Boekbespreking

Dr. G. C. Scorer: Leven in onze handen. 133 blz. Prijs f 19, 50. Uitg. Buyten en Schipperheyn, Amsterdam.

We leven in een tijd waarin enorm veel verschuivingen plaatsvinden in allerlei waarden en normen, die vroeger min of meer als vaststaand werden beschouwd. Dit geldt zeker ten opzichte van het menselijk leven. Toch kunnen we volgens de auteur, een engels medicus, niet buiten normen om, zeker niet daar waar het het menselijk leven betreft. Dr. Scorer noemt dit boek dan ook „het resultaat van overpeinzingen over deze onderwerpen gedurende de huidige stormachtige periode". Bij deze overpeinzingen dient de Bijbel voor hem als richtsnoer.

Een aantal van die onderwerpen wil ik even kort aanstippen.

Bedreigde waarden in het menselijk leven

In dit hoofdstuk komen allerlei zaken aan de orde, waar de laatste tijd de „waarde-bakens" zijn verzet. Zo worden genoemd: het gezinsleven als onderwerp van kritiek, het rollenpatroon van man en vrouw, toename van gebruik van medicijnen, reageerbuisbaby, kunstmatige inseminatie enz.

Het huwelijk

De auteur gaat hier in op vragen als „Welke alternatieven zijn er? , Wat zijn de doeleinden van het huwelijk? , Wat houdt het huwelijk in? " Verder komen de ongetrouwden ook aan de orde en wordt er aandacht besteed aan ongelukkige huwelijken.

Conceptie en anticonceptie

Dr. Scorer gaat hier nader in op de plaats van de seksualiteit binnen en buiten het huwelijk. Tevens wordt er aandacht besteed aan de moeilijke problematiek van de anti-conceptie, de tiener en de pil. Van groot belang acht hij de opvoeding: „Respekt voor mensen, leren lief te hebben en te dienen, zelfbeheersing en zelfkennis, de betekenis van het huwelijk en de levenslange toewijding daarvan, het bewaren van seksuele gemeenschap tot na het trouwen, het goddelijke plan voor het gezin en de zorg voor kinderen, dit alles vormt de inhoud van de opvoeding".

Abortus provocatus

Mijns inziens wijst de auteur terecht op de oorzaak van veel verzoeken om abortus, namelijk „de relatie tussen de man en de vrouw heeft zijn vastigheid verloren" en „Abortus provocatus kan niet besproken worden los van het hele panorama van de vader-moederkind eenheid, de familie en de samenleving".

Euthanasie

Nadat is ingegaan op de geschiedenis van de moderne euthanasie, probeert de auteur ook hier de dieper liggende oorzaken op te sporen. Opnieuw betrekt hij de grotere verbanden er bij: „Het verlangen te sterven en de wens een ander te zien sterven, komen voort uit een gebroken houding. De menselijke banden zijn gebroken. Liefde en trouw zijn verdord en verschrompeld".

Verder komen nog aan de orde „Leven is gemeenschap", „Bevolkingsbeheersing" en „Leven en liefde".

Dit boek zou ik willen aanbevelen voor onze jongeren (en ook voor de ouderen) die werkzaam zijn in verzorgende beroepen.

Doordat de auteur de zaken soms glashelder analyseert, kan het je een stuk weerbaarder maken in een samenleving waar christelijke waarden en normen dreigen te verdwijnen.

J. Veenstra: Opvoeden doen we samen. 223 blz., prijs f 24, 90. Uitg. Oosterbaan en Le Cointre B. V., Goes.

Dit boek gaat over de eigen plaats en taak van gezin en school. Niet dat de opvoeding verdeeld is, want „opvoeden doen we samen", omdat er een eenheid is op grond van Woord en belijdenis.

De schrijver richt zich voornamelijk op de ouders, voor hen moest dit boek in de eerste plaats leesbaar zijn.

Het eerste deel draagt de titel , , Gezin en school".

De auteur gaat hier in op het funktieverlies van het gezin, zodat en/of doordat de school een aantal taken overnam. Deze ontwikkeling zet zich nog steeds voort. Hoe verder het gezin afgebroken wordt, hoe meer waarde de school als opvoedingsinstituut krijgt. Daarom dienen we op onze hoede te zijn en te waken voor een verdere uitholling van het gezin en voor een verdere uitgroei van het onderwijs, opdat de dienende taak van de school ten aanzien van het gezin behouden blijft.

Het tweede deel draagt de titel „Tijden en taken".

In dit deel worden gedeelten uit de wet op het basisonderwijs besproken. Volgens de auteur moeten nieuwe taken voor de school altijd berusten op de maatschappelijke en culturele ontwikkeling, en niet op heersende ideologieën en maatschappij-visies. Maar het nieuwe vak „bevordering van gezond gedrag" wordt sterk beheerst door de heersende ideologieën. Op deze wijze wordt een stuk vorming van het kind zomaar, zonder reden, onttrokken aan het gezin. Daarom pleit Veenstra voor een „geïntegreerde aanpak", dat wil zeggen bouw de welzijnsaspekten in reeds bestaande vakken in. Uitvoerig gaat hij ook in op de schoolgezondheidszorg, waar er een accentverschuiving plaatsvindt naar de psycho-sociale zorg en de gezondheidsvoorlichting en - opvoeding.

Het laatste deel heet „Eenheid in de opvoeding".

Zaken die hier aan de orde komen zijn „De betekenis van de belijdenis voor kerk, gezin en school", „Het beeld van God in de opvoeding", „Ambtsdienst in verscheidenheid" en „Opvoeders als beelddragers". Vooral in dit laatste deel komt de verbondsvisie van de Gereformeerd Vrijgemaakten om de hoek kijken: het gedoopte kind is een verbondskind, maar wanneer het kind tot eigen verantwoordelijkheid is gekomen zal het zelf een antwoord dienen te geven door de werking van de Heilige Geest.

Tenslotte: ik heb dit boek met plezier gelezen. De taal is vrij eenvoudig zodat het een leesbaar boek is, vooral voor de ouders.

Ik hoop dat veel ouders dit boek ter hand zullen nemen als ook een ieder die maar enigszins met opvoeding te maken heeft.

Graag sluit ik mij aan bij de opmerking van de auteur: „We hopen met dit boek te hebben bijgedragen aan de eerbiediging van het gezin als primaire plaats der opvoeding, aan een beter begrip van de specifieke taak van de school en aan de eenheid van gezin en school op grond van ons gemeenschappelijk geloof'.

Dr. H. Blijham: Bedreigd leven, bedreigd bestaan. 158 blz., prijs ƒ 22, 50. Uitg. Buy ten en Schipperheyn, Amsterdam.

Vanuit een buitenkerkelijk, filosofisch kader, bespreekt dr. Blijham de problematiek rond abortus provocatus en euthanasie.

Volgens de auteur zijn mede door de bloei van de technologie allerlei veranderingen gaande op het gebied van de moraal en de ethiek. Tevens is „voor veel mensen het bestaan grootschaliger geworden en meerdimensionaal, minder overzichtelijk relationeel gekompliceerder, minder intiem, minder gehecht en minder beschut".

Al deze dingen brengen veel mensen in psychische nood, in welzijnsnood. Deze psychische nood is onder meer één van de redenen dat, meer dan ooit en dringender dan ooit, zoveel mensen een beroep doen op allerlei categorieën hulpverleners.

Daarbij komen ontstellend veel „ongeborgenheidsproblemen" naar voren.

Maar ook in de hulpverlening, met name in de medische sektor, overheerst het technologisch denken. Kenmerken van een technoloog zijn: het isoleren en abstraheren van problemen uit de konkrete wereld, het struktureren vanuit gevonden of ontworpen theorieën. Zo worden de problemen gereduceerd, om ze op deze wijze operationeel te maken. Maar „men verliest zo de konkrete mens uit het oog, de mens in z'n dagelijks reilen en zeilen, met zijn noden en verlangens. En de konkrete en werkelijke achtergronden van die noden en verlangens".

Vervolgens gaat de auteur in op een aantal van die noden.

Allereerst abortus provocatus. Het verzoek om abortus is niet zelden een signaal van een in wezen andere en achterliggende problematiek. Uitvoerig gaat dr. Blijham hier op in (blz. 83). Op duidelijke wijze geeft hij weer, wat de ontzettende gevolgen vaak zijn van abortus provocatus. De medici en andere hulpverleners hebben geen oog voor de achterliggende problematiek, ze stellen geen uitvoerige diagnose op. Zouden ze dat wel doen, dan zou blijken dat „de vraag om abortus in principe veelal min of meer een exponent van een scheefgroei is van relationeel-seksuele aard".

Daarna gaat de auteur in op euthanasie. Ook daar blijkt vaak dat er sprake is van achterliggende problematiek. Vaak zijn een tekort aan aandacht en een onvoldoende zorgvuldige pijnbestrijding aanleiding voor het vragen om het einde voor ongeneeslijk zieke patiënten. Bij al deze problemen blijkt dat er hygiënisch en technisch niets aan mankeert, maar er is geen sprake van liefde en warmte voor de mens in nood.

Al met al een leerzaam boek, dat wel kritisch gelezen dient te worden vanwege het buitenkerkelijk kader. Het taalgebruik is soms vrij moeilijk. Met name voor onze studerende jongeren zou ik dit boek willen aanbevelen alsmede voor degenen die in de hulpverlening werkzaam zijn.

W. C. Polinder

W. L. Tukker: Geloof en verwachting. Uitg. De Groot, 223 blz.

„Op de Schriften moeten wij ons geloof gronden en wij moeten het met de Schrift bevestigen. Al wat niet uit de Schrift is, moet u als grond wegdoen: gewoonten, menselijke inzettingen, en u moet, als ge geloof hebt, dat met de Schrift bevestigen. Wij lezen al die dingen altijd passief, maar de belijdenis zegt ze zo aktief. (....). Vandaar dat trouw schriftgebruik, trouwe schriftprediking doorgaans geoefende christenen geeft en ook gezonde christenen".

Aldus — en typerend — ds. W. L. Tukker in zijn toelichting op de artikelen twee tot en me vijf van onze Nederlandse Geloofsbelijdenis. Het is de derde druk al van deze begrijpelijke verklaring van de belijdenis van Guido de Brés. Ze is ontstaan vanuit catechisatie, lidmatenkring en behandeling in de zondagavonddienst.

Hoewel een enkele keer te merken is dat ds. Tukker hervormd is — o.a. bij de behandeling van art. 28 over de kerkelijke tucht — kan ik dit boek voor jongeren en ouderen hartelijk aanbevelen. De kennis van onze belijdenis is belangrijk.

G. P. P. Hogendoorn

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen