Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Verstand op nul

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Verstand op nul

Worden refo jongeren geïndoctrineerd?

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

“Ik vind het verkeerd dat jullie kinderen per se moeten bidden. Zo laat je hen niet in vrijheid kiezen.” Het verwijt wordt vaker gemaakt: jongeren die een ‘streng-christelijke’ opvoeding krijgen, worden geïndoctrineerd. Ze zouden de eenzijdige mening van hun ouders en docenten opgedrongen krijgen en moeten die kritiekloos aanvaarden. Drs. C.W. Schimmel ziet het toch anders.

“Indoctrinatie is een negatief woord,” zegt Schimmel, docent pedagogiek aan het Hoornbeeck College en Hogeschool Driestar educatief. “Denk er niet over na, zet je verstand op nul en stel geen kritische vragen.” Nietgelovigen en mensen die de kerk vaarwel hebben gezegd, zijn nogal eens bang of er zelfs van overtuigd dat kinderen in reformatorische kring op zo’n manier geïndoctrineerd worden. Schimmel merkt op dat het verwijt van indoctrinatie echt bij deze tijd hoort. “In de huidige visie mag je als opvoeder geen vaste overtuiging overbrengen. Het kind moet leren dat jouw levensbeschouwing maar één van de vele is en dat die allemaal even waar zijn. Kinderen moeten ook leren vragen waarom je iets vindt. Het kind moet vrij zijn om uit de ‘supermarkt’ van opvattingen een of ander geloof wel of niet te kiezen. Elke ouder maakt echter keuzes voor zijn kind, al is het voor vegetarisch eten of voor een niet-gelovige opvoeding. Christelijke ouders maken de keuze om de ‘volkomen en waarachtige leer der zaligheid’ door te geven, niet met macht en dwang, maar in liefde en bewogenheid. Dat hebben ze bij de doop beloofd.”

Eén waarheid
“Hoewel een geloofsovertuiging niet buiten het verstand omgaat, is het meer dan een verstandelijk toestemmen, heeft ook te maken met het hart, de emotie en wil. De pedagoog Waterink zegt dat uiteindelijk niet wij een geloofsovertuiging hebben, maar dat die overtuiging ons heeft. Dat God bestaat en dat de Bijbel volkomen waar is, kun je niet beredeneren, maar moet je geloven. Het gaat daarbij niet om ‘Wat vind ik?’ maar om de vraag: ‘Wat zegt God?’ Een christen aanvaardt Gods gezag. De Heere Jezus zegt: Ik ben de Waarheid. En Hij kan niet liegen. Dat is een geloofsaanname; het is Gods Waarheid die ik voor waar houd. Als we zeggen dat onze christelijke levensovertuiging meer waard is dan een andere, dan roept dat weerstand op. Wíj zijn als christenen echter niet meer waard dan andersdenkenden. Dat scheiden mensen vaak slecht. We respecteren volledig de andersdenkende mens, maar zijn levensovertuiging mogen we afwijzen en zelfs onwaar noemen.”

Kopiëren
“Jonge kinderen geloven nog alles. Als ze ouder worden, gaan ze kritische vragen stellen. Dat is goed, want daardoor laten ze zien dat ze op zoek zijn naar een eigen mening. Die vragen mag je daarom niet als list van de duivel afdoen. Je moet jongeren daarin de ruimte geven. Jongeren kunnen het idee hebben dat ze hetzelfde moeten denken als hun ouders, maar dat is niet zo. Je wordt opgevoed tot volwassenheid, tot het maken van eigen keuzes waarvoor je zelf verantwoordelijk bent. Opvoeden is geen kopiëren, maar iemand zichzelf laten worden. Die ruimte moet er zijn.” Schimmel erkent dat het in een christelijke opvoeding mis kan gaan. “Als je niet de ruimte geeft om eigen keuzes te maken en als je de neiging van het kind onderdrukt om kritisch na te denken over wat het meekrijgt, dan ben je inderdaad bezig met indoctrinatie. Als ouders innerlijk zelf niet overtuigd zijn of de leer brengen als een systeem van wetjes en regeltjes, zullen veel jongeren daarop afknappen. Maar zelfs een liefdevolle opvoeding voorkomt niet altijd dat mensen afstand nemen van hun opvoeding en dat ze die later als lastig en vervelend ervaren. Dat verwijt is echter onterecht, want ouders hebben dit met de beste bedoelingen gedaan. Maar het kind is dan al van opvatting veranderd en kan zijn ouders die opvoeding nooit kwalijk nemen. Wellicht doe je later precies hetzelfde, zij het dan vanuit een andere levensovertuiging. Het is uiteindelijk God Zelf die opvoeders en kinderen bij de Waarheid houdt.”

---
“Weet je wat zo akelig is? Ik geloof niet meer, maar het zit er zo diep ingestampt dat ik ooit nog verwacht neergebliksemd te worden als ik iets over God schrijf. (…) En dan de angst dat als je niet gelovig genoeg was, je buitengesloten zou worden. Ik was geen lief kind, geen braaf kind, maar vooral ’s nachts altijd een bang kind. En ja, ik denk dat het misdadig is om zoiets kinderen aan te doen. Nog even los van hun dat misplaatste gevoel van beter/anders zijn mee te geven...”

---
“Ik heb bij mijn ouders altijd ruimte ervaren om met kritiek en twijfels te kunnen komen. Ik heb in m’n puberjaren af en toe flink wat vragen gesteld. Doordat ik in de brugklas vriendinnen uit andere kerken kreeg, stelde ik destijds veel van de Ger. Gem. ter discussie. Thuis hebben we daarover altijd veel gepraat. Mijn ouders vonden het niet altijd leuk hoe ik de dingen zei, maar ze stopten het gesprek niet snel. Het gekke was dat ik thuis vaak de grenzen uittestte, maar dat ik op school juist vertelde wat ze thuis gezegd hadden. Want dat stond voor mij vast en bood mij uiteindelijk veiligheid. Als zij waren gaan schommelen in wat zij vonden, weet ik niet of ik er op deze manier uitgekomen was. Later merkte ik dat leeftijdsgenoten uit mijn eigen gemeente met vragen rondliepen waar ik al lang over had nagedacht. Ik heb het heel waardevol gevonden om buiten mijn eigen kring te kijken en zo ‘het goede’ te behouden.”

Jojanneke de Jongste

Dit artikel werd u aangeboden door: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 3 oktober 2008

Daniel | 32 Pagina's

Verstand op nul

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 3 oktober 2008

Daniel | 32 Pagina's