Vijf vingers die naar boven wijzen

Een woord vooraf

Ziedaar de aanhef van de Dordtse Leerregels, ook wel genoemd: de vijf artikelen tegen de Remonstranten. In de komende tijd willen we met elkaar gaan nadenken over dit belijdenisgeschrift. We doen dat aan de hand van een aantal studies, waarvan er iedere maand één zal verschijnen.

Wat ik je vooraf vragen wil: haal de tekst erbij en lees die voor jezelf! Ze is gelukkig binnen handbereik. Kijk maar achterin je Bijbel, net na de catechismus en de Nederlandse Geloofsbelijdenis. Graafje wel eens in die 'schat der eeuwen'? Het is de moeite zeker waard! En: onbekend maakt onbemind! Ik hoop dat we al lezend iets van de rijkdom daarin zullen zien. Bid om de leiding van Gods Geest!

Iets over het ontstaan

De Dordtse Leerregels - de naam zegt het al - zijn geschreven tijdens de Synode van Dordrecht in 1618-1619. Ze zijn een antwoord op de vijf artikelen die opgesteld waren door de Remonstranten. volgelingen van Arminius. Arminius was hoogleraar in Leiden. Zijn bezwaren tegen dc leer der Reformatie stak hij niet onder stoelen of banken. Dat gold met name het punt van dc uitverkiezing en de verdorvenheid van het mensenhart. Handig formulerend trok hij dat alles scheef. Uiteindelijk kwam de zaligheid te liggen in handen van de mens. Arminius stond daarmee in het voetspoor van Pelagius (400 na Chr.) cn Erasmus. de humanist die het Luther maar niet gewonnen wilde geven dat onze wil gebonden is.

Armimius vond een tegenstander in Gomarus. Zijn leer was ten diepste een loochening van onze val in Adam. Duidelijk werd dit uitgesproken op de Synode van Dordrecht waai ook vertegenwooidiget* aanwe/ii.' waren van veel kerken uit het buitenland Dc Dordtse Leerregels geven aan hoe het niet is (dc zogenaamde verwerping van dc dwalingen). maar ook hoe het dan wel is. Daar begint elk hoofdstuk mee!

Tulp in Amerika

In dc Engelssprekende wereld bestaat een ezelsbruggetje om de vijf artikelen uit het hoofd le leren. Men spreekt dan wel over TULIP ('tulp' in het Nederlands). De vijf letters van dit woord zijn de beginletters van de vijf zaken waar het om gaat. ook wel aangeduid als: the live points of Calvinism. In onze taal uitgedrukt: de totale verdorvenheid. onvoorwaardcl i jke uitverkiezing, partikulierc verzoening, onwederstandelijke genade en de volharding der heiligen. Woorden om over na te denken!

Vijf vingers in Nigeria

Omdat de tulp niet bloeien wil in tropische gebieden zoals Nigeria hebben we daar afgezien van deze bloem als ezelsbrug. Dat was te kulturecl bepaald. In plaats daarvan zijn we gaan spreken van de zogenaamde vijf vingers die naar de hemel wijzen. Die vijf vingers zeggen iets over dc mens. over God. over Christus, over de Heilige Geest en over het volk van God. Jc zou het dan zo kunnen samenvatten: a) de mens is totaal verdolven door de zonde: b) God heeft diegenen uitgekozen die Zijn kinderen zullen zijn; c) Jezus is gestorven voor de Zijnen en Hij bidt voor hen:

c) de Heilige Geest opent hun gesloten hart; e) geen van Gods kinderen kan nog verloren gaan.

Wat is daar nu zo eigen aan?

De Dordtse Leerregels of Canones hebben een eigen plaats temidden van dc andere belijdenisgeschriften. Ze vormen een uitwerking van de catechismus en dc Nederlandse Geloofsbelijdenis op één punt. namelijk het punt van dc heilsleer. Dat laat meteen wel zien hoe belangrijk deze confessie is. Het gaat over uitverkiezing en verwerping, over het werk van Christus en de Heilige Geest, over bekering en volharding. Zijn de andere belijdenisgeschriften geboren in de strijd met Rome, de Dordlse Leerregels zijn ontstaan in de worsteling met de dwaalleer van zogenaamde Protestanten.

Is dan de Bijbel niet genoeg?

Intussen kan dc vraag opkomen waarom zo'n belijdenis nu nodig is. We hebben toch het Woord van God? Is een belijdenis eigenlijk geen mensenwerk? Wordt zo de verdeeldheid tussen kerken niet in stand gehouden? Het antwoord is eenvoudig: nee. De belijdenis wil juist een dam opwerpen tegen de dwaling van het mensenhart. Ze bindt samen in dc eenheid van het mensenhart. Ze bindt samen in de eenheid van het ware geloof. Ze is een korte inhoud van het Woord van God.

We zullcn dat nog wel merken, als we echt gaan lezen in de Dordtse Leerregels. Hoe door en door schriftuurlijk is de inhoud en doorgaans ook de taal ervan! Hier worden verslagen zondaren geleid tot de waterbeken van het heil in Christus, ja tot de bron van Gods eeuwig welbehagen.

Van oude dwalingen en nieuwe jasjes

Daar komt nog bij dat er eigenlijk niets nieuw is onder de zon. We leven in een tijd van grote ontwikkelingen maar wal cr ook verandert: het mensenhart niet! De volgelingen van Arminius noemen zich geen Remonstranten meer. maar ze zijn er wel. Springlevend zelfs! Je kunt ze herkennen aan hun afschuw van de bijbelse waarheden die je terugvindt in de vijf vingers. Ze zwijgen daar liever over. Ze passen die aan. Volgens hen wordt een mens daar wanhopig van. Hij verliest er zijn waarde door. Zo spreekt men van Jezus en roept men op tot geloven, maar heimelijk wordt cr van uitgegaan dat een Adamskind die macht nog heeft. Dit Evangelie klinkt wel plezierig en het lijkt zo aantrekkelijk, maar in werkelijkheid is het zo hard als ccn steen. Het biedt geen troost aan mensen - ook jonge mensen - die gevallen zijn cn liggen in de diepste kuil. Een stok wordt toegestoken, een touw wordt aangereikt, maar in deze prediking daalt God niet af om levend te maken wat dood is. om gewillig te maken wat weerspannig is. om op te richten wat gebroken ligt!

Een pastoraal geschrift

Gelukkig dat de Bijbel daar anders over spreekt! En zo ook de Dordtse vaderen. Zij spreken Gods Woord met eerbied na, in ootmoed cn verwondering. Tot eer van God en tot troost van arme zondaren. Echt pastoraal. Herderlijk en bewogen. Men gaat niet om de vragen heen. Vragen die leven in het hart dat naar God bedroefd geworden is. Dc vraag naar bekering en vrede met God. De vraag ook naar heilszekerheid. Het zijn dc vragen die ook vandaag nog leven in jonge harten die God heeft aangeraakt. Ook in jouw hart? Smeek er de Heere om. Want om die dingen gaat het toch. De dingen van leven en dood. Wie hierin dwaalt, bedriegt zichzelf voor eeuwig. Maar wie hier de leiding mag ontvangen van Gods Woord en Geest, die vindt dc weg ten leven. Zo wijzen de Leerregels af van de mens en heen naar God. Het zijn vijf vingers die allemaal naar boven wijzen! ..Niet ons. o Heere. niet ons. maar Uw Naam geef eer!" (Ps. 115).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen