Aandacht voor Schotland

Wanneer je in een ander land bent en belangstelling hebt voor de geschiedenis van dat land, wil je graag plaatsen bezoeken die aan het verleden van dat land herinneren.

In Schotland zijn er veel plaatsen, die aan personen of gebeurtenissen uit de Schotse kerkgeschiedenis deen denken. Eén van die plaatsen is Ettrick.

Ettrick

Dit plaatsje ligt in de provincie Selkirk in het zuiden van Schotland. In de „borders" (d.i. het grensgebied, met Engeland), zeggen de Schotten. Hier stroomt een riviertje Ettrick River door een vallei, de Ettrick Valley. Aan dit riviertje ligt een dorpje Ettrick Bridge en een aantal kilometers verder een gehucht, rondom het kerkgebouw, Ettrick Church. Waar nu de kerk staat heeft vroeger een andere kerk gestaan. In deze kerk heeft enkele eeuwen geleden een dominee gepreekt, wiens preken nu nog in ons land gelezen worden. De naam van deze predikant is Thomas Boston. Over hem willen we nu iets vertellen naar aanleiding van ons bezoek aan de streek waar hij geleefd en gewerkt heeft.

Thomas Boston

Hij werd in 1676 te Duns in Berwickshire, een provincie in zuid-oost Schotland geboren. Hier groeide hij op en bezocht hij de Latijnse school (gymnasium). Op zijn elfde jaar kwam hij tot bekering. Het middel hiertoe was de prediking van Ds. Henri Erskine, de vader van de bekende predikanten. Ebenezer en. Ralph Erskine. Boston schrijft hierover later: „Weinig dacht je, o mijn ziel, aan Christus, aan de hemel of aan jezelf toen je naar Whitsome — een plaatsje in de omgeving van Duns — ging om een preek te horen. Toen Jezus Christus voor het eerst met je handelde, kreeg je een onverwachte erfenis."

Boston studeerde theologie in Edinburgh en was daarna kort onderwijzer en huisonderwijzer in een adellijke familie. Na veel aarzeling liet hij zich in 1697 overhalen om zich door de klassis te laten onderzoeken voor het ambt van predikant. Hij zag namelijk tegen het ambt op vanwege eigen geringheid. Hij werd toegelaten en beroepbaar gesteld. Zijn eerste gemeente werd Simprin in Berwickshire, niet ver van. Duns. Hier was hij predikant van 169S—1707. Daarna was hij vijf en twintig jaar lang domine van Ettrick, waar hij in 1732 stierf.

Zijn betekenis

Thomas Boston, de dominee van het afgelegen Ettrick, heeft vooral bekendheid gekregen wegens:

1. Zijn godsvrucht. Zijn hele leven was de Heere gewijd. Hij bad veel in de eenzaamheid. In alle dingen, kleine en grote, kende hij de Heere. Hij was ook een ootmoedig mens. Hoe kon dit anders. Hij was tevreden, met kleine afgelegen gemeenten, hoewel hij een bekwaam godgeleerde was. De vreze des Heeren kwam vooral uit in de vele beproevingen die hij ondervond. Hij verloor zijn ouders. Zes van zijn kinderen stierven. Hij was zelf lichamelijk zwak en had vaak veel pijn. Later werd zijn vrouw nog geestesziek. Zijn boek „Het kromme in het levenslot", een bundel preken over Pred. 7 : 13: Aanmerk het werk van. God; want wie kan recht maken, wat hij krom. gemaakt heeft? ", is vanuit de praktijk geschreven.

2. De trouw in zijn ambt. Boston was een echte herder en leraar. Hij preekte elke zondag driemaal. In de avonddienst behandelde hij de Kleine Catechismus van Westminster. Verder leidde hij op dinsdagavond een. bijeenkomst voor onderling gesprek en gebed en preekte hij op donderdagavond in zijn gemeente. Hij was ook herder. Hij bezocht regelmatig zijn gemeenteleden. Op het huisbezoek paste hij zijn prediking persoonlijk toe en deed hij tegelijk suggesties op vcor nieuwe preken. Ook was hij trouw in de klassikale en synodale vergaderingen van de kerk.

3. Zijn strijd voor de zuivere leer. Boston nam. deel aan de strijd in de algemene vergadering van de Schotse kerk over twee geloofsstukken. Het ene was de leer van Gods genade en het andere was het ware God-zijn van de Heere Jezus. Boston verdedigde zowel het „door genade alleen", als het „waar God en waar mens" van de Heere Jezus. In de eerste strijd werd hij met zijn elf vrienden in het ongelijk gesteld en in het tweede geschil stond hij alleen. Hij wist wat lijden voor de waarheid betekende.

4. Zijn bekwaamheid als godgeleerde. Hij schreef een wetenschappelijk werk in het Latijn over „de goddelijke oorsprong en het gezag van de accenten in het Hebreeuws." Dit boek werd in ons land gedrukt en uitgegeven.

„Al zijn Werken" bevatten twaalf flinke delen. Zijn. bekendste werken, ook in het Nederlands vertaald, zijn: , , 's Mensen natuur in zijn viervoudige staat" (nl. staat der rechtheid, staat der zonde, staat der genade en de eeuwige staat), „Het kromme in. het levenslot 1 ), en „Het verbond der genade" - ). Ook zijn er veel preken van hem verschenen en in onze taal vertaald : ! ). In het Engels zijn er enkele proefschriften aan. hem en. zijn theologie gewijd. Wie iets meer over Boston wil lezen, verwijzen we graag naar do bloemlezing uit zijn dagboek „De weg des Heeren met Thomas Boston." : ³).

In Ettrick

Bij een. bezoek aan de Ettrick-vallei valt je de uitgestrektheid en eenzaamheid van di-; gebied, op. Je rijdt langs een smalle asfaltweg met aan. weerszijden nog heuvels. Van Ettrick Bridge tot het gehucht, rondom. do kerk, is ongeveer drie kwartier met de auto. Je ziet alleen heuvels met grasvelden. Hier en daar een huis en verder veel schapen. In deze vallei wonen volgen? de dominee van Ettrick nu ongeveer driehonderd volwassenen. Er is ook een lagere school, maar deze telt niet meer dan. 75 leerlingen. De bevolking leeft hoofdzakelijk van de schapenteelt. De schapen lopen zomer en winter buiten. De mensen hebben, het hier erg druk mee. vooral wanneer er veel lammeren geboren worden.

Ettrick Bridge en Ettrick Church vormen samen nu één gekombineerde predikantsplaats. (Kerk van Schotland). In beide plaatsen wordt er 's zondags één dienst gehouden. In Ettrick Church, waar vroeger Boston gepreekt heeft, is de opkomst niet groot. Meestal ongeveer 25 kerkgangers of minder. Wanneer er 's winters veel sneeuw ligt, kan er wel eens geen dienst gehouden. worden.

Wat aan Boston herinnert

Zoals we al schreven is de kerk die er nu staat, met het kerkgebouw waarin Boston gepreekt heeft. In de kerk zelf is er niets meer dat aan hem herinnert. Je ziet er wel de beeltenis van een landheer, aan wie vroeger de kerk behoorde, en ook een gedenkplaat voor Koningin Victoria.

Op de galerij, ciie niet gebruikt wordt, staat een kist met enkele waardevolle dingen. vanuit kerkhistorisch oogpunt. In deze kist bevindt zich een volledig exemplaar van. „Al de Werken van Thomas Boston". Verder enkele oude notulenboeken van de

kerkeraad, die Boston bijgehouden heeft en ook avondmaalsservies.

Naast de kerk staat een oud gebouw, dat nu als pakhuis dienst doet. Volgens de dominee van Ettrick moet daar de pastorie van Boston, gestaan hebben. Hij wees ons een raam, van waaruit Boston twee weken voor zijn. sterven, zijn. laatste preek gehouden zou hebben (over 2 Kor. 13 : 5: Onderzoekt uzelf, of gij in het geloof zijt, beproeft uzelf ")

Op het kerkhof rond de kerk ligt Boston begraven. Er staat een gedenkteken op zijn graf, maar het opschrift is niet helemaal goed leesbaar meer. De dominee, die nu in Ettrick staat, was bang dat er niemand meer in de vallei zou zijn. die nog geïnteresseerd was in Thomas Boston. Wel weten de mensen zijn naam nog en zijn boek: „Thomas Boston en zijn viervoudige staat, " maar dat is dan ook alles.

Afscheid

Het is interessant om. een bezoek aan Ettrick te brengen. Je kunt je nu een beetje voorstellen waar Ds. Boston vijf en twintig jaar geleefd en gewerkt heeft. Om hier zolang toegewijd je werk te doen daar is veel liefde en geloof voor nodig. Je krijgt door zo'n bezoek nog meer respekt voor deze dienaar van het Evangelie. Wanneer we thuis een preek van hem lezen of in de kerkdienst één van zijn preken horen voorlezen, is het goed om dit te bedenken.

Het is wonderlijk: preken in een afgelegen Schotse vallei, twee eeuwen geleden geboren en uitgesproken, worden nu nog met zegen in ons land gelezen. Dan moeten het toch wel Bijbelse preken zijn, want alleen het Woord des Heeren dat houdt stand. Het geheim, hiervan ontdek je door zelf eens een bundeltje preken van hem te lezen, b.v. „De wijde en de enge poort" : ! ) Jammer is, dat deze dienaar van God en zijn prediking nu in de Ettrickvallei vrijwel zijn vergeten. De kandelaar heeft hier eenmaal helder geschenen. Zal hij het weer gaan doen? God geve het.

1) uitgaven van Den Hertog's, boekhandel Utrecht.

2) uitgave van N.V. „De Banier", Vianen (alleen tweedehands verkrijgbaar).

3) Bij Fa. Romijn. & Van der Hoff, Gorinchem, verschenen, enkele bundels m.et preken:

„Wie is zij die daar opklimt uit de woestijn? " „Haast u om. ons levens wil." „De wijde en de enge poort." Ook losse preken in de serie „Overjarig Koren."

M. D. en L. Geuze.

Naschrift: De eerste noot onder het artikel „Kerkelijke kaart van Schotland" (3) behoort onder het tweede artikel over dit onderwerp te staan. Het administratieadres van beide bladen van de F. P. Church is dus Mr. R. Mac. Kenzie.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen