Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Toch weer gesprek

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Toch weer gesprek

3 minuten leestijd Arcering uitzetten

Nog niet zo lang geleden stond er een klein bericht in de krant: (voormalig) president Habibie van Indonesië praat met Molukkers uit Nederland. Een klein bericht, maar van grote inhoud. Wat vijftig jaar lang totaal ondenkbaar was, namelijk gesprek tussen gezworen vijanden, is nu gebeurd. Decennia van diep geworteld wantrouwen werden in één keer opzij gezet. Hieronder wil ik op de betekenis van dat gesprek tussen de Indonesische ex-president en de Nederlandse Molukkers wat dieper ingaan, in de hoop dat dat ook de interesse van de Daniëllezers heeft. Misschien ben je zeil van Molukse afkomst, misschien heb je Molukse klasgenoten, misschien woon je in Capelle aan den Ijssel, Krimpen aan den IJssel of Moordrecht en fiets je dagelijks door de Molukse woonwijk. Hoe dat ook zij: de Molukkers zijn onze landgenoten, door een lange geschiedenis aan het Nederlandse volk verbonden. Alleen daarom al verdienen ze onze warme aandacht.

Protestantisme

Die lange geschiedenis begon bijna vierhonderd jaar geleden, toen Nederland het eiland Ambon op de Portugezen veroverde. Ons volk trof op Ambon duizenden door de Portugezen gekerstende Molukkers aan. Zij waren weliswaar in de rooms-katholieke leer onderwezen, maar onze voorouders bekeerden de inlanders in snel tempo tot het protestantisme. Sinds die tijd zijn Ambon en de eilanden erom heen, bij elkaar de Zuid-Molukken genoemd, in Nederlands-lndië altijd buitenbeentjes gebleven. Omdat veel Ambonezen christen waren, werden ze door Nederland graag ingezet in het Koninklijk Nederlands Indisch Leger (KNIL). Het zal duidelijk zijn dat de Molukse militairen op de andere eilanden van de Indonesische archipel niet altijd even geliefd waren. Ze heulden met de overheerser, zo vonden de Indonesische nationalisten, die in het begin van deze eeuw steeds talrijker werden.

Republiek

Dat Indonesische nationalisme heeft de verhoudingen tussen moederland en kolonie grondig veranderd. Vooral na de Tweede Wereldoorlog werd het een kracht die door Nederland niet meer getemd kon worden. Na veel politieke ontwikkelingen, strijd en ellende droeg ons land op 27 december 1949 de soevereiniteit over Nederlands-lndië over aan de regering van de Republiek Indonesië. En de Molukkers? Een deel van hen voelde er weinig voor deel uit te gaan maken van de nieuwe staat. Zouden de vrienden van Nederland in de nieuwe staat niet gediscrimineerd en achtergesteld worden? Toch hadden de Molukkers nog één strohalm om zich aan vast te grijpen: het nieuwe Indonesië was een federatie van een groot aantal staten. Daardoor behielden de Zuid-Molukken nog een zekere zelfstandigheid. Totdat de deelstaten één voor één werden opgeheven en Indonesië stap voor stap een eenheidsstaat werd.

Neergeslagen

De Molukkers wachtten dat alles niet af. Op 24 april 1 950 riepen burgers en militairen op het eiland Ambon de onafhankelijke Republiek der Zuid-Molukken uit, in het Maleis de Republik Maluku Selatan (RMS). Een lang leven was de nieuwe staat niet beschoren. Na een bloedige strijd werd de 'opstand' door Indonesië in december 1950 neergeslagen. Het gevolg is bekend: enkele duizenden Molukse militairen vertrokken met hun gezinnen naar Nederland. De veronderstelling was dat het tijdelijk zou zijn. De Molukkers zijn echter al weer vijftig jaar in Nederland. Maar nu de gesprekken van enkele weken terug met de Indonesische autoriteiten. Wat moeten we daarvan denken? Is het het begin van een terugkeer voor de ongeveer 40.000 Molukkers in Nederland? Nee, dat niet.

Hoopvol teken

Het is wel een hoopvol teken dat de nieuwe president van Indonesië, Wahid, samen met de vorige president met Nederlandse Molukkers, waaronder enkele RMS'ers heeft gesproken. Dat is een doorbraak. Wahid voelt er veel voor van Indonesië toch weer een federatie te maken, waarin afzondelijke regio's een zekere zelfstandigheid zouden kunnen krijgen. Dat biedt wellicht perspectief voor de Zuid-Molukken. Maar daarmee is nog niet gezegd dat de oude RMS nieuwe kansen krijgt. Die tijd lijkt definitief voorbij. Op de Molukken leeft dat ideaal nauwelijks meer. Dit was ook niet het onderwerp van gesprek tussen Wahid en de Nederlandse Molukkers. De vraag was veel meer of de Nederlanders Wahid steunen willen in zijn pogingen de rellen op Ambon te beëindigen, rellen tussen moslims en christenen die de laatste maanden al aan enkele duizenden mensen het leven hebben gekost. Om de rust op Ambon terug te brengen, grijpt de Indonesische regering elk bruikbaar hulpmiddel aan.

Armoede

En dan is er nog iets: bij een deel van de Molukse Nederlanders leeft het RMS-ideaal nog steeds. Maar bij een groot deel ook niet. Dat laatste deel is volledig vernederlandst. Deze Molukkers hebben geen enkele behoefte om de westerse cultuur en welvaart in te ruilen voor de armoede van Ambon. En wie durft hen daar hard om vallen?

Dit artikel werd u aangeboden door: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 5 november 1999

Daniel | 32 Pagina's

Toch weer gesprek

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 5 november 1999

Daniel | 32 Pagina's