Ouderroeping en kinderplicht

Bovenstaande heeft natuurlijk alles te maken met het negeren het vijfde gebod: "Eert uw vader en uw moeder, opdat uw dagen verlengd worden in het land dat u de Heere uw God geeft." Hoe sta jij tegenover je ouders, je leraren op school en de ouderling op de catechisatie? In de pastorie van Beekbergen spraken wij over dit onderwerp met dominee A. Schreuder.

Dominee, kunt u voor jongeren aangeven wat de kern is van het vijfde gebod?

Het vijfde gebod is de brug tussen de eerste en de tweede tafel. De eerste tafel gaat over hel 'God lief te hebben boven alles', de tweede handelt over 'het liefhebben van de naaste als onszelf'. Daartussenin staat het vijfde gebod. Het kernwoord van dit gebod is gehoorzaamheid. Ze is de wortel van alle gezag. Alle vormen van gezag wortelen in de bijzondere verhouding van de ouders tot het kind en van het kind tot de ouders.

De mens komt niet als individu op deze wereld, maar God heeft het zo bepaald dat een kind via het gezin in de samenleving komt. Als het gezag in hel gezin niet functioneert, vindt dat zijn weerslag in de samenleving. We zien dat terug in de huidige gezagscrisis.

God vraagt als eerste onze ouders te eren. Zij zijn de naaste die ons het meest nabij zijn. Hoe kun je je ouders eren?

Het is opvallend dat er in dit gebod niet gesproken wordt over liefhebben, maar over eren. De Bijbel veronderstelt namelijk natuurlijke liefde tussen kind en ouders. Het gebod spreekt over eert uw vader én uw moeder. Kinderen praten vaak over "mijn vader kan alles" en zo, terwijl de moeder minder vaak waarderend genoemd wordt en in het maatschappelijk leven minder meetelt. In het vijfde gebod plaatst de Heere de moeder echter naast de vader. Kinderen dienen hun ouders alle eer, liefde en trouw te bewijzen. Eren houdt in dat je ze moet hoogachten: innerlijk (met je hart) en uiterlijk

Gedraag jij je fatsoenlijk in hun aanwezigheid en neem je het voor hen op als ze er niet bij zijn?

je ouders hebben toen je jong was veel voor je gedaan. Als ze ouder worden, draaien de rollen om. Dar) hebben ze jouw liefde en trouw nodig.

Wordt dit gebod nog voldoende in praktijk gebracht? Waarom zijn zoveel ouderen in een verzorgingshuis bang dat ze een spuitje zullen krijgen?

Dat zijn ze niet als de kinderen als een veilige muur om hen heen staan en voor hen zorgen, ook al zijn ze opgenomen in een verzorgingshuis.

Naast de ouders zijn er nog vele anderen die over ons gesteld zijn. Wie zijn dat en hoe dient onze houding tegenover hen te zijn, overeenkomstig dit gebod?

Je docenten op school, je werkgever, de overheid. Net als in het gezin komt het aan op gehoorzaamheid. Hoe ga jij om met je docenten op school? Erken je hun gezag en onderwerp je je aan hun regels?

Dit gebod geeft aan hoe wij ons hebben te gedragen tegenover degenen die boven ons staan (over ons gesteld zijn), maar ook die onder ons staan. Wat heeft dit gebod gezagsdragers te zeggen?

Gezagsdragers

moeten er oog voor hebben dat het voorleven een roeping is; 'aangezien het Gode belieft heeft' hen boven een ander te plaatsen. Het is opvallend dat de Dordtse Kerkorde in dit verband spreekt over 'het ambt van schoolmeester'.

Gezagsdragers moeten ervoor uitkijken niet in twee uitersten te vervallen: toegeeflijkheid en heerszucht. Het is in onze tijd een groot gevaar voor ouders, docenten of ambtsdragers om populair te willen zijn ten koste van het gezag. Er zijn ouders die op allerlei manieren gelijkwaardigheid tussen hen en hun kinderen willen bewerkstelligen. Denk hierbij aan bijvoorbeeld het tutoyeren. De gezagsverhouding tussen meerdere en mindere moet, bijbels gezien, voluit blijven staan. Een toegeeflijke ouder laat zijn roeping liggen. Het is niet erg om tegen je kind ook eens 'nee' te zeggen. Kinderen moeten gezag leren accepteren. Dat dat in veel gezinnen niet meer geleerd wordt, zien we terug in de huidige maatschappij.

Het andere gevaar is heerszucht. Het gaat dan om de eigen eer van de ouder. Ouders zijn echter rentmeester over de kinderen die aan hun zorgen zijn toebetrouwd. Ze moeten beseffen dat ze hun gezag gekregen hebben van God. Kohlbrugge zegt dat ouders 'de handen van God zijn'. Ze dienen in hun gezin duidelijk leiding te geven en gezag te oefenen, maar niet, vanuit het principe 'mijn wil is wet', te heersen over hun kinderen

De overheid heeft namens God gezag uit te voeren. Regeren bij de gratie Gods. Hoe is zij Gods dienares?

Gods Woord leert ons dat de overheid van Godswege over ons gesteld is. We moeten ons aan de overheid onderwerpen tenzij het iets betreft dat tegen Gods wil is. Het betekent bijvoorbeeld dat we ons belastingformulier eerlijk moeten invullen en dat we niet mogen frauderen.

Tegenwoordig wordt veel gezegd dat we in een gezagscrisis leven: in het gezin, in de kerk en op de scholen. Is dit zo?

Ja. De kern van het vijfde gebod is gehoorzaamheid en alles in deze tijd gaat daar tegenin. In ons allemaal zit de verborgen neiging om niet te willen luisteren. Ongehoorzaamheid wordt door jongeren wel eens gezien als stoerheid, en juist dat maakt je geliefd bij je leeftijdsgenoten.

Veel ouders accepteren de ongehoorzaamheid van hun kinderen. Zo was ik vroeger ook, wordt er dan gedacht. Echter, ongehoorzaamheid is bijbels gezien altijd zonde. David vraagt zo treffend in Psalm 25: Gedenk niet de zonden mijner jonkheid.

Hoe gaat u tijdens een preek over het vijfde gebod in op de oorzaak van de gezagscrisis en hoe is herstel / bekering mogelijk?

De oorzaak van de gezagscrisis ligt in het afwezig zijn van de vreze des Heeren in een gezin. Ouders moeten op hun roeping en kinderen op hun plicht gewezen worden.

Beide zijn ze van Godswege opgelegd. Wanneer ouders door voorleven laten merken wat de dienst des Heeren hen waard is, dan laat het iets na.

Waar onderwerping aan het gezag is, wordt vrede en rust in het gezin ervaren. Opdat het u welga, staat er in Efeze 6 : 3.

Hoe kijkt u aan tegen het begrip mondigheid? Tegenwoordig leren we jongeren mondig te zijn. Staat dit niet op gespannen voet met gehoorzaamheid en gezagsaanvaarding?

Nee, dat hoeft niet. In onze tijd wordt mondigheid en gezag uit elkaar gehaald. Men denkt dat mijn mondigheid wordt aangetast als ik gehoorzaam ben.

Maar je bent juist mondig als je in de juiste situaties gehoorzaam bent. De wereld waarin de jongeren staan,

vraagt meer naar hun mening en maakt dat ze mondiger moeten zijn. jongeren op weg naar de volwassenheid mogen een gezonde mondigheid tonen. Juist dat maakt iemand tot een persoonlijkheid.

Wanneer echter mijn mening en mijn gevoel overheerst, het 'ik vind', krijgt mondigheid een negatieve lading en komt op gespannen voet te staan met het gezag.

God is de grootste Gezagsdrager. Alle gezag komt van God. Hoe oefent Hij Zijn gezag uit?

Door Zijn Woord en door middel van gezagsdragers.

In de kerk en op catechisatie komt het 'zo zegt de Heere' duidelijk tot onze jongeren. Het wordt steeds moeilijker om dit over te brengen, omdat de huidige samenleving, met invloeden vanuit onder andere media en reclame, veel dingen in twijfel trekt en niet voor waar aanneemt.

Voor jongeren is het dan niet altijd makkelijk zich aan het 'zo zegt de Heere' te onderwerpen.

Ambtsdragers zijn ook gezagsdragers. Hoe krijgt het ambtelijk gezag een positieve functie in de gemeente?

Het gezag functioneert alleen positief wanneer het behoud van de gemeenteleden in het oog gehouden wordt. Een ambtsdrager moet in liefde en eerlijkheid omgaan met degenen over wie hij gesteld is. Een op de loer liggend gevaar in dit verband is dat zaken en personen niet los van elkaar gezien worden. Het is voor ambtsdragers noodzakelijk om objectief te zijn.

Wanneer een ambtsdrager in liefde iemand eerlijk vermaant, functioneert zijn gezag en zal het gemakkelijker geaccepteerd worden.

Gods Zoon, de Heere jezus, heeft volmaakt de wil van Zijn Vader gedaan. Hoe heeft Hij aan dit gebod gehoorzaamd?

Het is opvallend dat over de jeugd van de Heere Jezus maar één regel in de Bijbel staat. Lukas 2:51 vermeldt "...en was hun onderdanig...".

Juist de Heere Jezus had volmaakt inzicht in de fouten en gebreken van zijn ouders en toch was hij hun onderdanig.

jongeren vinden het nog wel eens moeilijk hun ouders te gehoorzamen. Wat zou u tegen jongeren willen zeggen?

De Heere vraagt in het vijfde gebod gehoorzaamheid van ons. Er kunnen zich echter situaties voordoen waarin je ouders iets van je vragen dat tegen Gods Woord ingaat. Je hoeft dan niet ten koste van alles je ouders te gehoorzamen. Het mag zelfs niet.

Ook de Heidelbergse Catechismus heeft daar oog voor: er staat "en mij hunner goede leer en straf met behoorlijke gehoorzaamheid nderwerpe". Er worden dus duidelijk grenzen gesteld aan het gehoorzamen van je ouders.

Als kinderen echt niet meer willen luisteren, wordt nog wel eens gezegd: 'Ouders kunnen beter voor de kinderen bidden dan hen straffen en eindeloos vermanen.' Wat vindt u hiervan?

In de puberteit zijn kinderen vaak tegendraads. Dat vraagt van ouders een stuk creativiteit om hier op de juiste manier mee om te gaan. In die

fase kan nog niet gesproken worden van het 'echt niet meer willen luisteren'.

Als kinderen ouder worden, kan het gebeuren dat ze, ook op godsdienstig gebied, hun eigen weg gaan. Dan kan er een moment komen dat je als ouders los moet laten.

Dan blijft inderdaad alleen het gebed over. Het is van belang wel altijd contact te blijven houden en je liefde te laten blijken. Wellicht komt er dan later ee gelegenheid waarbij je iets mag zeggen waar toch naar geluisterd wordt.

Dit gebod heeft ook een belofte. Wat houdt deze belofte in?

Door het houden van dit gebod kun je je leven niet verlengen. Het leven is een van God gegeven zegen. Leven naar het vijfde gebod geeft echter rust en vrede in je leven en in je omgeving, je mag daarin Gods gunst ervaren.

Wanneer iemand jong sterft mag echter niet de link gelegd worden naar bijzondere overtreding van dit gebod.

Kunt u aangeven wat u daar zelf wel eens van ervaren hebt in uw persoonlijk en/of gezinsleven?

Het is voor mij een voortdurende worsteling om recht te doen aan jonge mensen, jongeren kunnen er niets aan doen dat ze in 1999 leven. De wereld van nu vraagt veel meer van de jeugd dan de wereld van een aantal decennia terug: dit maakt dat ze mondiger moeten zijn. Ik kan echter niet één hart veranderen en niet één hart leren gehoorzamen. Daar loop ik steeds tegenaan. Gelukkig is de bekering van jongeren ook geen mensenwerk, maar Gods werk. En de Heere gaat door met Zijn werk. Daar werd ik onlangs bij een doopdienst krachtig bij bepaald. Daarom is er nog hoop voor onze kinderen. Zijn trouw rust, ook anno 1999, op 't nageslacht.

Dominee, heel hartelijk bedankt voor het beantwoorden van de vragen. We wensen u Gods zegen toe in uw persoonlijke leven en in uw ambtelijk werk.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen