Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Interview met mensen werkzaam in de ouderenzorg

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Interview met mensen werkzaam in de ouderenzorg

12 minuten leestijd Arcering uitzetten

Waarom heb je voor dit beroep gekozen, met name naar de oudere toe?

Liesbeth: Het kontakt hebben met mensen, het verzorgen, zinvol werk.

Elisabeth: Het trekt me erg om met oudere mensen om te gaan: hun levensgeschiedenis, hun ervaringen, hun mensenkennis. hun wijze raad. Ik praat graag met oudere mensen, ik vind hun verhalen schitterend, ik heb het gevoel, dat ik van ouderen veel kan leren. Ik kan dan iets voor ze betekenen; verzorgen, vreugde en verdriet met hen delen. Dit werk geeft me echt voldoening. Het geeft je vaak ook zo'n dankbaar gevoel: ze hebben je nodig.

Rianne: Dit beroep heeft mij eigenlijk al heel lang aangetrokken. vooral ook. omdat ik regelmatig in het verpleegtehuis kwam. Het is fijn, om iets voor een ander te betekenen, om behulpzaam te zijn. en een ander te kunnen helpen en ondersteunen in zijn/haar moeite cn verdriet.

Monique: Eerlijk gezegd wist ik eigenlijk niet goed wat ik wilde. Wel iets in de verzorgende sektor. maar wat. bleef voor mij een vraag. Natuurlijk las ik in die tijd veel advertenties, en na goed nagedacht te hebben, kwam ik erachter. Het leek me een moeilijk en zwaar, maar tegelijk ook ccn mooi beroep, iets dat je voldoening geeft, iets betekenen voor deze over het algemeen zieke oude mens in een laatste levensfase.

Wal vind je moeilijk in de omgang met ouderen of met dem en te bejaarden ?

Liesbeth: Met het omgaan met gezonde ouderen heb ik weinig moeite. Wel met het omgaan van dementerenden, met name de ontluistering van dc mens. Ook vind ik het moeilijk als je wat langer bij dementerende ouderen werkt, dat bijna niemand je kent. elke dag ben je weer een vreemde. Het persoonlijke kontakt met ouderen trekt juist.

Elisabeth: Ik hielp eens een vrouw, met wie je haast geen kontakt kon krijgen. Ze praatte nooit, en zat altijd stil voor zich uit te staren. Terwijl ik haar waste, zag ik twee grote tranen uit haar ogen rollen. Haar ogen keken me heel smekend aan: op zo'n moment wil je zo iemand graag helpen, met haar meevoelen, maar je voelt jc machteloos, je weel niet wat er allemaal in haar omgaat, je kunt haar niet bereiken. Alleen weet je dat zc zich heel. heel eenzaam voelt. Rebekka: De ouderen hebben een andere belevingswereld dan wij. en daardoor verschilt dc mening nog wel eens. Zij zijn in een heel andere maatsch appij opgegroeid.

Als je niet in een huis van eigen identiteit werkt: mag je dan evangeliseren? En hoe sta je dan tegenover bijvoorbeeld de kerstviering. of het laten deelnemen aan de viering van het heilig avondmaal?

Monique: Het verpleeghuis waar ik werk. heeft een protestantse identiteit. Evangeliseren mag je natuurlijk altijd, alleen is het je plicht om iedereen in zijn of haar waarde te laten, en niets op te dringen. Je geeft deze mensen gelegenheid om te bidden en te danken, en we lezen na het eten een stukje uit dc Bijbel. Er worden ook kerkdiensten gehouden. Dit vind ik op zich goed. maar wat er wordt gepredikt, daar kan ik het niet mee eens zijn: als men Jezus maar aanneemt, dan kom je er wel! Vanzelfsprekend vind ik het niet goed dat iedereen maar aan het heilig avondmaal kan gaan.

Rebekka: Als je in een algemene instelling werkzaam bent. vind ik niet. dat jc ccn evangelisatietaak hebt. Als er door de patiënt om gevraagd wordt, kun je die wel te woord staan en op de levende God wijzen.

Elisabeth: Hier ben ik het niet mee eens: je hebt de taak om

mensen die niet geloven toch te vertellen dat God er is. Als mensen zeggen dat ze hang zijn voor de dood, dan móét je hen wijzen op Christus. Je kunt dan bijvoorbeeld eens een stukje uit de Bijbel lezen. Een keer per jaar wordt er in ons verpleegtehuis heilig avondmaal gehouden. Op catechisatie hebben wij het er pas over gehad of het avondmaal in een ziekenhuis of verpleegtehuis wel mag. Het mag alleen maar als er ambtsdragers aanwezig zijn, en dat is vaak niet het geval. Het is wel een moeilijk punt vind ik. Er zullen zeker mensen zijn die behoefte hebben aan de viering van het heilig avondmaal maar ik vind niet dat alle mensen eraan deel mogen nemen en zeker geen mensen die alleen dan de kerkdienst bezoeken. Bij demente mensen is het helemaal moeilijk, want je weet nooit wat er vroeger in hen geleefd heeft. Daarom moet je oppassen met je oordeel.

Heb je wel eens met euthanasie te maken (gehad), of met bejaarden die niet meer behandeld willen worden.?

Rianne: Nee. nog nooit. Liesbeth: Het komt veel voor dat bejaarden aangeven niet meer behandeld te willen worden. Ik denk dat er meer achter deze wens zit. Iemand kan zich zó in-en-in eenzaam worden en onnuttig voelen, dat dit vaak een noodkreet om hulp en aandacht is.

Monique: lk heb hier nog niet mee te maken gehad. Wel met dc opmerking: „Zuster, ik wou dat ik dood was, zeg nou zelf: zo is het toch geen leven". Dan is het verschrikkelijk moeilijk om met deze mensen te praten. Vaak moet ik me diep schamen, dan denk ik: „Jij die alles zo goed weet. en nu met een mond vol tanden..." Daar merkt dc patiënt niets van. maar zelf voel je des terneer dat je hebt gefaald. Dan is het ook zeker zaak dat je het niet van jezelf verwacht, maar alleen van de Heere.

Wat vind je van verregaande ingrijpende behandeling van ernstig zieke bejaarden? Jakob was immers ook oud en der dagen zat? Zou Jakob nog naar een gewild hebben op ziekenhuis 't laatst van zijn leven?

Rebekka: Ernstig zieke bejaarden kunnen, als de behandeling geen zicht meer geeft op herstel of verbetering, verregaande behandeling weigereli. Er worden bij terminale patiënten nog wel eens ingrijpende onderzoeken verricht. die verder geen verbetering meer kunnen geven qua lichamelijke toestand. Dan vraag je je af: „Waarom moet dit gebeuren, heeft dit nog wel zin? " Je vermoeit de patiënt ermee en het resultaat van het onderzoek heeft geen consequenties voor de behandeling. Ik denk dat Jakob op 't laatst van zijn leven ook niet meer naar het ziekenhuis gewild zou hebben. Gods kinderen zijn hun zonden vaak zo moe en verlangen naar de tijd dat ze van alles verlost en bij de Heere mogen zijn. Meer dan naar de rekking van het leven, vol van zonde, kommer en smart. Let wel. dat betekent niet datje alle behandelingen, waar dan ook voor. mag afwijzen als je ziek bent. Het gaat hier alleen over de ernstig zieke bejaarde.

Hoe spreek ik de oude mens Met jij' of met 'u'? aan?

Rianne: De bewoners bij ons worden met 'u' aangesproken. Dat vind ik zelf ook heel belangrijk. Het zijn veel oudere mensen dan jij als ziekenverzorgster. Wat wel bij sommige geriatrische patiënten gebeurt, is dat ze aangesproken worden bij hun voornaam, omdat ze niet meer reageren op meneer of mevrouw, cn wel op hun voornaam.

Elisabeth: De oudere mens hoor je met 'u' aan te spreken vind ik. Vaak hoor je dat er 'je' en 'jij' wordt gezegd. Het klinkt soms kleinerend, je stelt jezelf gelijk met de oudere patiënt, of je gaat er juist boven staan.

Moet je een ernstig demente bejaarde als een volwassen mens blijven benaderen? Wat vind je bijvoorbeeld van de bel eruit trekken als hij of zij steeds belt? Wat vind je van vastbinden op de stoel?

Rebekka: Een ernstig demente bejaarde is in benadering verschillend in zijn of haar doen en laten. Iedere demente bejaarde moet op een juiste wijze benaderd worden. Als ik terug kijk naar mijn tijd in het ziekenhuis zie ik zo'n vrouw al voor me: een ernstig demente patiënte trekt uit onrust aan de bel. je komt rustig aanlopen om de bel uit te doen en te zien wie cr gebeld heeft. De eerste, tweede en derde keer zet je de bel nog met geduld uit. maar... de vierde en vijfde keer ben je geneigd met de moed der wanhoop de bel eruit te trekken, wat dus ook na korte tijd gebeurt. Ik denk datje die beslissing wel mag nemen, omdat je hebt kunnen konstateren dat toespreken niet helpt. Je kunt zelf beter regelmatig langs lopen, dan dat de bel steeds gaat en het ongeduld zó naar boven komt dat dit tot bepaalde taferelen kan leiden. Over de vraag of je serieus moet ingaan op zijn of haar verwarde taal. wil ik het volgende zeggen: als je merkt dat een bewoner bij het tegenspreken nog kwader wordt, doordat je hem of haar niet begrijpt, kun je beter meepraten om de bejaarde weer gerust te stellen. Wanneer je de demente bejaarden tegenspreekt in zijn waanbeelden. dan zie je veelal een agressie zich ontplooien.

Probeer dan zoveel mogelijk dedemente bejaarden tegemoet te komen in hun waanbeelden die zij hebben. Bij het er tegenin gaan. voelen zij zich bedreigd, met als gevolg het nog onrustiger worden.

Rianne: Sommige bewonersworden ook weieens vastgebonden op hun stoel. Wij doen dit altijd uit voorzorgsmaatregel voor de veiligheid van de bewoner. Dus daar heb ik geen moeite mee.

Monique: Wat het vastbindenop een stoel betreft: daar moet je toch erg voorzichtig mee zijn. ik heb er weieens over nagedacht, en kwam tot de

konklusie datje eigenlijk ontzettend veel macht op patiënten kunt uitoefenen, en dan is het belangrijk dat je van deze macht geen misbruik maakt (wat maar af te vee! voorkomt). Voor de veiligheid van de patiënt is vastbinden vaak nodig, maar ik vind het toch moeilijk. Ze hebben toch al zo weinig bewegingsvrijheid en als je hen dan die vrijheid ontneemt, blijft er bitter weinig over.

Liesbeth: l)e voorbeelden die genoemd worden, vind ik niet zo gelukkig. Dit zijn nog altijd diskussiepunten in het werk zelf. die niet op een oplossing wachten in 'Daniël’.

Moet ik mijn baan bij voorkeur in een Ger. Gem. huis. of juist bij een algemene instelling zoeken?

Liesbeth: Ik persoonlijk vind niet dat je je bij voorkeur je baan in een huis van de Ger. Gem. moet zoeken. Ik denk dat het heel nuttig is voor je vorming om ook eens in andere tehuizen te werken, je mening tc verdedigen. Ik denk dat het goed is om te ondervinden hoe de 'wereld' over allerlei dingen praat en denkt. Weet je echter van jezelf dat je deze konfrontatie niet aankunt, begin cr dan niet aan! Elisabeth: Nee. niet bij voorkeur werken in ccn huis van eigen identiteit. Maar ik zou ook niet een algemene instelling juist opzoeken. Je moet je wel thuisvoelen in je werk; niet het gevoel hebben alleen te zullen staan, hoewel het natuurlijk geen kwaad kan als je leert opkomen voor jezelf, je levensovertuiging.

Rebekka: In een algemene instelling kun je net zo goed funktioneren als in een Ger. Gem. huis. je moet er leren staande te blijven en je leert meer dan in een huis van eigen identiteit voor je eigen mening uit te komen, alhoewel dit alles niet gaat zonder hulp van God.

Vind je dat ouderen te snel worden 'weggestopt' in een verpleeg-of bejaardentehuis?

Rianne: Nee. want er is juist een grote wachtlijst in ieder verpleegtehuis. Soms is de situatie thuis niet meer te houden en dan is het erg jammer dat er zo'n grote wachtlijst is.

Liesbeth: Nee. ik denk dat jc niet zo hard mag oordelen. Vóór een opname is vaak al zoveel moeite en verdriet gepasseerd. Per familie is dit wel verschillend. Verhoudingen groeien, en kunnen dus ook scheefgroeien, zodat er soms weinig liefde is tussen ouders en kinderen. Dit is ook vaak de oorzaak van weinig op bezoek komen. Vooral bij dementerenden kan het voor dc familie zo erg zijn. om de ontluistering van vader of moeder te zien. dat dit een reden van wegblijven kan zijn. Juist dan heeft ook de familie begeleiding nodig.

Elisabeth: Sommige patiënten krijgen bijna nooit bezoek. Zij zitten dc hele dag in hun rolstoel voor het raam. naar buiten te kijken. Ja. dat vind ik weggestopt! Pas had ik met een meneer een gesprekje. Hij vertelde dat hij zich vaak zo eenzaam voelde. De enige aanspraak die hij heeft is het kontakt met de zusters. De l'amilie vond het te lastig om hem thuis te verzorgen en daarom was het beter dat hij naar het verpleegtehuis zou gaan. Hij voelt zich nu naar zijn familie toe lastig en overbodig. En toen hij zei: ..Ja. ik ben nu hier. en dit is mijn eindstation", kreeg ik gewoon kippevel. Nu je zelf weet wat een verpleegtehuis is. hoop je cr nooit in te komen!

Moet ik. als er toch al zo weinig rustige momenten zijn. de weinige gezellige praatjes vooral met de betere patiënt voeren, of juist aanwezig zijn bij de ernstig zieke of terminale patiënt?

Monique; Ik denk dat. als er tijd over is (en die is er. ondanks de werkdruk) je zeker geen onderscheid mag maken tussen dc betere en ernstig zieke of terminale patiënt. Iedereen heeft dezelfde rechten. Rianne: Je bent vaak wel geneigd om de betere bewoner meer aandacht te geven, omdat je daar een reaktic op terugkrijgt.

Liesbeth: Ik denk dat je een praatje moet maken met iemand die het nodig heeft, en vaak zijn dat toch de ernstig zieken, of mensen die geen bezoek krijgen. Maar dat is wel moeilijk, omdat een gezellig praatje gemakkelijker is voor jezelf, en een ander gesprek veel intensiever is en veel kan losmaken bij jezelf.

Welke taak heb je als naar de oudere toe? jongere

Rebekka: De taak die je hebt ten opzichte van dc oudere is veelomvattend. Ouderen hebben veelal een andere belevingswereld dan wij. je moet proberen daar begrip voor te tonen. De normen en waarden van nu zijn anders dan die van vroeger. Je moet proberen open te staan voor vragen van ouderen. Maak eens ccn gezellige babbel met een bejaarde, zij waarderen dit erg. Veelal voelen ouderen zich eenzaam, en komt de stilte op hen af. Probeer hierin uit het oogpunt van naastenliefde de nood te lenigen!

Rianne: Dat wij toch ook deze mensen mogen gedenken in ons gebed, vooral omdat de meeste geriatrische patiënten zelf niet meer kunnen bidden. En we zi jn zelf (och niets beter dan deze mensen!

Iedereen heel hartelijk bedankt voor deze bijdrage!

Krimpen a/d IJssel Riet Ruit-van Dodeweerd

Dit artikel werd u aangeboden door: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 7 december 1990

Daniel | 32 Pagina's

Interview met mensen werkzaam in de ouderenzorg

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 7 december 1990

Daniel | 32 Pagina's