Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Zelfonderzoek vraagt om eerlijkheid

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Zelfonderzoek vraagt om eerlijkheid

Vraaggesprek met de. P. van Ruitenburg

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

Zelfonderzoek, een zaak van leven of dood. In de Bijbel wordt verschillende keren over zelfonderzoek gesproken. Denk bijvoorbeeld aan Paulus, die in 2 Korinthe 13:5 schrijft: Onderzoekt uzelven of gij in het geloof zijt, beproeft uzelven". Ook wij zullen door Cod onderzocht worden. Dit maakt dat zelfonderzoek zo nodig is. Het gaat hierbij om onze persoonlijke verhouding tot de Heere. Daarom is zelfonderzoek een dringende zaak die geen uitstel kan lijden. Gods Woord moet daarbij altijd je toetssteen zijn.

Hoevel domine van Ruitenburg ver weg woont - hij is predikant van onze zustergemeente te Chiiliwack in Canada - was hij toch bereid om op onze vragen in te gaan. Keurig uitgewerkt kregen we de antwoorden per e-mai! terug. Hieronder volgt de weergave van ons 'interview op afstand'. De bijgevoegde citaten zijn afkomstig uit het lezenswaardige boekje 'Met hart en ziel'. Kunt u een bijbelse onderbouwing geven voor het doen van zelfonderzoek?

Niets menselijks is ons vreemd en Gods Woord is er duidelijk over dat wij mensen altijd aan God willen ontsnappen. Op de een of andere manier proberen mensen aan de klem van bekering te ontkomen. Als de Heere het niet verhoedt, doen we dat door het makkelijk op te nemen en ons te verbeelden dat we geloven, of we maken het ons gemakkelijk door te zeggen dat we nu eenmaal niet kunnen geloven. Er is dus alle reden om onszelf te onderzoeken of we het onszelf niet erg gemakkelijk maken op de brede weg naar het verderf.

De Heere Jezus heeft trouwens Zelf als geen ander vaak gesproken over schijngeloof. We mogen wel zuinig zijn op de prediking waarin aandacht gegeven wordt aan de mogelijkheid dat we onszelf kunnen bedriegen. Het is niet aangenaam om er naar te luisteren, maar wel heilzaam. Ik moet erbij zeggen dat we gelukkig

Zelfonderzoek, een zaak van leven of dood. In de Bijbel wordt verschillende keren over zelfonderzoek gesproken. Denk bijvoorbeeld aan Paulus, die in 2 Korinthe 13:5 schrijft: Onderzoekt uzelven of gij in het geloof zijt, beproeft uzelven". Ook wij zullen door Cod onderzocht worden. Dit maakt dat zelfonderzoek zo nodig is. Het gaat hierbij om onze persoonlijke verhouding tot de Heere. Daarom is zelfonderzoek een dringende zaak die geen uitstel kan lijden. Gods Woord moet daarbij altijd je toetssteen zijn. niet alleen horen dat een mens zich kan bedriegen in schijngeloof. De vorst der duisternis bedriegt ook mensen met hen van de Heere weg te houden en hun te vertellen dat ze nauwelijks kans hebben om bekeerd te worden. Hij maakt mensen wijs dat de Heere toch niet naar hen wil luisteren.

Jezelf onderzoeken, jezelf beproeven, hoe moet dat? Kunt u een aantal richtlijnen geven? Welke vragen kun je jezelf stellen?

Gods Woord is de beste gids. We kunnen onszelf bedriegen, maar de Heere bedriegt ons niet en is altijd eerlijk. Wat is het nodig om eerlijk met onszelf om te gaan en open en eerlijk te luisteren naar wat de Heere te zeggen heeft. Ik denk ook aan het gebed. Laten we vragen om licht op ons pad en eerlijkmakende genade om te zien waar we dwalen.

Wat is het doel van zelfonderzoek?

Als we met zelfonderzoek bedoelen het onderzoek of we genade hebben gekregen of niet, is het doel dat we God niet onteren met ons dwaze schijngeloof en we zelf niet met een ingebeelde hemel naar de hel gaan. Wat zal het vreselijk zijn in die plaats te verkeren waar schijngelovigen,

onverschilligen en dodelijk lijdelijken, maar ook veel ernstige onbekeerde mensen verenigd zullen zijn in de allervreselijkste omstandigheden.

Hoe speelt het gevoel hierbij een rol? Hoe is de verhouding tussen geloof en gevoel?

Gevoel speelt een rol in ons hele leven, dus ook in het godsdienstige stuk ervan. Zonder gevoel zouden we machines zijn en niet van elkaar kunnen houden. We zouden niet eens sympathie voor iemand kunnen hebben. Zonder gevoel zouden we niemand kunnen haten. Dus vanzelfsprekend speelt gevoel een rol in onze godsdienst. Wie iemand haat zonder er iets bij te voelen, haat die persoon helemaal niet; en wie zegt van iemand te houden zonder iets voor die persoon te voelen, houdt niet van hem.

Gevoel is altijd eerlijk. Ons gevoel zegt hoe we er ten diepste over denken. Gevoel is ook niet zo gemakkelijk te beïnvloeden, je voelt het of je voelt het niet. Dus als we vinden dat we onze zonden moeten belijden, maar we voelen onze zonden niet, vinden we ten diepste dat het wel meevalt met ons. Ons verstand zegt dat het erg is en ons hart zet daarbij vraagtekens. Als dat het geval is, hebben we nooit gezien wat zonde is en daarom dringt het niet door, daarom zegt het ons niet zo veel. Geloofsleven zonder gevoel bestaat dus niet.

Hetzelfde geldt voor de liefde. Zonder liefde is iemand een klinkend metaal en een luidende schel. Zonder liefde doet het hart niet en mee; zonder liefde doen we eigenlijk zelf niet mee. Daarom vroeg Christus of Petrus Hem echt lief had. Wat is het een voorrecht als we daar van harte 'amen' op kunnen zeggen.

De andere kant is dat er wel veel gevoel kan zijn zonder geloof. Ik denk aan dat meisje dat door een vriendin was meegenomen naar een pinksterkerk. Ze was nooit eerder in een kerk geweest, en werd zo meegesleept door de preek dat ze terstond 'voor jezus koos'. Ze wist eigenlijk nog niets van het hele christelijke geloof af, maar maakte de keus op grond van de emotie van dat moment. Dat is ook geen geloof, omdat er geen grondige kennis van zaken aan ten grondslag ligt. Gods kinderen komen aan de weet dat ze tegen God hebben gezondigd en dat doet pijn. Het doet zeer dat ze God hebben bedroefd en vertoornd.

Kunt u in dit verband iets zeggen over de groei in het genadeleven, ook met betrekking tot zelfonderzoek?

Alexander Comrie schrijft dat Gods kinderen niet op hun gevoel moeten leven, maar uit het geloof. Als Gods kinderen twijfelen zodra ze niets voelen, moeten ze helaas veel twijfelen. Zij moeten echter leren dat de Heere Dezelfde is, ook als zij het op dat moment niet gevoelen. Dit is een moeilijke les voor hen. Maar het is niet tot Gods eer als ze zich altijd maar afvragen of het wel waar is van binnen. Het vraagt een nabij leven, een nauw gebedsleven, een heilig leven om een rustige wandel met de Heere te hebben. In donkere tijden van de Kerk is er helaas weinig van dit verzekerde leven en veel namaakverzekerdheid.

In het ware geloof is geen twijfel en onzekerheid. In de gelovige soms wel. Wat kunnen we tegen twijfel en aanvechtingen doen?

Gods Kerk heeft een hoogmoedig hart en een twijfelziek hart. Soms lopen ze te snel en vaak te lang-

zaam. Nodig is een recht gezicht op de onvoorwaardelijkheid van het evangelie, dat zondaren mogen komen als zondaren, als hulpelozen, als onbekeerden in zichzelf. Als de Kerk dit niet goed verstaat, is er veel donkerheid en veel wettisch proberen zich aangenaam te maken voor de Heere. Een ander belangrijk punt is een nauwgezet en heilig leven. De Heere trekt Zijn gevoelige genade in als Zijn kinderen ver van Hem af leven en zo aan de wereld hangen, zo voor zichzelf leven.

In het boek 'Met hart en ziel, godsdienstige gevoelens gewogen' stelt u: Het karakter heeft invloed op de godsdienstige beleving. Wat is het verband tussen zelfonderzoek en

iemands karakter? Als Petrus zichzelf onderzoekt komt hij er vaak beter vanaf dan Thomas. De een denkt eerder groot van zichzelf en de ander komt eerder in een toestand van wanhoop. De een zal opgewekter zijn dan de ander en soms wat overdreven overkomen, of 'doorvloeien', zoals wel gezegd wordt. Anderen zijn erg bescheiden en als ze eens wat vertellen over wat de Heere gedaan heeft, mag je hun verhaal wel met tien vermenigvuldigen.

Ook onbekeerde mensen voelen in godsdienstige zin. Sommige mensen zijn van aanleg erg teer, of huilen gauw, zijn neerslachtig van aanleg of juist niet en geloven dat hun optimisme een soort geloof is. Een gaaf karakter, of een eerlijke en belangstellende inslag hoeft nog niet te betekenen dat men een nieuw hart heeft.

Welke rol speelt de preek bij het doen van zelfonderzoek?

Onder ons mag de volle raad Gods nog gepreekt worden en een vriendelijke en dringende prediking van wet en evangelie gehoord worden. Wat is het een voorrecht dat ook het nabijkomende werk onderscheiden wordt van het ware. Als dat niet gebeurt, denken de kerkgangers al gauw dat ze bekeerd zijn. Gelukkig horen we niet alleen wat het nieuwe leven niet is; het is een voorrecht te mogen horen wat het wel is.

Waardeer dat je eerlijk behandeld wordt door de Heere en in de prediking. Wat heb je eraan als je een brede en gemakkelijke weg wordt voorgehouden die uiteindelijk naar de eeuwige dood leidt? Ik zou zeggen: "Vraag je af of je eerlijk behandeld wordt als je een boek leest of iets hoort". Je kunt veel horen wat bekend is en opmerken dat er ook gesproken wordt over bekering, berouw en geloof, schuldbelijdenis en andere zaken. Maar bedoelen we hetzelfde? Velen weten niet meer wat een waarzaligmakend geloof is en zeggen dat wij het veel te moeilijk maken. Dat is niet waar. We willen alleen Gods Woord, dat zo vaak spreekt over het onderscheid tussen waar en bijna-waar geloof, naspreken. Vlak satan niet uit. Hij duwt je zomaar het schijngeloof in. Of hij zegt dat je heel vroom bent en tenminste niet meedoet met zoveel 'lichte' mensen. Dat kan ook een list zijn. Vraag maar veel om ontdekkend licht en wees eerlijk tegen jezelf. En vergeet niet: de Heere bedriegt niet in Zijn bedreigingen, noch in Zijn nodigingen.

M. J. den Hollander

P. A. Gunst

Dit artikel werd u aangeboden door: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 4 juni 1999

Daniel | 32 Pagina's

Zelfonderzoek vraagt om eerlijkheid

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 4 juni 1999

Daniel | 32 Pagina's