Christelijke symbolen

Ik beloof trouw / aan de vlag / van Nederland En aan het land / waarvoor zij staat Eén volk / onder God, Ondeelbaar, Met vrijheid en rechtvaardigheid Voor allen.

Stel je eens voor dat elke Hollandse schoolklas, iedere ochtend, met de hand op het hart deze woorden zou moeten opzeggen... De jongens van de openbare school zouden het vertikken! Hun ouders zouden er een groot punt van maken! En de politiek zou het afschaffen, zo snel als ze kon. Eén volk onder God? We hebben toch vrijheid van godsdienst zeker?

In Amerika wordt over zoiets heel anders gedacht. Iedere ochtend prevelen de leerlingen daar The Pledge: / Pledge Allegiance / To the Flag / Of the United States of America / And to the Republic / For which it Stands / One Nation / Under God / Indivisible / With Liberty / And Justice / For AH.

Eén rechter was er, vorige maand, die het waagde om van de woorden under God een probleem te maken. En wat was de reactie daar, aan de andere kant van de grote plas? Het Congres verklaarde hem voor gek. De Senaat nam eensgezind een motie van afkeuring aan. De president verklaarde de rechterlijke uitspraak 'belachelijk'. Een groep hooggeplaatste politici 'deed' vol trots samen The Pledge - de hand op het hart. De minister van Justitie zei dat deze rechter niet meer over promotie hoeft te dromen.

In God we trust

Wat ze in Amerika zoveel beter begrijpen dan wij hier in Nederland, is de kracht en het belang van religieuze symbolen. Terwijl bouwlieden daarginds ieder officieel gebouw versieren met de woorden In God we trust, mogen we hier blij zijn als het randschrift God zij met ons nog een tijdlang op de rand van de 2-euro-munt wordt gedoogd. Door de meeste gemeenteraden is het ambtsgebed al afgeschaft. Veel politici leggen liever de belofte af dan de eed. Vers zes van het prachtige Wilhelmus - Mijn schild ende betrouwen / zijt Gij o God, mijn Heer-wordt steeds minder gezongen. En er verrijzen grote nieuwbouwwijken waarin niet één spitse toren het volk naar Boven wijst.

Zulke zaken zijn niet alleen het gevolg van de almaar voortschrijdende secularisatie en ontkerkelijking, ze zijn deels ook de oorzaak ervan. Want religieuze symbolen houden een volk bij de les. Ze herinneren aan het verleden, waarin het geloof richting gaf aan het handelen van vroede vaderen. Ze roepen op, in het heden, op dezelfde beproefde kompasnaald te koersen.

In Jozua 4 lezen we hoe God Israël door de Jordaan heenleidt. Bij die gelegenheid draagt Hij hen op een monument van twaalf gedenkstenen op te richten. Opdat dit een teken zij onder ulieden. Wanneer uw kinderen morgen vragen zullen, zeggende: wat zijn u deze stenen ? Zo zult gij tot hen zeggen: Omdat de wateren der Jordaan zijn afgesneden geweest voor de ark des verbonds des HEEREN (...) Zo zullen deze stenen de kinderen Israëls tot gedachtenis zijn tot in eeuwigheid (vers 6 en 7).

Niet voor niets voegden Amerikaanse volksvertegenwoordigers in 1954 de woorden under God toe aan The Pledge. Verder bestond het al decennia, als een patriottisch gedicht van Francis Bellamy uit 1892. Met hun toevoeging wilden de congresleden van dag tot dag benadrukken dat hun land een christelijk land is. In tegenstelling tot de communistische landen, die van God niet wilden weten.

Vol symboliek

Ook in ons persoonlijk leven kunnen symbolen hun nut hebben. Trouw bidden en danken bij het eten heeft niet alleen inhoudelijke waarde, maar is ook vol symboliek. Daarin ligt de erkenning dat God de Gever is van het goede en de Onderhouder van ons leven. Het herinnert ons ook dat ons dagelijks brood geen vanzelfsprekendheid is, maar ook een voorrecht dat anderen schrijnend moeten missen. Temeer reden om daar trouw in te zijn! Wat mij betreft mogen alle jongens en mannen in de kerk gaan staan onder het bidden. Dat is immers een symbolische daad van eerbied? Net als het neerknielen voor het avondgebed. Ik kan me de gedachte voorstellen datje jezelf zittend of liggend beter kunt concentreren. Toch zou ik voor het knielen willen pleiten.

Laten we zuinig zijn op onze symbolen. Onze reformatorische traditie staat er toch al niet bol van. In onze kerkdiensten zeggen we niet samen het Onze Vader op. We knielen ook niet samen neer op lange kerkbanken. Op zich zijn dat mooie, symbolische daden. Ze maken het kerkgangers bovendien onmogelijk er ongeïnteresseerd bij te zitten.

Waddinxveen, Peter van Olst

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen