Klimaatverandering, jou een zorg?!

Massale belangstelling voor klimaatverandering? Zeker is wel dat klimaatverandering hèt milieu-thema van dit moment is. Er zijn duizenden wetenschappers die zich over dit probleem buigen. Men heeft het inmiddels over een 'klimaathype'. De zoveelste hype, waar je schouderophalend aan voorbij kunt gaan, of er is er misschien toch echt iets ernstigs aan de hand? Is klimaatverandering een wereldwijde bedreiging van Gods schepping, die juist door christenen uiterst serieus genomen moeten worden? Dit artikel wil jou aanzetten tot een stuk bezinning op dit thema.

Straks geen Noordpool meer?

Onlangs publiceerde de Amerikaanse luchtvaartorganisatie NASA de resultaten van ruim twintig jaar metingen aan de Noordpool. Het blijkt dat het zee-ijs op de Noordpool in hoog tempo smelt, met maar liefst 9 procent per tien jaar. Als dat zo doorgaat is er geen ijs meer over aan het eind van deze eeuw. De ijsbeer heeft nu al last van klimaatverandering; hij jaagt op het ijs, maar door het smelten van het pakijs wordt zijn jachtseizoen steeds korter.lnmiddels zijn er onderzoekers die beweren dat het noordpoolijs rond 2050 volledig gesmolten zal zijn. Kun je het je voorstellen: satellietfoto's, genomen in de wintertijd, waarin je tevergeefs zult zoeken naar de immense ijsvlakten van de Noordpool? Toch lijken de feiten er op te wijzen dat het dreigt te gaan gebeuren. Niet alleen wetenschappers voorspellen dit, ook de landen die rondom de Noordpool liggen houden er serieus rekening mee. Ter illustratie een citaat uit een krantebericht:

'Voor de landen rond de poolcirkel is het smeltende ijs interessant - en niet vanwege die paar rotseilandjes die opduiken. In de toekomst komen er lucratieve vaarroutes vrij en bovendien bevinden zich enorme olievoorraden in de bodem, die gemakkelijker te delven zijn als de kap smelt. De discussie wie het recht heeft om de aanwezige bodemschatten te exploiteren is in volle gang. '

Is de mens de oorzaak?

Dat het klimaat aan het veranderen is, wordt steeds duidelijker en wordt door steeds minder wetenschappers betwist. Hoe wordt het veroorzaakt? Heeft het handelen van de mens daar een belangrijk aandeel in of vindt dit proces helemaal buiten ons plaats? Er zijn namelijk ook natuurlijke oorzaken aan te wijzen die kunnen leiden tot een verandering in het klimaat. Je kunt hierbij denken aan verschuivingen van continenten en zeestromen, inslagen op aarde van kometen of meteorieten, vulkaanuitbarstingen, bosbranden, veranderende zonneactiviteit, enzovoorts.

In 2006 bracht de Amerikaan Al Gore het boek en de film 'An inconvenient Truth' uit. Hij laat hierin zien wat de gevolgen zijn van klimaatverandering. De aarde warmt op, de zeespiegel stijgt dramatisch en dichtbevolkte kustgebieden, zoals in Nederland en Bangladesh grotendeels onder water lopen. Met indringende filmbeelden over smeltende gletschers en grafieken die het verband aantonen tussen temperatuurstijging en de stijgende uitstoot van stelt Al Gore onomwonden de klok op vijf C02 voor twaalf staat. Het is nu de tijd om te handelen om erger te voorkomen. De film heeft zijn uitwerking niet gemist. Veel regeringsleiders die de film bekeken, verlieten daarna diep onder de indruk de filmzaal, overtuigd van de ernst van het probleem èn van de noodzaak om nü actie te ondernemen. Vanwege zijn bijdrage aan de klimaatdiscussie is Al Gore onlangs verkozen tot winnaar van de Nobelprijs voor de vrede.

In 2007 kwam er een klimaatrapport van de Verenigde Naties uit, waarin onomwonden werd gesteld dat het zeer waarschijnlijk is, met een zekerheid van 90 procent, dat een deel van de klimaatverandering van de afgelopen vijftig jaar op rekening van de mens is te schrijven. De 2500 wetenschappers die aan het VN-klimaatrapport hebben meegewerkt denken dat de gemiddelde temperatuur op aarde de komende eeuw tussen 1, 8 en 4, 5 graden stijgt.

Het rapport noemt de alsmaar toegenomen verbranding van fossiele brandstoffen (aardolie, gas en steenkool) de belangrijkste oorzaak van de klimaatverandering die nu aan het optreden is. Bij de verbranding van fossiele brandstoffen komt vrij. Op zichzelf vormt dit geen C02 probleem, want is een onschuldig gas dat van nature C02 in de lucht voorkomt. Het gas maakt deel uit van een natuurlijke kringloop. Zolang deze kringloop in evenwicht is, is er geen vuiltje aan de lucht. Het probleem is dat er teveel is en dat er steeds meer bij komt. Dit merken C02 we nauwelijks, want we kunnen het niet ruiken of zien. Het overschot aan ontstaat door verbranding van C02 fossiele brandstoffen. Dat gebeurt bij jou thuis in de bijvoorbeeld de verwarmingsketel, in je scooter of auto, maar ook in de industrie en energiecentrales die electriciteit opwekken. wordt een broeikasgas genoemd. C02 Ze leggen namelijk een soort warme deken om de aarde. Hierdoor wordt een deel van de warmte van de zon niet teruggekaatst, maar vastgehouden. Zonder dat warmedeken-effect zou de aarde veel kouder zijn.

Gevolgen van klimaatverandering

Niemand weet precies hoeveel meer kooldioxide we nog kunnen uitstoten voor klimaatverandering echt gevaarlijk wordt. Een kleine tot gemiddelde opwarming van de aarde leidt waarschijnlijk tot:

Een stijgend zeeniveau door het smelten van de gletsjers en warmteuitzetting van de oceanen.

Massale uitstoot van nog meer broeikasgassen door het smelten van de permafrost en het verdwijnen van bossen, wat de opwarming van de aarde zal versnellen.

Een verhoogde kans op extreem weer zoals hittegolven, droogtes, en zware buien. Nu al is het aantal droogtes verdubbeld in de afgelopen 30 jaar.

Kustgebieden krijgen vaker te maken met overstromingen, erosie en verlies van gevoelige wetlands.

Bedreiging van gevoelige natuursystemen zoals gletsjers, arctische-en bergecosystemen, oerbossen, regenwouden, koraalriffen, prairie wetlands en inheemse graslanden.

Een grotere kans op het uitsterven van diersoorten zoals de pinguïn, Bengaalse tijger, ijsbeer en boomkangoeroe, en verlies van biodiversiteit. Een artikel in het blad Nature stelt dat maar liefst ruim 20 procent van alle dier-en plantensoorten wordt bedreigd.

De grootste effecten zullen in de armste landen plaatsvinden. Landen die zich het minst kunnen verweren tegen natuurrampen, als stijgend zeewater, ziekte-epidemieën en een teruggang in agrarische productie. En die nu al kampen met een tekort aan schoon drinkwater! Deze

landen vind je vooral in Azië, Afrika en de eilanden in de Grote Oceaan.

Is er nog iets aan Ce doen?

Realiseer je hierbij wel dat, om een verdere opwarming te voorkomen, de uitstoot van broeikasgassen waarschijnlijk met maar liefst 80 procent omlaag gebracht zal moeten worden. Zet deze doelstelling eens af tegen het feit dat wij op wereldwijde schaal bijna volledig afhankelijk zijn geworden van fossiele brandstoffen... Sinds de Industriële Revolutie draaien de westerse economieën namelijk vrijwel geheel op olie, kolen en gas. De enorme groei van de economie in landen als China en India zorgt ervoor dat de energievraag alleen maar toeneemt. In China, dat op dit moment, de werkplaats van de wereld wordt genoemd, wordt iedere week een grote kolencentrale in gebruik genomen, om te kunnen voorzien in de alsmaar stijgende energiebehoefte!

Een wereldwijd milieuprobleem als klimaatverandering vraagt om een wereldwijde aanpak. Ook dat maakt dit probleem extra lastig. Het kost veel moeite om alle landen op één lijn te krijgen. Zo hebben de Verenigde Staten tot op de dag vandaag het Kyoto-verdrag, nog niet ondertekend. In dit verdrag zijn C02-reductiedoelstellingen opgenomen, waarvan nu al duidelijk is dat ze niet ver genoeg gaan. Voeg daar ook nog eens de ontbossing bij die wereldwijd op grote schaal plaatsvindt. Via het programma Google Earth zijn satellietbeelden met daarop enorme kapvlaktes in het Amazoneregenwoud waar te nemen. Het kappen van deze bossen zorgt er voor dat er steeds minder uit de atmosfeer wordt opgenomen. C02 Ondanks de complexiteit en taaiheid van het C02-probleem hebben verschillende landen het voortouw genomen in het omschakelen naar een energievoorziening die is gebaseerd op duurzame bronnen. Een goed voorbeeld daarvan is Denemarken, waar inmiddels 25 procent van de landelijke electriciteitsbehoefte wordt opgewekt door windturbines. Het aantal initiatieven om iets te doen aan energiebesparing, zuinige motoren en duurzame energie neemt op dit moment sterk toe.

Save our Selves?

Save our Selves (SOS) is een wereldwijde campagne die bedoeld is om iedereen duidelijk te maken wat er met de aarde gebeurt als de klimaatverandering doorzet. De slogan Save our Selves (Laten we ons zelf redden) is veelzeggend. We moeten actie ondernemen, maar blijk-baar voor ons eigen levensbehoud en dat van onze kinderen. In het ongunstigste geval zelfs met het doel om ons huidige luxe leventje voort te zetten, zonder dat daar de donkere wolk van de uitputting van de aarde boven hangt.

Als christenen dienen wij anders naar de aarde kijken! Zij is onderdeel van Gods schepping en door de goede Schepper aan ons in bruikleen gegeven. Uit de grote milieuproblemen, waarmee we te kampen hebben, blijkt overduidelijk dat de aarde bij ons niet in goede handen is! 'Het ganse schepsel zucht als in barensnood', zo roept de apostel Paulus het uit in Romeinen 8.

We moeten daarom, ook bij het milieuprobleem, niet denken vanuit de mens, maar vanuit God, 'God-centred' en niet 'man-centred'! Dit betekent ook dat het op onze geestelijke nood gerichte 'Save our Souls' nooit verdrongen mag worden door het mensgerichte 'Save our Selves'!

Anderzijds: juist omdat we deze aarde van God in bruikleen hebben gekregen, dienen ook wij de hand aan de ploeg te slaan om de aantasting van de aarde tegen te gaan. Het kan toch niet zo zijn dat degenen die God niet als de Schepper van hemel en aarde erkennen, zich meer bewust zijn het klimaatprobleem en hiertegen meer maatregelen nemen dan wij als christenen?

Het tegengaan van klimaatverandering is een enorme opgave en het lijkt bijna onmogelijk om de C02-uitstoot zodanig terug te dringen dat de temperatuurstijging stopt. Dit wil niet zeggen dat er niets tegen te doen is en dat wij hierin onze verantwoordelijkheid niet hebben te nemen!

Ook op het niveau van jouw leven zijn er tal van mogelijkheden te bedenken, variërend van het installeren van een waterbesparende douchekop en spaarlampen, het afsluiten een groene stroomcontract tot de aanschaf van een zuinige of hybride auto. Stel het energieverbruik bij jullie thuis eens aan de orde. Je zou bij de behandeling van de financiële jaarstukken op een ledenvergadering eens een vraag kunnen stellen over de hoogte van energiekosten voor het kerkgebouw.

Er is veel meer mogelijk dan wij denken of willen weten en doen. Vergeet daarbij niet dat het tegengaan van bijvoorbeeld energieverspilling niet alleen winst oplevert voor het milieu, maar ook voor de portemonnee. De huidige energieprijzen zouden ons toch heel kritisch moeten doen kijken naar bijvoorbeeld ons autogebruik en de verlichting thuis. En daarbij, is het aantrekkelijk om afhankelijk te blijven van de olieproducerende landen in het Midden-Oosten, waar regimes aan de macht zijn, waaronder jij niet graag staatsburger zou willen zijn?

Hopelijk ben je door het lezen van dit artikel aan het denken gezet. Dat zou al winst zijn. Bewustwording is namelijk de eerste stap op weg naar concrete acties. Bedenk het: duurzaam duurt het langst! Is onze Schepper en Zijn bedreigde schepping het niet waard?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen