"Opent uwe mond"

Helpt bidden als iemand ongeneeslijk ziek is? Als de dokter geen raad meer weet, waarom dan toch bidden?

"Zou er voor de HEERE iets te wonderlijk zijn? Ook als de arts moet zeggen dat geen genezing meer mogelijk is, blijft Hij de Almachtige. Ook dan mogen en moeten we de Heere aanlopen als een waterstroom. Want wat bij de dokter ongeneeslijk is, is geneeslijk bij God. Wat bij de mens onmogelijk is, is mogelijk bij God. Daarom moeten we zolang er leven is blijven bidden. Ootmoedig, smekend en aanhoudend. Hij is een God van wonderen! Zijn Naam is Wonderlijk en Zijn werken zijn wonderlijk. Zijn almachtige en alomtegenwoordige hand geeft gezondheid en krankheid. Een aanhoudende bede in overgave aan de Heere heeft altijd zin. Maar dan wel: Uw Naam, Uw Koninkrijk, Uw wil voorop! Uw wil geschiede, gelijk in de hemel als ook op de aarde. De Heere kon ongeneeslijk zieken genezing geven op het gebed. Dat kan en wil Hij nog steeds! Geeft Hij dan altijd genezing op het gebed? Nee, want Hij is niet alleen de Almachtige, maar ook de Vrijmachtige. In het formuliergebed wordt dat ook beleden: 'Naardien Gij dood en leven alleen in Uw hand hebt'."

Geeft de Bijbel aanwijzingen voor het gebed voor zieken?

zieken? Op verschillende plaatsen in het Woord van God worden we opgeroepen tot gebed. Bidt zonder ophouden. Aanwijzingen voor het gebed voor de zieken vinden we bijvoorbeeld in de brief van Jakobus (5:14-15): s iemand krank onder u ? Dat hij tot zich roepe de ouderlingen der gemeente en dat zij over hem bidden, hem zalvende met olie in de Naam des Heeren en het gebed des geloofs zal de zieke behouden en de Heere zal hem oprichten en zo hij zonden gedaan zal hebben, het zal hem vergeven worden.

Het gebed voor de zieke wordt hier het eerst genoemd. Het is dus ongetwijfeld het belangrijkste! Aan de zalving met olie moet niet dezelfde waarde worden gehecht als aan de voorbede van de ambtsdragers. Dr. L. Floor schrijft in zijn commentaar op Jakobus: 'Het zalven met olie is een symbool. Al valt de symbolische handeling weg, daarmee is dat wat de handeling symboliseert nog niet verdwenen. Er is veel voor te zeggen om aan te nemen, dat de zalving met olie bijkomstig is en dus vandaag in de kerk niet nodig is. Maar blijvend is de voorbede voor de zieken en de prediking van de reiniging ten leven door Christus'.

Er klinkt ook een ernstige waarschuwing door in het woord tot koning Ahazia. Hij zond boden: Gaat heen, vraagt Baal-Zebub, de god van Ekron of ik van deze krankheid genezen zal

(2 Koningen 1:2). Maar hij was aan het verkeerde adres! Zijn ziekbed werd zijn sterfbed: s het omdat er geen God in Israël is, dat gij heengaat, om Baal-Zebub, de god van Ekron te vragen ? De bidder van ons formuliergebed heefteen beter adres: Eeuwige, barmhartige God en Vader, Die de eeuwige zaligheid zijt der levenden en het eeuwige Leven der stervenden'!"

Is de zorg voor zieken in de eerste plaats een taak voor ambtsdragers?

De zorg voor zieken in de gemeente is allereerst een ambtelijke zorg van de kerkenraad. Het ziekenbezoek en de pastorale begeleiding van de zieken is een taak van de ambtsdragers. Het behoort tot de dienst van de herder en leraar. Daarin bijgestaan door de ouderlingen en diakenen. Het is een goede zaak als deze bezoeken elke week worden afgesproken en bijgehouden op de kerkenraad.

Het ambtelijke bezoek aan de zieke is wezenlijk onderscheiden van alle andere bezoek aan het ziekbed. Ziekenzorg is ook zielszorg! Een belangrijk onderdeel vormt dan ook de Schriftlezing en het gebed. Hierin zullen de noden, de vragen, de strijd en het leed van de zieke, zoals die in het gesprek aan de orde kwamen, worden neergelegd voor het aangezicht van de Heere.

Waar komt het gebed voor de zieken vandaan? Kunnen wij er vandaag nog iets mee?

'"Het gebed voor kranke en aangevochten mensen' zoals je dat achterin je psalmboek vind, heeft twee versies. Het eerste gebed is geheel van ds. Petrus Datheen. Van het tweede waarschijnlijk alleen de laatste helft. Mogelijk heeft deze predikant de gebeden, woordelijk of zakelijk, overgenomen uit de liturgie van de Paltz.

Het gebruik ervan is nooit door een synode verplicht gesteld. De synode van Wesel (1568) is de enige die erover spreekt. Onder invloed van onder andere de Engelse Puriteinen en iemand als ds. Koelman raakten deze liturgische formuliergebeden meer op de achtergrond en werden vervangen dooreen vrij gebed.

Het is opmerkelijk dat wij in ons psalmboek zoveel aantreffen voor zieken en stervenden. Een vijftal formulieren, namelijk: twee gebeden, twee verzamelingen van troostelijke spreuken en de Ziekentroost. Deze laatste is het werk van Cornelis Hille. In 1590 is deze Ziekentroost door de boekdrukkers voor 't eerst achter een bijbeluitgave gevoegd. Voor velen is het gebruikt tot troost. Het is bekend dat Johan van Oldenbarneveld, voordat hij het schavot beklom, door de predikant de ziekentroost liet voorlezen.

De gemeente van onze tijd is enigszins vervreemd van deze gebeden. Toch kunnen ze ons een goede dienst bewijzen. Lees ze eens aandachtig door. Ze dienen ons ook tot een voorbeeld voor de zaken die in een gebed bij ziekte van groot belang zijn. Het zijn gebeden, die gegrond zijn op de woorden van de Bijbel. We moeten wel bedenken: dit is het gebed van een rechtvaardige. Van een kind van God. Een gebed des geloofs! Vraag maar veel om de Geest der gebeden: Heere, leer mij ook zo bidden!"

Waarom wordt er in de kerk voorbede gedaan? Sommigen zien dit alleen als een vorm.

Voorbede doen in de erk is een bijbelse zaak. De apostel Paulus roept de jonge Timothëus op tot voorbede in de samenkomst van de gemeente: k vermaan dan voor alle dingen, dat gedaan worden smekingen, gebeden, voorbiddingen, dankzeggingen vooralle mensen (1 Timotheüs 2:1). Ook de Heidelbergse Catechismus (Zondag 38) spreekt over een naarstig komen op de rustdag tot de gemeente Gods om God de Heere openlijk aan te roepen.

De ambtelijke voorbede in de eredienst is een taak van de dienaar van het Woord. Zijn bevestigingsformulier wijst hierop: Ten tweede is het ambt van de herders de openbare aanroeping van Gods Naam te doen vanwege de gehele gemeente'.

In zijn Institutie zegt Calvijn, dat God, opdat de gemeenschappelijke gebeden niet veracht zouden worden, vroeger deze vereerd heeft met zeer uitzonderlijke eretitels, zodat Hij speciaal de tempel een huis des gebeds noemde. Daarmee heeft Hij ons geleerd, dat de oefening van het gebed het voornaamste deel van Zijn dienst is en dat Zijn huis was opgericht als een banier, opdat de gelovigen zich tezamen in het bidden bezig houden (Institutie III. XX.29).

De voorbede van de gemeente is dus van grote waarde! Het gaat er dus niet om als de namen van zieken worden afgelezen, dat iedereen weet wie er in het ziekenhuis ligt. Maar opdat alle kleine gebedsstroompjes uit de binnenkamer samenkomen tot een grote stroom naar de hemel.

Er zijn vele voorbeelden van de kracht van zulke voorbede. In de Bijbel lezen we in Handelingen 12:5 een prachtig voorbeeld. Petrus dan werd in de gevangenis bewaard; maar van de gemeente werd een gedurig gebed tot God voor hem gedaan. Een biddende gemeente bad de apostel uit de dodencel van koning Herodes. En toen de verhoring op hun gebed bleek, konden ze hun ogen niet geloven.

In onze gemeenten zijn er ook duidelijke voorbeelden van genezing op het gebed. Dan is het praktijk: Roep Mij aan in de dag der benauwdheid, Ik zal er u uithelpen en gij zult Mij eren."

Wat kunnen gemeenteleden doen voor zieken?

"Ziekte kan een zware last betekenen. Men voelt zich uitgeschakeld. Men heeft te maken met lijden en pijn. Hoe eenzaam kan een zieke zich voelen! Hier kunnen gemeenteleden veel betekenen voor de zieke. Missen we onze

zieken, als we 's zondags in de kerk zitten? Informeren we naar eikaars omstandigheden ? Bidden we voor elkaar? Ik denk aan het woord van Paulus: aar de leden voor elkander gelijke zorg zouden dragen. En hetzij dat één lid lijdt, zo lijden al de leden mede (1 Korinthe 12:25b).

Het gebed voor de zieke is van groot belang. Maar ook hartelijk meeleven met de zieke en de familieleden. Een bezoekje of een kaart geeft het gevoel, dat er vanuit de gemeente aan hem of haar gedacht wordt. Zo'n klein gebaar van aandacht kan bijzonder goed doen. De lasten van het ziekbed worden erdoor verlicht.

Luisteren is bij een bezoek van groot belang. De zieke merkt het snel genoeg, wanneer we niet echt meeleven en geen oprechte belangstelling hebben. Laat iemand praten en probeer je in te leven in de situatie van de ander. Voorkom dat er geen aandacht is voorde geestelijke dingen! Dan blijft het een oppervlakkigbezoek. Spreek ook over de vragen van lijden en sterven, zeker als je te maken hebt met een ongeneeslijke ziekte.

Geven we binnen de gemeente genoeg acht op elkaar ? Draagt elkanders lasten en vervult alzo de Wet van Christus.

In het Evangelie van Mattheüs zijn vier zulke lastdragers aan het werk. Ze dragen hun zieke vriend en brengen hem, door een moeilijke weg, tot aan de voeten van Jezus. De Heere Jezus ziet hun geloof en zegent hun werk. Zijn er nog zulke dragers in de gemeente? "

Waarom zegt het formulier dat wij de toevlucht zullen nemen tot Gods barmhartigheid, met de toevoeging: 'die Gij nooit iemand geweigerd hebt'?

"In het gebed klinkt de ootmoedige bede: 'Maar, Heere, Gij weet dat wij Uw volk en Gij onze God zijt; wij hebben tot niemand toevlucht, dan alleen tot Uw barmhartigheid, die Gij nooit iemand geweigerd hebt, die zich tot U bekeerd heeft'.

Hier spreekt de zieke in het oprechte geloofsvertrouwen. Hij beroept zich op de alwetendheid van God. Hij beleeft zijn afhankelijkheid. Hij erkent nergens recht op te hebben. Hij belijdt in deze woorden dat er buiten de Heere voor hem geen toevlucht is. Hij werpt zijn smeekbede neer op Gods grondeloze barmhartigheid. 'Wij bidden U, dat Gij naar Uw barmhartigheid ons wilt aanzien in het aangezicht van Jezus Christus'.

Deze bidder heeft persoonlijk ervaren, dat de Heere nog nooit een zondaar heeft afgewezen die in zijn zonden en ellenden tot Hem zich ter genezing wendde.

In de oorspronkelijke uitgave van dit gebed staan in de kantlijn de teksten, die Datheen heeft toegevoegd uit de Bijbel. Bij deze passage staat opgetekend Psalm 79:8: edenk ons de vorige misdaden niet; haast U, laat Uw barmhartigheden ons voorkomen, want wij zijn zeer dun geworden. Help ons, o God onzes hei Is, ter oorzake van de eer Uws naams.

De toevoeging 'die Gij nooit iemand geweigerd hebt, die zich tot U bekeerd heeft' moet ons dienen tot een aansporing en tot een bemoediging. Die tot Mij komt, zal Ik geenszins uitwerpen. Die, hoe het ook moog' tegenlopen, gestadig op Zijn goedheid hopen!"

Waarom bidden om kastijding? Gebeurt dat nog wel?

"Over de kastijding van God worden verschillende dingen gezegd in dit gebed.

Lees maar mee: 'Wij bidden U, verleen ons de genade Uws Heiligen Geestes, dat Hij ons leren onze ellendigheid recht te erkennen en geduldig Uw kastijdingen te verdragen, die wij tienduizendmaal groter verdiend hebben'. De bidder vraagt om door de genade van de Geest zijn ellende recht en grondig te kennen. Hij erkent ook dat hij tijdelijke en eeuwige straffen heeft verdiend. Hij smeekt om in tegenspoed geduldig te zijn. Maar door genade mag hij het geloofsvertrouwen hebben dat' wij weten dat Uw kastijdingen ons niet zijn tekenen van Uw toorn, maar van Uw Vaderlijke liefde jegens ons'. De kastijding, de ziekte en het lijden worden doorZijn vaderlijke hand hem toegeschikt. Daarom bidt hij ook: Kastijd ons liever hier, dan dat wij hierna met de wereld zouden moeten verloren gaan'. Kastijding moet en mag dan dienen om te sterven aan de wereld. Opdat de oude mens wordt gekruisigd. Deze bidder weet dat de Heere kastijdt tot zijn nut, opdat hij Zijn heiligheid zou deelachtig worden. Dit gebed om kastijding is geen dagelijks werk in het leven van Gods kind. Toch zijn er momenten dat het ook nu nog wordt doorleefd en gebeden. Ik denk aan die vrouw, die in grote zorg en zwaar lijden, onder tranen mij toebetrouwde: 'Die goedertieren Vader, die milde Zegenader, ik heb liever de slagen uit Zijn rechterhand, dan de rijkdom en de gezondheid uitzijn linkerhand!' Wat ben je dan gelukkig."

Komt u nu nog mensen tegen die bidden om het verlaten van dit

leven in de hoop van de opstanding?

"Wat een rijke inhoud heeft dit gebed. Hier klinkt de volledige overgave aan de wil van de Heere. 'Wij onderwerpen ons ganselijk aan Uw wil, hetzij dat Gij onze zielen langer in deze tabernakel wilt laten of ons tot U in het eeuwige leven nemen...' Maar ook de vaste geloofszekerheid: Overmits wij Christus' eigen zijn en daarom niet kunnen vergaan'. Daarom is er een blij vooruitzicht: Wij willen gaarne dit zwakke vlees verlaten in hope der zalige opstanding, waar ons datzelve veel heerlijker zal wedergegeven worden'. Er zijn nog zulke mensen. Hoewel de vaste geloofszekerheid dikwijls wordt gemist, ook onder veel kinderen van God. Toch kom je er tegen, die bidden om verlost te worden van het lichaam der zonden. Soms als ze nog zo gezond en sterk zijn! Dan is het geloof in oefening: ant het leven is mij Christus en het sterven is mij gewin. Dan mogen ze met de apostel Paulus beleven en belijden: antik word van deze twee gedrongen, hebbende de begeerte om ontbonden te worden en met Christus te zijn; want dat is zeer verre het beste (Filemon : 23). Is dat niet om jaloers op te worden? "

Waarom spreekt het formuliergebed over 'de aanvechting' van satan? Komt dat nog voor bij ernstig zieken? Hoe gaat u daar mee om?

'"Geef ons te gevoelen de zalige troost van de vergeving der zonden en van de rechtvaardigmaking van Christus, opdat wij met dat schild al satans aanvechtingen overwinnen'.

Juist bij ernstige ziekte en lijden zal de vorst der duisternis alles doen om Gods kind te benauwen en aan te vechten. De satan kan een ware gelovige niet uit de hemel houden, maar kan wel de troost en de hemel uit hun hart nemen. Daarom smeekt hier zo'n aangevochten mens om te mogen gevoelen de zalige troost van het bloed van Christus. Lees nog maar eens in de Christenreis van Bunyan hoe het christen verging bij de overtocht door de doodsjordaan naarSion!

Ook de stervende Borg van de Kerk heeft de duivel juist aan het kruis zwaar benauwd. Wat is de helse strijd fel geweest in de drie uren van duisternis op Golgotha. Jezus is nedergedaald ter helle! Hij van God verlaten, opdat Zijn Kerk tot God genomen en nimmermeer verlaten zou worden.

Daar mag en moet een stervend kind van God door mij opgewezen worden: Opdat ik in mijn hoogste aanvechtingen verzekerd zij en mij vertrooste, dat mijn Heere Jezus Christus door Zijn onuitsprekelijke benauwdheid, smarten, verschrikking en helse kwelling, in welke Hij in Zijn ganse lijden, maar inzonderheid aan het kruis gezonken was, mij van de helse benauwdheid en pijn verlost heeft' (Zondag 44).

Het bezoek aan een ernstige zieke zonder m'n Bijbel zou een onmogelijkheid zijn. Mijn woorden kunnen niemand helpen. Maar ambtelijk te mogen komen in de Naam van God, met het Woord van God.

Dikwijls spreek ik met ernstige zieken, die zonder gegronde hoop zijn, over de boodschap uit Johannes 3. Dan mogen we hen ook wijzen op: En gelijk Mozes de slang in de woestijn verhoogd heeft, alzo moet de Zoon des mensen verhoogd worden, opdat een iegelijk, die in hem gelooft, niet verderve, maar het eeuwige leven hebbe. Daar ligt de redding voor een mens, die gebeten is door de slang in het Paradijs met zijn dodelijk zondegif. Door het geloof in de gekruiste Christus."

Wat wilt u aan jongeren meegeven als het gaat om het gebed voor zieken?

"Er is veel ziekte en zorg in de wereld. De aarde is en jammerdal door de zonde geworden. Dat lijkt misschien pessimistisch. Maar het is de realiteit. Ziekte, zorg en dood! Het is er ook in de gemeente waar jij een plaats kreeg. De Heere geve jou iets van die noden te gevoelen en te dragen in je gebed. Opent uwe mond!

Maar ook en vooral wil ik jonge mensen met klem wijzen op de boodschap van Salomo.

Je bent nog jong. Je voelt je sterk. Je bent gelukkig gezond. En juist daarom: n gedenk aan uw Schepper in de dagen uwer jongelingschap, eer dat de kwade dagen komen en de jaren naderen, van welke gij zeggen zult: k heb geen lustin dezelve (Prediker 12:1). Zoek het toch vandaag met je dodelijke kwaal bij de enige Medicijnmeester, Die je krankheên kent en liefderijk geneest."

Dit was het laatste deel in de serie over formuliergebeden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen