Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

De zondagsschool en de vertelling

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De zondagsschool en de vertelling

9 minuten leestijd Arcering uitzetten

Wat wordt het niet?

Nee geen verhandeling over het vertellen op deze pagina's. Daarover is al zo veel te lezen. Zoveel wijsheid daarover is al aan het papier toevertrouwd, dat we ons daaraan niet meer wagen. Aan het slot van dit artikel zal ik vermelden waar u dat alles vinden kunt.

 

Wat dan wel?

Een poging om de stelling te verdedigen dat de vertelling en de zondagsschool niet van elkaar los te denken zijn.

 

Wat is de aanleiding?

Op de laatstgehouden jaarvergadering van onze Bond van zondagsscholen kwam ter sprake dat het vertellen in de hoogste klassen zo moeilijk zou zijn. Te moeilijk. De oudere kinderen zijn niet meer te boeien. Tal van redenen zouden daarvoor aan te voeren zijn. Toevlucht wordt daarom gezocht in werkvormen die het op de basisschool goed doen of men gaat over tot een totaal andere opzet van de zondagsschool. Het clubwerk wordt dan binnen gehaald of men gaat over tot het houden van preekbesprekingen, het doorpraten over de preek.

Op zichzelf zaken die niet verwerpelijk zijn, maar...

 

Wat is de bedoeling eigenlijk van de zondagsschool?

Van oorsprong evangelisatie. Dat weet u wel. Maar nu?

Bij het vijfentwintigjarig jubileum van onze bond is een bundel uitgegeven onder de titel 'Opdat het u welga'. In deze bundel zijn de lezingen opgenomen die in de loop der jaren op de jaarvergaderingen gehouden zijn. Naast andere onderwerpen is de vertelling, hoe kan het ook anders, vaak aan bod geweest. Heel waardevolle bijdragen vindt u daaronder. Beslist de moeite waard om gelezen te worden.

Enkele elementen vinden we in meerdere lezingen terug. Het aanprijzen van de dienst des Heeren is er één. De boodschap in de vertelling is een ander. 'Eeuwigheidswerk' noemt één het vertellend bezig zijn. 'Daarom', zegt een ander 'zal de kern van de vertelling dezelfde moeten zijn als die van de prediking. Wet en evangelie. Leven en dood'.

 

De boodschap

Op deze pagina's voor de zondagsschool is ook afgedrukt een korte schets over het gebeuren in Genesis 4. De gedachten daarin zijn ontleend aan Matthew Henry's Bijbelverklaring. In het schrijven heb ik niet in de eerste plaats aan jonge kinderen gedacht. Wel wilde ik aantonen dat de boodschap waar het om gaat in zo veel meer geschiedenissen terug te vinden is dan wij denken. De boodschap van zonde en genade. Om die boodschap gaat het in het zondagsschoolwerk. Hoe denkt u die dichter bij het hart van een kind te kunnen brengen dan door een vertelling?

 

Daarom vertellen we

Let wel, een goede preekbespreking verwerpen we niet. Clubwerk verachten we niet. We zetten beslist geen vraagtekens bij wat er op de catechisatie gebeurt. Wat op de dagschool moet gebeuren, veroordelen we niet. Daar worden ook andere zaken beoogd. Het zondagsschoolwerk is anders. Echt anders. Het gaat om de ziel van het kind. De ziel die voor de eeuwigheid geschapen is. En daarom vertellen we.

 

Is het echt zo moeilijk?

Ja, natuurlijk is het moeilijk. Een onmogelijk werk is het zelfs. Dit werk moet dan ook worden gedaan in volstrekte afhankelijkheid van Hem die uw Opdrachtgever is. Daarom ligt het moeilijkste deel van dat werk niet in de klas, niet voor de klas. Het mooiste misschien wel, maar het moeilijkste dient u dan al achter de rug te hebben.

 

De voorbereiding

Lezen. Zich inlezen. Zich verdiepen in. Worstelen met. Zich de stof eigen maken. Het verhaal, de geschiedenis moet gaan leven. Straks moet u gaan vertellen wat u heeft gezien. Neem er alstublieft de tijd voor. Op zaterdag beginnen is eigenlijk al te laat.

Bidden. Vooral ook biddend bezig zijn. Dat is een vereiste. Overdenken en mediteren. Wat dat is? Hoe dat gaat? Voor Gods aangezicht bezig zijn met wat u de kinderen vertellen moet. Probeer het eens. Als Hij u eens onderwijst in datgene waar het om gaat, zou het dan geen goede vertelling worden?

 

Wat en hoe?

Niet elke geschiedenis is geschikt voor het jongere kind. Er zijn ook verhalen die u aan de ouderen alleen maar moet vertellen na een zeer gerichte voorbereiding. U moet met woorden schilderen. U moet een verteller zijn die van het allerbekendste verhaal toch weer iets boeiends maken kan.

Er zijn overigens meer methoden om voor oudere leerlingen het verhaal aantrekkelijk te maken. Onbekende stof is in de Bijbel genoeg voor handen. Maar er is nog meer. Het oudere kind wil graag weten. Heeft iets van de onderzoeker, van de ontdekker in zich. Welnu, stop veel feitenmateriaal in uw verhaal, veel wetenswaardigheden en ook dit kind ontvangt wat het graag wil. Maak desnoods een uitstapje naar de kerkgeschiedenis of naar een van de belijdenisgeschriften. Heus, ze hangen aan uw lippen, als u het maar gezien heeft, maar ingeleefd of nog liever doorleefd hebt.

Besteed echter ook altijd zorg aan het hoe. Wees daar ook mee bezig. Hoe vertel ik, waar begin ik mijn verhaal? Wat wordt het hoogtepunt? Hoe breng ik de kern onder woorden? Met welke woorden?

 

Waarmee u geholpen kunt zijn

Onder ons bekende vertellers hebben hun gedachten over het vertellen schriftelijk vastgelegd. Zo heeft Anne de Vries dat gedaan in een katern 'Practische wenken voor den verteller'. De katern is toegevoegd aan zijn bundels met kerstvertellingen. W.G. van de Hulst schreef 'Het vertellen'. Drs. I.A. Kole heeft dit boekje bewerkt. Het werk van beide schrijvers is uitgegeven bij Callenbach in Nijkerk.

Ook in 'Bijbelonderwijs in reformatorisch perspectief' van drs. I.A. Kole en drs. J.P. Proos in het hoofdstuk over de praktijk van het godsdienstonderwijs staan behartenswaardige dingen, die u bij het vertellen van dienst kunnen zijn. Voor het voorbereiden en dan met name voor het vertellen voor oudere kinderen kunt u terecht in 'Bij de bron' van dr. P. ten Have. Als u een wat oudere uitgave te pakken kunt krijgen, wordt daarin nog met de Statenvertaling gewerkt. Het 'Handboek voor de Bijbelse Geschiedenis' van Stock is natuurlijk een begrip. Heel veel materiaal treft u ook aan in het 'Bijbels Vertelboek' van J. Hoogwerf. Allemaal boeken uit de oude doos, maar wellicht nog wel ergens op te sporen. Versmaad ook 'De Bijbelse Geschiedenis' van Vreugdenhil niet. Een jongere uitgave is die van drs. P. Cammeraat. Ik bedoel de serie 'Leren en Leven'. Heel veel bruikbaars vindt u daarin.

Tot zover deze bijdrage over de vertelling. Wees vooral verlegen om Gods zegen op uw werk.

 


Meditatief

Zie je ze gaan? Twee broers. Ze gaan het veld in.

Straks komt er maar één terug. De grootste, de sterkste.

De lieveling van zijn ouders. Al hun hoop en verwachting was op hem.

Zou hij weer goed maken wat zij verdorven hadden?

Zou hij weer teruggeven wat zij verloren hadden?

In het paradijs?

Hun vrede, hun geluk, hun voorspoed?

Ze moesten eens weten.

Want hij, die terugkomt uit het veld, is de Messias niet.

Hij is een moordenaar.

Hij heeft zijn jongere broer, de zwakste, de kleinste, ijdelheid betekent zijn naam, achtergelaten.

Dood.

__________

De Heere had hem nog wel zo gewaarschuwd.

Toen hij zag dat zijn offer niet was aangenomen en dat van Abel wel, was hij boos geworden. Ontzettend boos.

Toen was de Heere gekomen en had gevraagd: waarom ben je zo boos Kaïn?

"Is er niet, indien gij wèl doet, verhoging?"

Ik heb jouw offer niet aangenomen omdat je zo koud bent, zo onverschillig. Omdat je hart er niet in was, Kaïn. Maar er is nog een weg terug. Het kan nog goed komen. Als je berouw hebt over je zonde kun je barmhartigheid verkrijgen.

Jij bent de oudste, de eerste. Voor jou is er verhoging als je wèl doet. Je moet je bekeren.

En zo niet? Als gij niet wèl doet, de zonde ligt aan de deur. Dan komt de straf. En denk erom: de ene zonde volgt op de andere. Het zal van kwaad tot erger gaan. Echt, je hoeft niet bang voor Abel te zijn. Hij heeft er vrede mee, dat jij de eerste bent. Je zult over hem heersen.

__________

Kaïn had er zich niets van aangetrokken.

Doodgeslagen heeft hij hem.

Als Adam en Eva straks Abel gaan zoeken, dan vinden ze hem vermoord door zijn eigen broer.

Dan moeten ze een graf gaan maken voor hun eigen kind. Het eerste graf voor de eerste dode op de aarde.

Wonderlijk. Het eerste graf op aarde was voor iemand die naar de hemel is gegaan.

En dat na alles wat er gebeurd is. Abel behoorde tot de eerstelingen. En die zijn immers voor de Heere?

__________

En Kaïn?

Zijn oordeel is gekomen. De ene zonde op de andere. Eerst zijn boosheid. Toen de moord. En daarna?

Als de Heere hem weer opzoekt en naar Abel vraagt, klinkt het uit zijn mond: "Ik weet het niet."

De leugenaar. En daaroverheen: "Ben ik mijns broeders hoeder?" Brutaal laat hij weten een vijand van God en van zijn naaste te zijn.

__________

"Is er niet, indien gij wèl doet, verhoging? En zo gij niet wèl doet, de zonde ligt aan de deur."

Het goede doen. Het kwade laten. Daar is genade voor nodig. Is die er? Ja zeker. Luister eens.

De zonde ligt aan de deur. Je mag ook lezen: het zondoffer ligt aan de deur. De Heere Jezus, het ware zondoffer, staat aan de deur. In het laatste Bijbelboek zegt Hij het: "Zie Ik sta aan de deur en Ik klop".

__________

Kaïn heeft het er bij laten liggen. Dood was hij. Geestelijk dood. De boodschap van zonde en genade had op hem geen vat.

Abel was een eersteling. Hoe goed is het dat het bloed van Christus betere dingen spreekt dan Abel. Abels bloed roept om wraak. Christus' bloed roept om vergeving.

Christus is de Eersteling. De eersteling dergenen die ontslapen zijn. Hij is het zondoffer aan de deur. Hij is de Messias wel. "Dood geweest; en zie, Ik ben levend". Is onze begeerte tot Hem? Dat Hij zou regeren in ons hart en leven?

Dit artikel werd u aangeboden door: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 14 april 2000

Daniel | 32 Pagina's

De zondagsschool en de vertelling

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 14 april 2000

Daniel | 32 Pagina's