Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Het is geen extase als iemand tot geloof komt

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Het is geen extase als iemand tot geloof komt

De charismatische beweging

15 minuten leestijd Arcering uitzetten

Je hebt er misschien en no 9 weinig over gehoord of gelezen. Of je bent er wellicht wel mee in aanraking gekomen, via studiegenoten ' sta 9 e ' wer ^ °f buren. Wellich t zag je aanplakbiljetten in de stQCj waar0p gebedsgenezing werd aangekondigd. In dit artikel gaat het over een beweging die aandacht vraagt: de charismati-beweging.

Onlangs verscheen het boekje 'De charismatische beweging' van ds. C. Harinck. Actueel: ontstaan naar aanleiding van vragen uit de praktijk. Het is een vertaling: ds. Harinck schreef het allereerst in de Engelse taal, als een handreiking voor jonge christenen in Afrika en Oost-Europa. Gastvrij ontvangt de Houtense predikant ons voor een interview.

Allereerst maar de vraag wat onder 'charismatische beweging' verstaan moet worden?

In de titel van het boekje staat 'charismatische beweging' als overkoepelende term voor de godsdienstige stromingen die leren dat de Heilige Geest ook nu nog bovennatuurlijke gaven en krachten aan de gelovigen schenkt. In de loop van de tijd zijn verschillende golven te onderscheiden: de Pinksterbeweging aan het begin van deze eeuw. De charismatische beweging die binnen de kerken wil blijven. Dan de zogenaamde, 'derde golf'van de uitstorting van de Heilige Geest en recent deToronto-blessings en de Vineyardbeweging. Onderling zijn de stromingen het lang niet altijd met elkaar eens. Men legt nogal eens eigen accenten. Zo gaat het bij de derde golf meer om kracht en bij deToronto-beweging meer om vreugde. De onderlinge verschillen maken het moeilijk om tot een eenduidige beoordeling van de 'charismatic movement' te komen.

Kunt u iets vertellen over het ontstaan van het boekje?

Via het werk van de Bijbelverspreiding kregen we verontrustende berichten van christenen in Rusland. Zij worden overspoeld met wat zij noemen 'de nieuwe godsdienst'. De gemeenten raken daardoor in verwarring en het heeft hier en daar al tot scheuringen geleid. De kerken in Oost-Europa hebben er moeite mee om de godsdienstige ideeën die vanuit de evangelische beweging op hen af komen te onderscheiden. Op een conferentie in Kiev heb ik - na grondige voorbereiding - over de 'charismatic movement' een lezing gehouden. Ook in landen als Ghana en Nigeria heeft men behoefte aan toerusting op dit terrein. Vandaar dit boekje.

Wat betekenen de woorden charisma of charismata? Wat verstaat de charismatische beweging onder charismata?

‘Charisma’ is een voluit bijbels woord. Het betekent: enadegave. Daarmee worden bedoeld alle gaven die de Heere schenkt, zowel de 'gewone' als de bijzondere gaven. Er zijn eigenlijk geen gewone gaven, want alles wat de Heere schenkt is genade. We gebruiken hiervoor ook wel het begrip 'vruchten van de Geest', zoals liefde, blijdschap, vrede, goedheid, geloof, zachtmoedigheid, matigheid (Galaten 5:22), maar ook wijsheid en kennis zijn charismata. Aan deze vruchten zijn de werkingen van de Heilige Geest te herkennen. De pinkster-en charismatische beweging legt sterk de nadruk op de bijzondere geestesgaven, zoals het geloof in wonderen, genezing, kracht tot heling, profetie,

spreken in tongen en de gave van de uitlegging en de profetie.

Is het reformatorisch om onderscheid te maken tussen de 'gewone'gaven van de Geest en de 'bijzondere' gaven? U benadrukt het tijdelijk karakter van de bijzondere gaven, waarom waren ze dan nodig? Waaraan zijn de werkingen te herkennen?

In de reformatorische traditie is de tijd van de apostelen gezien als een aparte tijd: e geboortetijd van de kerk. Het Nieuwe Testament was nog niet voltooid. De woorden van ooggetuigen waren belangrijk. De Heere gaf bijzondere openbaringen aan de apostelen en de profeten (in de eerste christengemeenten) om door de Geest verborgenheden bekend te maken (Efeze 3:5) met het oog op de uitbreiding van het Evangelie onder de heidenen (Efeze 3:6). In 2 Korinthe 12:1 2 worden ze zelfs merktekenen van een apostel genoemd. De jonge christenen werden er door bevestigd. De gaven zijn altijd tijdelijk, met uitzondering van de liefde (1 Korinthe 1 3:1 3). De bijzondere gaven zijn na verloop van tijd toen ze niet meer nodig waren, weggenomen. De gewone gaven zijn gebleven.

Kunt u aangeven wat het verschil is tussen de gaven en de werkingen van de Heilige Geest? Waaraan zijn de werkingen te herkennen?

Bij de charismata gaat het om een bekwaamheid die de Heilige Geest geeft tot dienstbetoon. Ze is gericht op de opbouw van de gemeente. Paulus benadrukt dat je ze moet besteden. Zo zijn de gaven van de Heilige Geest nodig om ambtsdrager te zijn. Ook de gelovige deelt de Heere charisma mee. je kunt je christenambt niet uitoefenen zonder de gaven van de Heilige Geest. In johannes 16 gaat het over het werk van de Heilige Geest: „Hij zal u in al de waarheid leiden". Het behoort tot de werkingen van de Heilige Geest het geloof te werken. De Geest overtuigt van zonde, gerechtigheid en oordeel. Ook vernieuwt en heiligt Hij.

In de charismatische beweging

spreekt men vaak over de geest van God in de zin van een kracht die van God uitgaat. Kunnen we de Heilige Geest ook als Persoon leren kennen?

Graag wil ik aansluiten bij wat john Owen zegt. „Slechts wanneer wij de genadewerken ervaren die Hij (de Heilige Geest) als Trooster verricht, zullen wij Hem als onze genadige en barmhartige God aanbidden". Het geloven in Christus is de weg om de Heilige Geest te ontvangen en te leren kennen (Galaten 3:2; Johannes 7:39). In de charismatische beweging legt men de nadruk op het overstort worden met de Heilige Geest. De Heilige Geest is echter niet een kracht die van God uitgaat, maar Hij is God Zelf. Wij leren Hem als Persoon kennen door Zijn genadewerken in ons.

Waarin wijkt de charismatische beweging volgens u af van het gereformeerd belijden?

Ik wil vier punten noemen. Ten eerste: Woord en Geest horen bij elkaar. Daar hebben de reformatoren een te belangrijke strijd voor gevoerd. Eerst tegen Rome en later tegen de dopersen. De Geest bindt Zich aan het Woord. Laten we dat nooit vergeten. De beleving moet altijd getoetst worden aan het Woord. Ten tweede: Het werk van de Heilige Geest wordt losgemaakt van het werk van Christus. De Heilige Geest verheerlijkt Christus en troost met Christus.

Ten derde: Er is een ongezond verlangen naar bijzondere en sensationele ervaringen. De beleving wordt losgemaakt van de inhoud van ons geloof. Men wil iets meer dan het heil in Christus.

Ten vierde: Er wordt geleerd dat Pinksteren zich steeds herhaalt. Wat met Pinksteren gebeurde, kan nog gebeuren in iedere opwekking en ook in de persoonlijke ervaring. Pinksteren is echter een onherhaalbaar heilsfeit, evenals Kerst en Pasen.

Wat is naar uw gedachte de kerndwaling van de charismatische beweging?

Men zoekt het bewijs van de werkingen van de Geest in het bijzondere. De Geest wordt losgemaakt van het Woord. De Woordverkondiging wordt dan ervaringsprediking. En waar veel aandacht gevraagd wordt voor de uitingen van de Geest komt het Woord in het gedrang. In de beweging wordt ook vaak het spreken over zonde en verlorenheid gemist.

Hoe ziet men de doop met de Heilige Geest? Tast de charismatische beweging met deze visie de grondgedachte van de gereformeerde leer aan?

De doop met de Heilige Geest wordt door hen beschouwd als een tweede zegen. Bedoeld wordt een geestelijke ervaring, waardoor een gelovige geheel wordt vervuld met de Heilige Geest. Daardoor ontvangt men de volle zekerheid van zijn eeuwig behoud en de volledige macht tot alle dienst in Gods Koninkrijk.

Volgens de charismatische beweging is glossolalie (tongentaai) hét bewijs van de doop met de Heilige Geest. In sommige Pinkstergroepen betrekt men daar ook bij de profetie en de gezondmaking. Een christen die niet gedoopt is met de Geest en als bewijs daarvan met tongen spreekt, geldt als een geestelijk achtergeblevene. Deze gedachte is in strijd met onze belijdenis. De Heidelbergse Catechismus zegt zeer nadrukkelijk dat alle gelovigen al Zijn weldaden deelachtig zijn (Zondag 20).

Hoe ziet u de doop met de Heilige Geest? is het bijbels gezien hetzelfde als de wedergeboorte? Of is het toch een tweede ervaring (zegen) na de bekering?

We moeten vasthouden dat iedere wedergeborene met de Heilige Geest gedoopt is. Zonder de doop met de Heilige Geest kun je geen lid van Christus' lichaam zijn. „Zo iemand de Geest van Christus niet heeft, die komt Hem niet toe" (Romeinen 8:9). Wij belijden dat het geen tweede zegen is. Zie ook Ezechiël 36:27 en 1 Korinthe 6:1 7. In 1 Korinthe 12:1 3 staat: Wij zijn allen door één Geest tot één lichaam gedoopt". Dat wil zeggen: edergeboren. En door het geloof aan Christus en Zijn gemeente verbonden. Dat ware geloof is genoeg voor de zaligheid. De eenheid van het lichaam van Christus

wordt door de leer van de tweede ervaring aangetast.

Wat betekent dan de verzegeling met de Heilige Geest? Is het iets dat Gods kinderen bewust ondergaan?

De verzegeling met de Heilige Geest is een merkteken: het gaat om een eigendomsmerk. God herkenten erkent Zijn volk aan de inwoning door de Heilige Geest.

Let wel: et gaat om een verzegeling met de Heilige Geest, niet door de Heilige Geest. De apostel Paulus spreekt er over in Efeze 1:13: in Welken gij ook, nadat gij gelooft hebt, zijt verzegeld geworden met de Heilige Geest der belofte'. De

Heilige Geest Zelf is hetzegel. Daaraan kent de Heere Zijn kinderen. Door het geloof is er de bewustheid (de mate is verschillend) dat ik dit zegel draag en dus Zijn eigendom ben.

Het is voluit bijbels te zeggen dat Gods kind voor de zekerheid van het aandeel in Christus voor de volle honderd procent afhankelijk is van de Heilige Geest. De verzekering wordt meest trapsgewijze ontvangen. Het kan ook onmiddellijk, door een krachtdadig getuigenis van de Heilige Geest gepaard aan een woord uit de Schrift. Zie Maria Magdalena bij jezus'graf. Eén enkel woord bracht volkomen uitkomst.

Dr. M. Lloyd jones zegt in zijn boek 'Onuitsprekelijke vreugde'dat iemand een kind van God kan zijn en toch niet gedoopt met de Heilige Geest.

Ja, ik heb dat ook gelezen. Het valt mij tegen dat de doctor het zo formuleert. Het valt mij op dat Lloyd Jones die altijd zo bijbels is in dit boek zo sterk de nadruk legt op de ervaring van mensen, 't Lijkt wel of hij toch beïnvloed is geraakt via de opwekkingsbeweging van Wales door een soort charismatische trek. Er is bij hem wel verschil met de pinkstergroepen waar de doop met de Heilige Geest vergezeld gaat van tongentaai. Lloyd Jones heeft het over een sterke verzegeling waarbij de gelovige overstort wordt met extase en kracht om te dienen. Lloyd jones maakt de wedergeboorte en de doop met de Heilige Geest van elkaar los. Hij zegt dat de wedergeboorte zich voltrekt buiten ons bewustzijn, terwijl we de doop met de Heilige Geest bewust ondergaan. Toch een surplus dus. De doctor leeft niet meer, anders zou ik hem enkele teksten uit Gods Woord willen voorleggen. Ik denk onder andere aan het woord in 1 Korinthe 1:30 waar Paulus zegt: Uit Hem zijt gij in Christus Jezus, Die ons geworden is wijsheid van God, en rechtvaardigheid en heiligmaking en verlossing". Het ganse heil ligt in Christus en daar hoeft niets bij. Al die extra's van ons verdonkeren de heerlijkheid van Christus, terwijl de Heilige Geest juist en alleen Christus verheerlijkt.

Hoe zit het dan met de heiligmaking? Lloyd Jones zegt dat de doop met de Heilige Geest de grootst mogelijke aanmoediging is tot heiligmaking.

Ja, hij gebruikt dan het beeld van de tuinman. De tuinman heeft z'n werk gedaan, het zaad is in de akker gelegd en er zit leven in het zaad. Maar als het nu eens een slecht voorjaar wordt? Zonder zon en zonder regen? De arme tuinder merkt niets van het zaad. Hij is de wanhoop nabij. Maar dan komt de zon en vervolgens de regen en je ziet alles plotseling de grond uitspruiten. Zo is het verband - aldus Llyod Jones - tussen de doop met de Heilige Geest en de heiligmaking. De zondaar die het nauwst met Christus is verenigd, heeft het heiligste leven. Opnieuw zeg ik: Christus is aan de Zijnen gegeven tot heiligmaking. De visie van dr. M. Lloyd Jones opent de weg tot een heiligheidsstreven, zoals je die wel tegen komt in evangelische kring.

In evangelische kring lijkt men nogal de nadruk te leggen op de heiliging. Heeft dat te maken met een groeiende invloed van de charismatische beweging? Is het een reactie op een tekort binnen de kerk?

Het is waar: de heiliging krijgt meer nadruk dan in onze kring. Heiliging van hart en leven is middel om de doop met de Heilige Geest te ontvangen. je ziet een verband met de charismatische beweging. Het lijkt er op dat beide bewegingen een reactie willen zijn op de wereld die steeds meer geseculariseerd wordt.

Alles kan tegenwoordig. Jonge mensen worden daardoor vaker gedwongen keuzes te maken. Het komt niet alleen aan op de belijdenis, het gaat er ook om dat ons leven daarmee in overeenstemming is. Zolang dat gedragen wordt met liefde tot de Heere dan is het goed. Het gevaar van een zekere werkheiligheid is denk ik niet denkbeeldig.

Ook jongeren in onze gemeenten ondergaan hier een stuk beïpvloe-

ding. Het komt nogal eens voor dat men boekjes cadeau krijgt of koopt van Andrew Murray, Erlo Stegen, Oswald Chambers en anderen. Hoe kijkt u daartegen aan? Is het gevaar niet groot dat men zich Christus gemakkelijk toeeigent en alleen nog bezig is met de vraag: hoe ben ik een goede christen?

De pinksterbeweging heeft z'n wortels in het Wesleyanisme, genoemd naar John Wesley een opwekkingsprediker in de achttiende eeuw. John Wesley was de stichter van de 'holiness movement'. Dat herken je ook bij Murray en anderen. Daar is een sterke gerichtheid op heiligheid in het dagelijks leven en in de omgang met God. Men kent een sterke discipline wat betreft meditatie, bijbellezen en gebed. De heiliging omvat het totaal van hart en leven en gedachten. In de goede zin opent dit inderdaad de weg tot het ontvangen van meerdere genade. En dat niet vanuit een zekere verdienste, maar omdat de Heere de middelen zegent. Als een kind van God slordig leeft, kent hij weinig troost in het hart. In de 'holiness movement' is het echter een opstap geworden tot grotere zegen en rijkere uitstorting. Met het gevaar van wetticisme in een evangelisch kleed. Ten diepste doet de mens het dan allemaal zelf. Er is geen plaats meer voor het tollenaarsgebed. Het wordt een bijna overtrokken ziekelijke neiging om jezelf heilig te maken. Murray zit op dat spoor. Ik zie gevaren in de oproepen en aanwijzingen van Andrew Murray. Het lijkt teveel een methode die je moet volgen. Je moet jezelf in een bepaalde gestalte brengen en op grond daarvan zal de Heilige Geest komen.

Ik wil onze jonge mensen daarvoor waarschuwen. Er zijn mensen op stuk gelopen. Sommigen raken erdoor in paniek: Ik doe er toch alles voor? Waarom komt het nu niet? Je zou haast medelijden met hen krijgen en God wreed noemen. Tegen jongeren die daar mee zitten, wil ik zeggen: het zit vast op jezelf, je wilt meer wezen dan alleen zondaar. Je legt meer nadruk op de kracht in de (gelovige) mens dan op de kracht van Christus. Je moet niet zien op je eigen waardigheid, maar op de waar-

Kunt u jongeren een betere weg wijzen?

In onze reformatorische kring zeggen we met nadruk: je moet het bij ondervinding weten. Daarom is een beweging als de charismatische, die de persoonlijke ervaring benadrukt zo aantrekkelijk. Het is echter fout om een ervaring te zoeken die de ervaring van het geloof te boven gaat. De meest bekende ervaring in de Bijbel is

op de Pinksterdag: als schuldige de toevlucht tot Christus te nemen. Het is geen extase als iemand tot geloof komt. Toch grijpt het diep in in ons bestaan. En daar beleef je iets van.

Dat moet dan wel een bijbelse ervaring zijn. Dat is wellicht niet zo opzienbarend als je denkt. Het gaat om een hartelijk leedwezen over je zonde. Een behoefte om in de binnenkamer alles voor de Heere te belijden. 't Is ook niet zo sensationeel als in de charismatische beweging. Het raakt je echter wel diep. Het brengt tot een verbroken-zijn voor de Heere. Emoties gaan over. Ware schuldverslagenheid brengt aan jezus' voeten. Als jongeren uitzien naar persoonlijke beleving wil ik het onderzoek van de Schrift benadrukken. De Heilige Geest laat door het Woord zien dat je er niets van terecht brengt. Wij willen met ervaringen van troost en emoties tot Christus komen. Het is beter dat je met je nood de toevlucht tot Christus neemt. Bedenk ook dat de deur van toegang zich niet electronisch opent. Er moet op geklopt worden. God handelt niet met ons als stokken en blokken.

Welke lectuur zou u jongeren aanraden? willen

Ds. Harinck pakt wat fleurige boekjes uitzijn kasten benadrukt: We moeten terug naar de Bron: het Woord. En we kunnen ook leren van de Reformatie en Nadere Reformatie. Pak eens de Institutie van Calvijn: heel verfrissend. Denk aan boeken van a Brakel, McCheyne, Bunyan, Ryle, de Erskines (bijvoorbeeld over de Samaritaanse vrouw) P. Immens, Edwards, Guthry (Des Christens groot interest), Shepherd, Hooker, Hellenbroek (de komende Christus), Josef Aleine (Betrouwbare gids naar de hemel). Het is niet zo dat vroeger geschreven boekjes per definitie moeilijk toegankelijk zijn. Lees ze en merk hoe actueel ze zijn! Wie zoekt zal vinden.

Dominee wij willen u hartelijk dank zeggen voor het boeiende gesprek over een moeilijk onderwerp. Heeft u voor de jongeren nog een slotopmerking?

Jonge mensen jullie moeten heel diep beseffen: ik moet tot God bekeerd worden en buiten Christus ga ik verloren. Zetje met die gedachte onder de prediking van het Evangelie. Daar mag je horen: 'Wie dorst heeft, kome en die wil neme het water des levens om niet'. Daar moeten we meer verwachting van hebben dan van alle andere dingen. Ga niet zelf de ladder beklimmen van toenemende eigenheiligheid. Als je er echt belang bij krijgt om met God verzoend te worden, stoot je je niet meer aan allerlei - in jouw ogen-minder goede zaken in de kerk..

Begeef je onder een prediking waarin de ernst van de zonde wordt aangewezen, maar ook gezegd wordt dat in Christus genade te verkrijgen is voorde grootste der zondaren. Mag ik je dan tenslotte bidden: wijs Gods genade niet af, maar bid om de werking van Zijn Geest.

Woerden / Veenendaal J. H. Mauritz / A. Jansen

Dit artikel werd u aangeboden door: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 5 januari 1996

Daniel | 36 Pagina's

Het is geen extase als iemand tot geloof komt

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 5 januari 1996

Daniel | 36 Pagina's