Als je iemand niet kunt

Je herkent het vast wel. Het gevoel datje iemand echt niet uit kunt staan. Als je zijn gezicht alleen al ziet voel je de afkeer in je opkomen. Het liefst zou je in zijn gezicht willen zeggen hoe je over hem denkt. Meestal negeer je hem. Maar wat bedoelen we eigenlijk als we iemand niet kunnen uitstaan? Hoe ga je er mee om? Ik had een gesprek met klas 3 om een antwoord te vinden op deze en andere vragen. Denk je mee?

Vooralle duidelijkheid: voor 'hij' mag je natuurlijk ook 'zij' lezen!

Het is niet zo makkelijk om uit te leggen wat je voelt als je iemand niet kunt uitstaan. Vooral de woorden irritatie, ergernis en antipathie worden genoemd. En verder?

Zijn gezicht of houding zijn al voldoende om je ergernis op te wekken. Als je hem ziet lopen, denk je: "Bah, heb je hem ook weer." Je hoeft niet direct een hekel aan hem te hebben, maar je kunt er gewoon niet tegen. Je hebt geen zin hem te ontmoeten of met hem te praten. Je draait snel je hoofd om als je hem ziet.

Je hebt dan zeker wel een gegronde reden voor deze negatieve gevoelens?

Soms wel. Denk maar aan iemand die jou niet zo prettig behandeld heeft, je vriend of vriendin heeft afgepakt, z'n afspraken niet nakomt, anderen na-aapt, arrogant doet of juist kinderachtig reageert.

Het hoeft niet altijd iets tastbaars te zijn. Je antipathie kan ook gebaseerd zijn op iets waar de ander helemaal niets aan kan doen. Vaak ga je alleen op het uiterlijk af. De manier waarop hij praat, komt bijvoorbeeld arrogant bij je over, dus ga je ervan uit dat hij ook arrogant fs. En vergeet je vooroordelen niet. Je denkt al snel: "Hij is zeker net zoals z'n broer; die kan ik ook niet uitstaan."

Toch kun je je heel erg vergissen; iemand hoeft helemaal niet te zijn zoals hij bij je overkomt. Het innerlijk van de ander ken je niet. En door alleen maarte letten op de, volgens jou, negatieve dingen leer je dat ook nooit kennen. Bovendien geef je de ander helemaal niet de kans jou zijn positieve eigenschappen te laten zien.

Hoe reageer je op iemand die je niet kunt uitstaan?

Meestal niet zo aardig. Je negeert hem, doet flauw, reageert pinnig, laat hem links liggen. Je laat duidelijk merken datje iets tegen hem hebt. Soms is het ook best prettig even lekker over hem te roddelen. Het hoort natuurlijk niet, maar het geeft wel een goed gevoel te weten dat klasgenoten er netzo overdenken als jij. Dat bevestigt jouw gedachten over die persoon en je hebt het idee dat jij in ieder geval bij de groep hoort. Soms ontaardt 'iemand niet kunnen uitstaan' zelfs in pesten. Het hoeft er niet automatisch toe te leiden, maar het heeft er wel heel veel mee te maken. Je hebt meestal een hekel aan iemand die je pest. Vaak gaat het dan van kwaad tot erger.

Hoe ervaar je het zelf om een ander te mogen? niet

Je zit er zelf niet altijd mee dat je iets tegen iemand hebt. In jouw ogen is de ander er zelfde oorzaak van. Je denkt al snel: "Ik kan er toch niets aan doen dat hij zo is en ergernis bij mij oproept? ! Hij moet maar anders gaan doen." Je vindt dat het aan hem ligt en gaat het zelf echt niet 'goedmaken'.

Eigenlijk loop je dan met haat in je hart rond. Door steeds naar de negatieve dingen te kijken, stimuleer je je eigen haatgevoelens en maak je het jezelf ook moeilijk. Je doet misschien wel alsof hij lucht voor je is, maar ondertussen let je voortdurend op hem. Hoe meer je op hem let, hoe grotere hekel je aan hem krijgt. Zeker als je heel veel met hem te maken hebt.

Uit het voorgaande blijkt wel dat een hekel aan iemand hebben voor niemand goed is. Niet voor degene om wie het gaat en ook niet voor jezelf. Helaas gaan we er niet altijd goed mee om. Is er een andere manier?

Er is wel een betere manier. Ik vind datje het moet zeggen als iets je irriteert. Dan kan hij er tenminste iets aan doen. Als iemand zich ernietvan bewust is dat je je aan hem ergert, mag je niet verwachten dat er iets veranderen zal. Je zult het toch moeten zeggen.

Jammer genoeg blijft het vaak bij mooie woorden. In de praktijk zeg je zulke dingen niet zo makkelijk. Je bent veel te bang om af te gaan voor jezelf en voor anderen. Het is een soort valse schaamte. Bovendien vind je dat hij de eerste stap moet doen, omdat hij degene is die jou dat gevoel geeft. Je eergevoel zit in de weg.

Hoe pak je het aan als je toch de stoute schoenen hebt durven aantrekken? Zeg je simpelweg: "Joh, ik wil even zeggen dat je me irriteert en daarom heb ik een hekel aan je"?

Ik denk datje het niet zo bot moet zeggen, omdat dat kwetsend kan zijn. Bovendien klinkt het beschuldigend. Je zou kunnen zeggen watje irriteert en waarom; wat voor gevoel jij erbij hebt. Dan begrijpt de ander je misschien ook beter.

Erover praten heeft als voordeel datje eikaars reacties ziet. Daar kun je direct op inspelen. Het nadeel is datje kans loopt boos te worden en daardoor verkeerde dingen gaat zeggen. Dat is zinloos. Je kunt het dan beter opschrijven. Op die manier kun je erover nadenken en beter op je woorden letten. Aan de ene kant is het onpersoonlijker, aan de andere kant misschien duidelijker. Hoe je het ook aanpakt; je moet wel eerlijk zijn en positief proberen te blijven.

Een betere manier dus om met 'niet uit kunnen staan' om te gaan. Wat is nu de bijbelse houding?

Je moetje naaste liefhebben als jezelf. Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet. Ook niet degene die je minder graag mag!

Dat is kort, maar krachtig. En natuurlijk waar. ledereen zal het hier waarschijnlijk mee eens zijn. Maar het is niet voldoende dat je dat denkt en vindt. Veel belangrijker is het dat je het ook in praktijk brengt. Hoe doe je dat?

Begin bij jezelf. Misschien ligt het wel aan jou en moet jij je houding veranderen. Je zou je kunnen afvragen watje zelf verkeerd hebt gedaan en je zou dat ook tegen die persoon moeten zeggen. Door dit te doen, kan het voor de ander makkelijker worden om zijn fouten ook toe te geven. Het is wel ontzettend moeilijk om je fouten in te zien en toe te geven. Ik vind het een soort zelfoverwinning. Zoals al eerder is gezegd zitje trots in de weg en vaak ben je bang om af te gaan.

Nadenken over je eigen zwakheden en fouten toegeven is een manier. Maar iemand noemde 'denk eerst aan de ander en dan pas aan jezelf'. Is dat geen tegenstelling?

Dat denk ik niet. Met 'denken aan' bedoel ik niet 'denken aan zijn fouten', maar dat je het goede voor die persoon op het oog hebt. Dat betekent ook datje rekening met hem houdt; datje probeert het waarom achter zijn gedrag te zien. Misschien zit hij wel in een nare situatie of is zijn, in jouw ogen, arrogante houding een poging om zijn onzekerheid te verbergen. In plaats van hem daarom uit de weg te gaan, kun je proberen juist meer met hem om te gaan. Sluit hem niet buiten de groep, maar geef hem ook een plaats.

Het kan ook helpen om op zijn positieve kanten te letten, want die heeft hij ook. De niet zo aangename dingen zullen je dan steeds minder opvallen. Op deze manier leer je ook beter omgaan met zijn zwakke kanten en zul je je minder snel ergeren. Bovendien kan je hekel omslaan in waardering als je zijn positieve eigenschappen leert kennen.

Eén ding hebben we nog niet genoemd. Iets heel belangrijks, dat we vaak vergeten. Je kunt heel veel goede voornemens hebben, vast van plan zijn het voortaan anders te doen, maar op eigen houtje zul je niet ver komen.

Je moet er om bidden en je steeds afvragen hoe God wil datje handelt. Ook, of beter gezegd, jüist ten opzichte van degene die je niet kunt uitstaan.

Stof tot nadenken? !

Apeldoorn, Karla Hofman

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen