeduid met r en gevonden dat de mens 0.2 r kan verdragen zonder gevaar. Toen men met de materie beter bekend raakte (1936) halveerde men de dosering, om er nadien 15 r per jaar (!) van te maken en in 1950 0.3 r per week. Voor v/erkers in atoomcentra durfde men deze dosering te stellen op 50 r per jaar voor mensen tot het 30e levensjaar; op 100 r tot het 40ste en 200 r tot het 60ste levensjaar.

Radium is eigenlijk het goedkoopste vergif dat bestaat! Het maximum dat de mens in zich kan bergen is 1/10 van 1 miljoenste gram (0.1 micro-Curie), wat betekent dat een waarde van 20 cent reeds dodelijk is! Het meest waar de geleerden mee zitten, zijn de afvalproducten van de atoomfabrieken. Dat is een geweldig probleem op zichzelf. Radio-actief jodium wordt opgenomen door planten, dat door vee geconsumeerd wordt en zodoende weer bij de mens terecht komt. Op het levend weefsel veroorzaakt straling het déraillement van cellen; de een doodt de ander. Soms worden erfelijkheidsdragers getroffen. Het gevoeligst zijn de geslachtscellen, het bloed, het jonge weefsel en de huid.

Heel lang kan het soms duren, voordat de gevolgen van straling zich openbaren. De straling die ieder mens thans krijgt is 5 r uit de natuur; 0.1 door fall out van bommen; 0.03 uit diversen en 10 r bij medisch onderzoek. Tegen meer dan 10 r moet de bevolking beschermd worden. Maar hoe? Bij kernproeven keren niet alle radio-actieve deeltjes terug naar de aarde, maar blijven — wie weet hoe lang — in hogere atmosferen. Om later weer neer te dalen waarbij het stralingsgevaar nog even groot is. De mensen die het meest van straling afweten, zijn het somberst gestemd. Het kan daarom nuttig zijn om er eens over te schrijven, opdat we weten wat er aan de gang is, want we zijn toch alle belanghebbenden. Uw rondkijker is ook maar een leek op dit terrein; wat hij er van weet heeft hij in boeken gelezen en op lezingen gehoord. Maar het is toch wel de moeite waard er nota van te nemen. Levende in deze wereld, waarin de wetenschap zich zó vermenigvuldigt, dat men de gevolgen van kernproeven e.d. schier niet meer in de hand kan houden, hebben we dat niet zonder meer onverschillig naast ons neer te leggen. We zijn er allen bij betrokken, waar ter wereld we ook wonen. Toen men de atoombom op Eniwetok heeft laten ontploffen bleken door de fall out van radio-actieve delen Japanse vissers 200 r te hebben opgelopen. De stralingen hebben bewezen een zeer ernstig gevaar voor de mensheid te zijn. We schrijven dit niet om bang te maken of een paniekstemming te kweken. Het is een constatering van de feiten omdat deze dingen alzo zijn. In werkelijkheid is ons leven naar het Woord van God altijd maar een handbreed gesteld. We zijn ook zonder ioniserende stralen ieder ogenblik in gevaar. Daarom zou het groot zijn van harte met David te kunnen belijden: mijn tijden zijn in Uwe hand. Dat wil zeggen dat hij niet over de tijd van zijn leven beschikte, maar de Heere. En dat hij die tijd wilde uitdienen, wat er ook voor hem weggelegd was. Het mag dan nog zo bang te moede zijn of worden op deze boze wereld— er is een volk dat wel eens over alles mag heen zien. Omdat ze weten hier toch geen blijvende stad te hebben, maar zoekende de toekomende. Dat het ons maar een les mocht zijn om niet te veel van het aardse te verwachten. Er kan zo onverwachts en zo ongedacht een streep door worden gegeven. En dan zullen wij bereid moeten zijn.

RONDKIJKER.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen