„RONDOM HET LEVENSBEGIN".

De laatste weken gaat er vrijwel geen dag voorbij of de krant geeft, vaak zelfs op de voorpagina, artikelen en discussie-verslagen over abortus.

Bijvoorbeeld deze week: Het Vatikaan heeft meegedeeld dat abortus onder alle omstandigheden immoreel, dat is zedeloos en daarom ontoelaatbaar is. Een bevestiging van het standpunt van de Nederlandse bisschoppen. Het Tweede Kamer-lid Mevr. Anneke Goudsmit bedankt voor haar lidmaatschap van de Kamer en van D-66 naar aanleiding van de houding van haar mede-fractieleden bij het abortus-debat. In Frankrijk is een wet aangenomen die abortus tot elf weken vrij en onbeperkt mogelijk maakt. Oud-hocgleraar en staatssecretaris Dr. Muntendam heeft zich in een open brief beledigd getoond over minister van Agt's uitspraken over het verdwijnen van de medische ethiek onder de artsen. De Hervormde Synode nam het rapport over abortus „Leven en helpen leven" aan. Waarom die nadrukkelijke aandacht voor dit probleem?

Abortus provocatus.

Deze toevoeging provocatus bij het woord abortus (latijn: vruchtafdrijving, nederlands: miskraam) is van wezenlijk belang voor de discussie. Zonder deze toevoeging slaat het woord abortus op de situatie waarbij een bestaande zwangerschap voortijdig beëindigd wordt zonder dat hier van opzet en menselijk ingrijpen sprake is. Deze situatie dcet zich bijvoorbeeld voor als het evenwicht van de noodzakelijke hormonen bij de aanstaande moeder verstoord is, zodat de groeiende vrucht vrijkomt (spontane abortus). Abortus provocatus is echter een bewust gekozen ingreep bij een zwangere vrouw, die de uitdrukkelijke bedoeling en het resultaat heeft de zwangerschap te beëindigen en de vrucht te niet te doen (formulering van Velema). Dat is geen zwangerschapsonderbreking, maar bewuste zwangerschaps-beëindiging.

Politiek probleem.

De discussie in ons land is weer op gang gekomen naar aanleiding van de problemen rond de abortus-kliniek Bloemenhove in Heemstede. En dat ondanks de voorzorgen die het kabinet-Den Uyl getroffen had bij de opstelling van hun uitgangspunten voor het komende regeringsbeleid. Er was n.1. afgesproken om het abortus-probleem buiten de politieke discussie te houden, totdat in de Tweede Kamer de twee voorstellen tot wijziging van de huidige wetgeving ingediend zijn. Die voorstellen, n.1. één van de progressieve fracties en één van de confessionele fracties, moeten nog steeds ingediend worden. Maar ook hier was het leven sterker dan de leer. Het feit dat in cle Heemsteedse kliniek abortus werd. uitgevoerd bij vrouwen die reeds meer dan 12 weken in verwachting waren, was voor minister van Agt reden om in te grijpen. De kabinets-crisis, die daardoor geriskeerd werd en die op dat moment niet gewenst was, maakte het nodig cm te zoeken naar een compromis. De rechter moet nu beslissen. De beslissing over dood en leven van nog niet geboren kinderen is door het politieke gescharrel in handen gelegd van de rechterlijke macht. En ondertussen werden in Nederland dagelijks zwangerschappen beëindigd. En dat ondanks het feit dat de Nederlandse wetgeving abortus nog steeds strafbaar stelt.

Wat is de oorzaak?

Op de vraag, wat de oorzaak is van de ingrijpende veranderingen, die abortus toelaatbaar maken, zijn verschillende antwoorden te geven. De achtergrond van al die ant-

woorden is dat onze samenleving zich langzaam onttrekken heeft aan God en het gezag van Gods Woord. Met een vreemd woord heet dat saecularisatie of ontkerstening. Het komt erop neer dat men leeft zonder God, zonder besef van Gods werkelijkheid boven onze aardse werkelijkheid, zonder rekening te houden met (en soms zelfs zonder te weten van!!) Gods woord. Dan zijn er ook geen goddelijke geboden of normen meer: de moderne mens is vrij, baas van alles. Ook van het menselijk leven. O, zoals de Dolle Mina's het zeggen: Baaj in eigen buik. Juist aan de kille argumenten die rond de abortus-discussie gebruikt worden, is het te merken wat dat betekent. Er is geen besef meer dat het leven één keer uit Gods scheppende hand is voortgekomen en dat daarmee elk nieuw leven van God is.

Nog steeds brengt God niet alleen een meisje en een jongen samen tot man en vrouw, maar ook een zaadcel van de man en een eicel van de vrouw tot de bron van een nieuw menselijk leven. Een van de discussie-punten is de vraag wanneer dat ontstane leven menselijk leven is of wordt.

Is de groeiende vrucht een tijdlang alleen maar biologisch leven, met het vermogen cm uit te groeien tot menselijk leven?

Het is jammer dat de Bijbel die vraag niet kent en dus ook niet zo duidelijk het antwoord geeft. Daar staat nergens een tekst waar dat zomaar uit af te lezen is. Toch dacht ik dat de teksten die er zijn met betrekking tot dit probleem (o.a. Psalm 139 : 15 en 16, Job 10 : 10 en 11, Jeremia 1 : 5, Ps. 51 : 7) maar een gedachte mogelijk maken: et het moment dat er nieuw leven ontstaat, is het menselijk leven, omdat God er van af weet. Zelfs als „ongevormde klomp", als „stremmende kaas" heeft God er weet van en deze relatie maakt elk beginnend leven tot menselijk leven. Zeker in deze tijd lijkt me dat de samenvatting van wat de Bijbel zegt. Als dat ook niet ons uitgangspunt is, vervalt elk argument tegen abortus tot aan het moment dat er dan wel sprake is van menselijk leven. Daarmee zijn alle gedachten over het tijdstip waarop de ziel in de mens kemt en dus over het moment waarop de groeiende vrucht een mensje wordt, menselijke speculatie; mogelijk berustend cp zeer persoonlijke ervaringen, maar niet met Schriftgegevens als basis.

Waarom is abortus ontoelaatbaar?

De Bijbel brengt ons een grenzeloos respect bij voor elk menselijk leven'. Dat geldt voor beginnend leven en dat geldt voor naar de dood neigend leven (euthanasie). Het is niet aan de mens om het leven wat God tot het aanzijn roept te vernietigen. Alle maatschappelijke argumenten verliezen hun betekenis tegenover deze Bijbelse notie.

Mag het dan nooit?

Het behoort tot de igoede traditie van de protestantse ethiek (dl het samenstel van regels voor ons zedelijk handelen) dat zij voor één situatie uitzondering gemaakt heeft. Abortus, neen, tenzij het leven van de moeder in gevaar komt. Als het groeiende leven van het nog niet geboren kind een levens-bedreiging vormt voor de moeder, moet aan het leven van de vrouw groter waarde gehecht werden dan aan het leven van het ongeboren kind. Hier staat leven van de moeder (echtgenote en vaak moeder van meerdere kinderen) tegenover nog niet geboren leven. In de roomskatholieke ethiek wordt hier anders over gedacht; vandaar soms de angst voor een roomskatholieke arts als begeleider van een geboorte. Er zijn neg een paar situaties denkbaar, waarop ik nu niet verder inga, waarin abortus toegestaan is. In zulke situaties staan we in directe verantwoordelijkheid tegenover God. Daar gelden geen algemene regels, daar geldt de verhouding tot Gcd.

En wij ?

Meer dan ooit wordt ons gebed gevraagd voor onze overheid, in het concrete geval voor het kabinet-Den Uyl, cm die beslissingen te nemen die zo radicaal zijn dat ze teruggaan tot de wortel ( = radix) en bron van al ons handelen n.1. het geopenbaarde Woord van onze Gcd.

Meer dan ooit geldt dat het christelijke gehalte van de politiek afgelezen kan worden uit de opstelling in het abortus-debat: voor of tegen abortus provocatus.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen